Seçim harcattı, kriz sıkıştırdı bütçe açığı 19 milyar TL’yi aştı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Nisan 15, 2009 00:00
Kriz, seçim harcamaları derken bütçe açığı ilk üç ayda 19 milyar lirayı aştı.Martta yüzde 80’lik artışla açık 8.7 milyar lira olunca, yılın ilk çeyreğindeki artış oranı da yüzde 337’yi buldu. Böylece daha önce 13.4 milyar lira olan hedefin yüzde 184 üzerine çıkıldı. Ancak Maliye rakamların, 49 milyar lira olan revize hedefle uyumlu olduğunu açıkladı.
BU yıl 13.4 milyar lira olarak öngörülmüşken, 49 milyar lira olarak revize edilen bütçe açığı, mart ayında 8.7 milyar lira oldu. Böylece 3 aylık açık 19.1 milyar liraya çıkarken, mart ayındaki artış oranı yüzde yüzde 80, ilk çeyrekteki artış da yüzde 337’yi buldu. Bütçe dengelerinin bu kadar bozulmasında kriz nedeniyle gelirlerin azalması kadar, seçim harcamaları nedeniyle giderlerin artması da etkili oldu. Maliye Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, bütçe gerçekleşmeleri şöyle oldu:
Bir ayda yüzde 80
Martta bütçe açığı yüzde 80 artışla 8.767 milyar lira oldu. Geçen yıl aynı dönemde açık 4.87 milyar liraydı. Bütçe açığı ocak-mart döneminde yüzde 337 artarak 19.127 milyar lira oldu. Geçen yılın aynı döneminde açık 4.374 milyar liraydı.
FDF de açık verdi
IMF’nin bütçe performansı için dikkatle izlediği faiz dışı denge, uzun bir süre sonra açık verdi. Faiz dışı açık martta 4.319 milyar lira oldu. Faiz dışı açık üç aylık dönemde ise 1.037 milyar lira oldu. Geçen yıl 9.377 milyar lira faiz dışı fazla vardı.
Giderler arttı
Geçen ay bütçe giderleri 21.8 milyar lira, bütçe gelirleri de 13.05 milyar lira olarak gerçekleşti. Gelirler yüzde 5.3 azalırken, giderlerde yüzde 17 artış görüldü. Üç aylık dönemde bütçe giderleri yüzde 28.8 artarak 66.4 milyar lira oldu. Gelirler ise yüzde 0.2 artışla 47.3 milyar lira oldu.
Vergiler düştü
Martta vergi gelirleri yüzde 3.7 azalışla 10.5 milyar lira oldu. Faiz giderleri de 4.5 milyar lira gerçekleşti. Üç aylık dönemde de vergi gelirleri yüzde 5.2 azalışla 38.1 milyar liraya geriledi. Faiz hariç giderler yüzde 27.8 artarak 48.3 milyar liraya yükseldi.
ÖTV geliri azaldı
Vergi türleri itibarıyla Gelir Vergisi’nde yüzde 10.4, BSMV’de yüzde 20.5 ve damga vergisinde yüzde 7.5 artış olurken, kurumlar vergisinde yüzde 6, dahilde alınan KDV’de yüzde 1.5, ithalde Alınan KDV’de yüzde 30.7, özel tüketim vergisinde yüzde 7.6 oranında azalma oldu.
36 kriz önleminin maliyeti 54.4 milyar lirayı bulacak
KRİZE karşı alınan 36 önlemin, 2008-2010 dönemindeki toplam maliyeti 54 milyar 371 milyon lira olarak belirlendi. Kriz önlemlerinin yarısını da harcamayla ilgili tedbirler oluşturdu. Katılım Öncesi Ekonomik Program verilerinden yapılan derlemeye göre, krizle ilgili olarak 20 gelir, 11 harcama, 6 adet de bütçe üzerinde doğrudan veya hemen etkisi olmayan mali önlem alındı. Bu 54.3 milyar liralık maliyetin ise 14 milyar lirasını gelir, 27.6 milyar lirasını harcama, 12.8 milyar lirasını da bütçe üzerinde doğrudan veya hemen etkisi olmayan mali önlemler oluşturdu. Memur maaşlarındaki artışların tahmini maliyeti 6.1 milyar lira, sanayiye indirimli elektriğin maliyeti 646 milyon, sigorta işveren primindeki indirimin maliyeti de 7.3 milyar lira olarak belirlendi. KKDF indiriminin tahmini mali yükü 1.3 milyar lira, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi ve tapu harçlarındaki 3 aylık indirimin toplam maliyeti de 2 milyar 536 milyon lira olarak hesaplandı.
Bir ayda yüzde 80
Martta bütçe açığı yüzde 80 artışla 8.767 milyar lira oldu. Geçen yıl aynı dönemde açık 4.87 milyar liraydı. Bütçe açığı ocak-mart döneminde yüzde 337 artarak 19.127 milyar lira oldu. Geçen yılın aynı döneminde açık 4.374 milyar liraydı.
FDF de açık verdi
IMF’nin bütçe performansı için dikkatle izlediği faiz dışı denge, uzun bir süre sonra açık verdi. Faiz dışı açık martta 4.319 milyar lira oldu. Faiz dışı açık üç aylık dönemde ise 1.037 milyar lira oldu. Geçen yıl 9.377 milyar lira faiz dışı fazla vardı.
Giderler arttı
Geçen ay bütçe giderleri 21.8 milyar lira, bütçe gelirleri de 13.05 milyar lira olarak gerçekleşti. Gelirler yüzde 5.3 azalırken, giderlerde yüzde 17 artış görüldü. Üç aylık dönemde bütçe giderleri yüzde 28.8 artarak 66.4 milyar lira oldu. Gelirler ise yüzde 0.2 artışla 47.3 milyar lira oldu.
Vergiler düştü
Martta vergi gelirleri yüzde 3.7 azalışla 10.5 milyar lira oldu. Faiz giderleri de 4.5 milyar lira gerçekleşti. Üç aylık dönemde de vergi gelirleri yüzde 5.2 azalışla 38.1 milyar liraya geriledi. Faiz hariç giderler yüzde 27.8 artarak 48.3 milyar liraya yükseldi.
ÖTV geliri azaldı
Vergi türleri itibarıyla Gelir Vergisi’nde yüzde 10.4, BSMV’de yüzde 20.5 ve damga vergisinde yüzde 7.5 artış olurken, kurumlar vergisinde yüzde 6, dahilde alınan KDV’de yüzde 1.5, ithalde Alınan KDV’de yüzde 30.7, özel tüketim vergisinde yüzde 7.6 oranında azalma oldu.
36 kriz önleminin maliyeti 54.4 milyar lirayı bulacak
KRİZE karşı alınan 36 önlemin, 2008-2010 dönemindeki toplam maliyeti 54 milyar 371 milyon lira olarak belirlendi. Kriz önlemlerinin yarısını da harcamayla ilgili tedbirler oluşturdu. Katılım Öncesi Ekonomik Program verilerinden yapılan derlemeye göre, krizle ilgili olarak 20 gelir, 11 harcama, 6 adet de bütçe üzerinde doğrudan veya hemen etkisi olmayan mali önlem alındı. Bu 54.3 milyar liralık maliyetin ise 14 milyar lirasını gelir, 27.6 milyar lirasını harcama, 12.8 milyar lirasını da bütçe üzerinde doğrudan veya hemen etkisi olmayan mali önlemler oluşturdu. Memur maaşlarındaki artışların tahmini maliyeti 6.1 milyar lira, sanayiye indirimli elektriğin maliyeti 646 milyon, sigorta işveren primindeki indirimin maliyeti de 7.3 milyar lira olarak belirlendi. KKDF indiriminin tahmini mali yükü 1.3 milyar lira, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi ve tapu harçlarındaki 3 aylık indirimin toplam maliyeti de 2 milyar 536 milyon lira olarak hesaplandı.