Seçmeli teşvik dönemi

Yeni dönemde “normalleşen” işveren, her çalışan için teşvikini seçecek. TBMM’de kabul edilen istihdam paketiyle birlikte düzenlemeye göre, normal çalışma düzenine dönen işyerlerine, her çalışan için 868 TL’lik prim desteği verilecek. Ancak işveren, 868 TL’lik prim desteği veya 5 puanlık prim indirimi seçeneklerinden birini tercih edebilecek. İstihdam paketinin önemli maddelerinden olan düzenlemeyle, 1 Temmuz’dan önce kısa çalışma başvurusunda bulunan işletmeler, normale dönerlerse, prim desteği alabilecek.

UZATMA YETKİSİ

Bu destek, her durumda yıl sonunu geçemeyecek ve 3 ay süreyle olacak. Cumhurbaşkanı ise süreyi 3 ay daha uzatmaya yetkili olacak. Bu uzatma tüm sektörler için olabileceği gibi, sadece bazı sektörler için de geçerli olabilecek. Prim desteği verilirken, çalışan asgari ücretliymiş gibi dikkate alınacak ve asgari ücret üzerinden işçi ve işveren prim payı ödenecek. Böyle bir durumda 456 TL’lik işveren payı ve 412 liralık işçi payına karşılık gelen toplam 868 TL İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ödenecek. Aynı şekilde ücretsiz izin uygulamasından normal çalışmaya dönen işyerleri de bu teşvikten yararlanabilecek. Yasa maddesine göre, bir çalışan için 868 liralık prim desteğinden yararlanılıyorsa, başka herhangi bir sigorta prim indirimi, teşvik ve destek söz konusu olamayacak.

5 PUAN MI, PRİM DESTEĞİ Mİ

Sadece tek bir teşvik geçerli olacağı için, düzenlemenin yasalaşmasının ardından, işverenlerin ‘asgari ücret üzerinden prim desteği mi, 5 puanlık prim indirimi mi’ sorusuna yanıt vermesi gerekecek. 1 Ekim 2008’den sonra getirilen 5 puanlık prim indirimi, halen özel sektör işyerlerinde uygulanıyor. Bu teşvikte, çalışanın prime esas kazancı üzerinden, sigorta priminin işveren hissesinde 5 puan indirim yapılıyor. Banka ve sigorta şirketlerinde çalışanlar dışındaki tüm sektörler bu kolaylıktan yararlanabiliyor.

AYRI AYRI SEÇECEK

İşverenlerin de, yeni dönemde, her işçi için hangi teşvikin daha avantajlı olacağına karar vermesi ve buna göre çalışanlar için farklı teşvikleri tercih etmesi söz konusu olacak. 868 TL’lik primin işsizlik sigortası fonundan ödenmesi, asgari ücret ve biraz üzerindeki ücretler için avantajlı olarak değerlendiriliyor. Yüksek düzeyli ücretlerde ise, 5 puanlık indirim daha avantajlı görülüyor. Bu nedenle de her bir çalışan için hesaplamanın yapılıp, buna göre tercihte bulunulacağı belirtiliyor.

HEDEF 5.3 MİLYON ÇALIŞANA ULAŞMAK

Prim desteğiyle toplam 5.3 milyon çalışana ulaşılması hedefleniyor. Buna göre, kısa çalışma ücreti kapsamında halen 3 milyon 562 bin 124 kişi bulunuyor. Kısa çalışma için 3 aylık süreçte ödenen tutar da, 13.9 milyar TL düzeyinde bulunuyor. Yine nakdi ücret desteğinden faydalanan çalışan sayısı, 1 milyon 705 bin 147 kişi. Bu kişiler ücretsiz izne çıkarıldığı için, aylık bin 1168 TL düzeyinde destek alıyor. Ücretsiz izin desteği ve kısa çalışma için, bugüne kadar, işsizlik sigortası fonundan ödenen toplam tutar da 16.7 milyar lira oldu. Kısa çalışma ve ücretsiz iznin yerine geçecek 868 TL’lik prim desteğinin ise aylık olarak 4 milyar liralık bir maliyetinin olması bekleniyor. Süre uzamaz ve teşvik 3 ayla sınırlı kalırsa, toplam maliyetin 12 milyar TL’yi geçmeyeceği hesaplanıyor.