Åžaşırtan büyüme yaÅŸadık savaÅŸ ortasında sevindik

Türkiye ekonomisi 2001 yılında yaÅŸadığı yüzde 9.4'lük küçülmeden sonra, 2002 yılında yüzde 7.8'lik büyümeye yakaladı, Böylece yüzde 4 olarak öngörülen büyüme oranı neredeyse ikiye katlanırken, kiÅŸi başına milli gelir yüzde 21.7 artarak 2 bin 587 dolara ulaÅŸtı.2001 yılında yüzde 9.4'le rekor bir küçülme yaÅŸayan Türkiye ekonomisi geçen yıl tüm tahminleri aÅŸarak yüzde 7.8 oranında büyüdü. Yüzde 4 olarak beklenen büyümenin yüzde 8'e yaklaÅŸmasında, genel seçimlere raÄŸmen geçen yılın son çeyreÄŸinde yüzde 11.5 gibi çok yüksek bir büyüme oranına eriÅŸilmesi etkili oldu. 2001 yılında yaÅŸanan küçülmeye ‘olumsuz’ etki eden stoklar, 2002 büyümesinde ‘olumlu’ etken haline geldi. Büyümede stokların yanısıra tarım kesimi de lokomotif rol oynadı. Geçen yılın son üç ayındaki büyüme oranı ise sabit fiyatlarla, yüzde 11.5'e ulaÅŸtı. Cari fiyatlar ile bakıldığında, geçen yılın son üç ayında büyüme hızı bir rekor kırarak yüzde 44.5'e çıktı. Bu yüksek oranda, 2001 yılı son üç aylık döneminde küçülmenin yüzde 12.8'e ulaÅŸmış olmasının etkisi büyüktü.Bu sonuçlarla, 2002 yılı büyüme oranının revize edilmiÅŸ hedefi olan yüzde 4, yüzde 95 oranında aşılırken, 2002 başındaki hedef olan yüzde 3, 1.6 defa aşıldı.MÄ°LLÄ° GELÄ°R 273.4 KATRÄ°LYONGeçen yıl sanayideki büyüme yüzde 9.4, ticarette ise yüzde 10.7 olarak tespit edildi. 2002 yılında ‘cari fiyatlarla’ 273 katrilyon 463 trilyon liraya ulaÅŸan Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) sonucunda kiÅŸi başı gelir 2.584 dolara yükseldi.2001 ve 2002 yıllarına birlikte bakıldığında, geçen yıl saÄŸlanan büyümeye raÄŸmen, Türkiye ekonomisi son iki yılda toplam yüzde 3.4 küçüldü.2002 yılında zımni fiyat deflatörü yüzde 29.6 olarak hesaplandı. 2002 yılında kiÅŸi başına GSMH deÄŸeri, cari fiyatlarla bir önceki yıla göre yüzde 52.7 artarak 3 milyar 927 milyon 601 bin 295 liraya çıkarken, dolar deÄŸerinde yüzde 21.7'lik artış yaÅŸandı ve 2 bin 584 dolara yükseldi. Bu hesaba göre DÄ°E, Türkiye'nin nüfusunu 2002 yıl sonu itibariyle 69 milyon 626 bin kiÅŸi olarak hesaplamış oldu. DÄ°E'nin 2000 yılı nüfus sayımı kesin sonuçlarına göre nüfus 67 milyon 803 bin 927'ydi. Ä°thalat vergisi yüzde 23 büyürken, bunu yüzde 9.4 ile sanayi ve 7.4 ile de serbest meslek ve hizmetler izledi. Sektörler itibariyle büyüme hızlarına bakıldığında, tarım sektöründe yüzde 7.1, ulaÅŸtırma ve haberleÅŸme sektöründe ise yüzde 5.4 oranında artış kaydedildi.2002 yılı GSMH rakamlarına göre, son üç ayda imalat sanayi üretim artış hızı kamu sektöründe yüzde 2.1, özel sektörde ise yüzde 18.4 olarak hesaplandı. Kamu kesiminde üretim, ayakkabı sanayinde yüzde 67.7, dokuma sanayinde yüzde 53.3, makine sanayinde yüzde 50.7 oranında geriledi.Devlet yatırım yaptı özel sektör küçüldü2002'de kamu ve özel sektörün yatırım harcamaları ise cari fiyatlarla yüzde 42 oranında artarak 46 katrilyon lira oldu. Geçen yıl kamu yatırımları reel olarak yüzde 14.5 büyürken, özel sektör yatırımlarında yüzde 7.2 azalış yaÅŸandı. Krizle cepten giden 464 doları kurtardıkDevlet Ä°statistik Enstitüsü'nün açıklamasına göre 2002 yılında toplam milli gelir 180 milyar dolara yaklaşırken, kiÅŸi başına gelir yüzde 21.7 artarak 2 bin 587 dolara çıktı. Böylece, 2002 yılındra her türk vatandaşının yıllık ortalama geliri 464 dolar yükseldi. 2001 yılında kiÅŸi başına gelir 2 bin 123 dolar düzeyindeydi.Finans ve inÅŸaat hızlı küçüldüTürkiye ekonomisinin yüzde 7.8 büyüdüğü 2002 yılında inÅŸaat sektörü ve finans kesimi küçüldü. Ä°nÅŸaat sektörünün yüzde 4.9 küçüldüğü geçen yıl mali kurumlardaki küçülme yüzde 7.1 oldu.Gıda ve içkiye 64 katrilyon harcadıkDÄ°E harcamalar yöntemiyle hesapladığı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYÄ°H) sonuçlarını da açıkladı. Buna göre geçen yıl özel tüketim harcamaları cari fiyatlarla yüzde 43.2 artarak 184 katrilyon liraya ulaÅŸtı. Bunun 63.9 katrilyonunu gıda ve içki için gerçekleÅŸti.Devletin harcamaları yüzde 52 arttı2002'de devletin nihai tüketim harcamaları cari fiyatlarla yüzde 52.4 artarak 38 katrilyon 721 trilyona çıktı. Bunun 27.8 katrilyonunu maaÅŸ ve ücret ödemeleri, 10.9 katrilyonunu ise diÄŸer cari harcamalar meydana getirdi. Â