Sebze-meyve ve et fiyatı hız kesti enflasyon yeniden tek haneye indi

MART ayı tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 0.58 oranında artarken üretici fiyatları endeksi (ÜFE) yüzde 1.94 oldu. Yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 9.56, ÜFE’de yüzde 8.58 arttı. Mart ayına ilişkin fiyat artış piyasa beklentileri TÜFE’de yüzde 0.60-0.70, ÜFE’de 0.70-0.80 düzeyindeydi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan enflasyon, böylece yeniden tek haneye geriledi. Enflasyon 14 ay süren tek hane döneminden sonra şubat ayında yüzde 10.13’e çıkarak çift haneye yükselmişti. Mart 2009 ile karşılaştırıldığında ise TÜFE’de 1.67 puan, ÜFE’de 5.12 puanlık artış gözlendi.
Merkez’in öngörüsü tuttu
Bu arada, Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, mart ayında işlenmemiş gıda (sebze-meyve ve et)fiyatlarındaki kısmi düzeltmeyle enflasyonun tekrar tek haneli seviyelere düşeceği tahmininde bulunmuş ve 2009 yılındaki geçici vergi indirimleri ve işlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenen yüksek oynaklık nedeniyle 2010 yılında enflasyonun dalgalı bir seyir izleyeceğine dikkat çekmişti. Mart ayında enflasyondaki gerçekleşmeler Merkez Bankası’nın tahminleri doğrultusunda oldu. Öte yandan, geçen ay, tüketici fiyatları endeksinde yer alan 446 maddeden 75 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı, 246 maddenin ortalama fiyatında artış, 125 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş gerçekleşti. ÜFE’de ise mart ayında endekste bulunan toplam 779 maddeden 178 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı, 407 maddenin ortalama fiyatında artış, 194 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş oldu.
Alkollü içecek başı çekti
Mart ayında TÜFE’de ana harcama grupları itibariyle şubat ayına göre en yüksek artış yüzde 3.14 ile haberleşme grubunda gerçekleşti. Martta endekste yer alan gruplardan lokanta ve otellerde yüzde 0.98, ulaştırmada yüzde 0.73, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.70, giyim ve ayakkabıda yüzde 0.69, eğlence ve kültürde yüzde 0.69, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.62, eğitimde yüzde 0.36, konutta yüzde 0.20, sağlıkta yüzde 0.04, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.01 artış gerçekleşti. Mart 2009’a göre TÜFE’de en yüksek artış yüzde 43.03 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Ulaştırma yüzde 12.72, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 11.21 ile artışın yüksek olduğu diğer harcama grupları oldu.
İmalatta yüzde 1.91’lik artış
Sanayiinin 3 sektöründen imalat sanayi sektöründe yüzde 1.91, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 1.11 artış, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0.54 düşüş gerçekleşti. Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, ana metal sanayi yüzde 9.73, kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri yüzde 4.49, metal cevheri yüzde 2.75, iletişim teçhizatı imalatı yüzde 2.31, kağıt ve kağıt ürünleri imalatı yüzde 1.85 alt sektörleri oldu.

Özel kapsamlı TÜFE yüzde 0.68 arttı

MART ayına ilişkin özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, ‘çekirdek enflasyon’ yerine açıklanan TÜFE göstergeleri geçen ay, mevsimlik ürünler hariç yüzde 0.68, işlenmemiş gıda ürünleri hariç ise 0.52 arttı. Fiyatlar, enerji hariç yüzde 0,59, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 0.50, enerji hariç ve alkollü içkilerle tütün ürünleri hariç yüzde 0.63, enerji hariç ve alkollü içkilerle tütün ürünleri hariç ve fiyatları yönetilen/yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç enflasyonda da yüzde 0.47 arttı.

ÜFE 14 aydan sonra yüzde 8’in üzerine çıktı

MART verilerinde dikkat çeken bir nokta da, ÜFE’deki yukarı yönlü hareket oldu. Bir önceki aya göre yüzde yüzde 1.94 artan ÜFE; Aralık 2009’a ayına göre yüzde 4.24, Mart 2009’a göre yüzde 8.58 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 1.63 artış gerçekleşti. Şubat ayında yüzde 6.82 olan yıllık ÜFE, Aralık 2008’den bu yana yani 15 ay aradan sonra ilk kez yüzde 8’in üzerine çıkmış oldu. ÜFE’deki aylık değişim tarım sektöründe yüzde 2.79, sanayi sektöründe yüzde 1.76 olarak gerçekleşti. Mart ayında ÜFE’deki yıllık artış da dikkat çekti.

Martın şampiyonu APS ve karnabahar

TÜKETİCİ fiyatları endeksine göre, Mart ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 37.5 ile APS’de yaşandı. APS’yi yüzde 35.3 ile karnabahar, yüzde 15.55 ile kuru soğan, yüzde 11.93 ile patates, yüzde 11.74 ile telefon görüşme ücreti (sabit), yüzde 8.63 ile yurtiçi hafta sonu turları izledi. Mart’ta tavuk eti yüzde 7.77, şehir içi telefon görüşme ücreti yüzde 6.4 oranında arttı. TÜFE kapsamında Mart’ta en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 28.58’le kabakta yaşandı. Bunu yüzde 14.45’le domates, yüzde 12.07’le çarliston biber, yüzde 9.03’le ıspanak izledi. ÜFE kapsamında ise mart ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 19.5 ile kuru soğanda oldu. Bunu yüzde 16.78 ile inşaat demiri, yüzde 11.7 ile grafik kağıdı, kartonu, yüzde 11.5 ile sıcak haddelenmiş ve dövülmüş, metal profiller ve köşebentleri izledi. Aynı ayda ÜFE kapsamında en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 9.84’le bayanlar için pamuklu pantolonlarında yaşandı. En fazla fiyat düşüşü yaşayan ürünler arasında yüzde 2.97 ile elektrik devresine bağlantı ve yüzde 2.92 ile domates salçası yer aldı.