Sayıştay ne dediyse o!

Yıldız’ın asılsız olduğunu iddia ettiği “Soma AŞ’den alınan kömürün yarısının çöpe atıldığı” tespiti ise Sayıştay’ın 2013 yılı Ege Linyitleri İşletmesi denetim raporunda yeraldı. Kamuyu denetlemekle yükümlü Sayıştay’ın resmi nitelik taşıyan raporunda, “Bu kömürden (SOMA AŞ’den alınan) 1 milyon 549 bin 311 tonu lavvara (yıkamaya) verilmiş, 780 bin 520 tonu kayıp kömür olarak atılmış ve geriye kalan kısımdan sadece 768.791 ton temiz kömür elde edilebilmiştir. Yani ocaklardan çıktığı haliyle satın alınan kömürün yaklaşık yarısı hiçbir işe yaramadığı için atılmıştır” cümlesinde yer alıyor. Haberde de bu cümle aynen yer aldı. Sayıştay, söz konusu kömür alımları nedeniyle kamunun kayıp yaşadığını ve zarara uğradığını da net bir şekilde yazdı.

KİMSE CEZA ALMADI

Taner Yıldız: “Bütün Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) çalışanları, oradaki görevli arkadaşlar, görevlendirilen arkadaşlar, sözleşmenin dışında herhangi bir tasarrufta bulunamazlar, bulunmaları halinde onların müeyyideleri ve bir kısım cezalar var. Onlarla mutlaka karşı karşıya gelirler.”
Rapor: Sayıştay raporunun 74. sayfasında Soma AŞ’nin sözleşmeye aykırı davrandığı durumlarda da ceza almadığı net bir şekilde vurgulandı. Raporda bu bölüm, “(Kömürler için kalori sınırı) Ret sınırının 1.800 kcal/kg olması yanında sözleşme hükümlerine göre prim/penalite hesaplarının aylık olarak hesaplanıyor olması yükleniciyi temiz kömür üretme noktasında daha rahat davranmaya yöneltmektedir. Şöyle ki müteahhit 2013 yılı ile 2014 yılının ilk 4 ayına isabet eden 10 değişik çalışma gününde kalorifik değeri 1.653 ile 1.788 arasında değişen kömürlerden 54 bin ton kömürü müesseseye vermiş ve karşılığında herhangi bir cezai müeyyide ile karşılaşmamıştır” ifadesiyle anlatıldı.

KAYAÇLAR VERİLDİ

Taner Yıldız: “Herkes taş olduğunu görmüyor, bir tane haberi yapan gazete görüyor. Böyle bir şey olmaz.”
Rapor: Sayıştay Soma AŞ ile ilgili bölümde, “Mümkün olduğunca ocaklarda selektif üretim yapılarak işe yaramayan kayaçların kantarlardan geçirilmek suretiyle kömür yerine verilmemesi dikkat edilecek en önemli husus olmalıdır” uyarısında bulundu.

KAMU ZARARA UĞRADI

Taner Yıldız: “TKİ’nin oradan zarar ettiği de yazıldı. Bir yılda 159 milyon lira kâr etti. Buna karşılık siz nasıl zarar yazıyorsunuz anlamış değilim ama bunun hangi amaçla yapıldığını, perde arkasını bildiğim için benim açımdan izahı son derece kolay ama sizin açınızdan izahının son derece zor olduğunu görüyorum. Özellikle bunların işlenmesi, ayıklaması ve tasnifi ile alakalı oran, yüzde 40-60 diye verilen aralığın daha üzerinde çıkmıştır. Soma’da altında da çıkabilirdi o zaman onun da para karşılığı ona göre verilecekti. Biz her zaman insana dayalı her konuda sözleşmeye uyulup uyulmadığının üzerinde dururuz. Burada rakamların ve yaklaşım şeklinin yanlış olduğunu söylemem lazım.”
Rapor: Kamuyu resmi olarak denetlemekle yükümlü olan Sayıştay ise net bir şekilde bu şekilde kömür alımından dolayı kamunun zarara uğradığını yazdı. Raporda bununla ilgili bölüm, “Geventepe, Işıklar ve Merkez (Soma AŞ) yeraltı ocaklarında 2013 yılında üretilen kömürün kalorifik değerinin sözleşme değeri olan 2.250 kaloriden (Kcal/kg) daha düşük gerçekleşerek 2.213 kcal/kg mertebesine düştüğü, bu nitelikteki kömürün Kurumu, operasyon kayıpları, lavvar verimlerinin düşmesi ve satılabilir ürün şeklinde elde edilen kömürdeki yetersizlik nedenleriyle zarara uğrattığı göz önünde bulundurularak, daha yüksek kalorili ve EÜAŞ’a satıştaki protokol şartlarına uygun kömür üretiminin sağlanması için gerekli tedbirlerin alınması önerilir” cümleleriyle yer aldı.

SANTRAL YOK, TAŞLAR ATILMIŞ

Taner Yıldız: “Haberde yaklaşık 1 milyon tonluk kısmın termik santralde kullanıldığı falan yazmıyor. Sanırım işine gelmediği için yazmıyor ama bu o kadar önemli bir ayrıntı ki... Sanayiide kullanılıyor ve diğer kısımlarda kullanılıyor. 3 temel yerde kullanılıyor bunlar. Aslını astarını bilmeden bir haber yapıp, ‘Neyse bunu toparlaması gerekenler toparlasın’ derseniz bu habercilik anlayışına da aykırıdır. Kalorifik değerleri itibariyle tasnif edilir ve her kalorifik değerin karşılık geldiği para miktarı da vardır orada...”
Rapor: Hürriyet’in haberi Sayıştay raporunun düşük kalorili kömür alımlarını ve bu nedenle yaşanan kayıpların anlatıldığı 74 ve 75.sayfaları dikkate alınarak hazırlandı. Buradaki ifadeler tırnak içinde aktarıldı. Sayıştay’ın söz konusu bölümlerinde, “1 milyon tonluk kısım termik santralde kullanılmaktadır” tespiti yer almadı; tam aksine “Bu kömürden 1 milyon 549 bin 311 tonu lavvara verilmiş, 780 bin 520 konu kayıp kömür olarak atılmış ve geriye kalan kısımdan sadece 768 bin 791 ton temiz kömür elde edilebilmiştir. Yani ocaklardan çıktığı haliyle satın alınan kömürün yaklaşık yarısı hiçbir işe yaramadığı için atılmıştır” ifadesine yer verildi.