Sanayinin ikinci ligi kambiyodan kazandı, patronu kur korkusu sardı

İSTANBUL Sanayi Odası’nın açıkladığı Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırmasına göre Türk sanayicisi değerli YTL, düşük kur ortamında, dövizle borçlanıp, ucuz ara mal ithalatıyla maliyetlerini düşürüyor ve yüksek ’kambiyo’ kárından yararlanarak ayakta durmaya çalışıyor. İSO Başkanı Tanıl Küçük, "İkinci 500 aratırmamızda bu yıl, daha önce hiç olmayan bir sonuçla karşılaştık. İkinci 500 kapsamındaki özel kuruluşlarda 2006 yılında yüzde 30.4 olan dönem kár ve zarar toplamındaki reel artış, 2007’de yüzde 73.5’e yükseldi. Ancak üretimden ve toplam satışlardaki artış hızı geçen seneye göre yavaşlamış. Bu durumun ’kambiyo kárı’ olduğu açık. Kurlar yükselirse sanayici için ciddi risk oluşur" dedi. Küçük, kambiyo kárlılığındaki yüksek artışı da "2007 yılında, YTL, yıl sonu itibariyle, yıl başına göre dolar karşısında yüzde 18 değer kazandı. Bu nedenle dolar bazında borçlanan işletmelerde, yüksek boyutlarda kur farkı geliri ve kambiyo kárı doğmuştur" diye açıkladı. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun varlık finansmanında 2006 yılında yüzde 53.9 olan toplam borç payı, 2007’de yüzde 51.6’ya geriledi ancak bu gerileme toplam borç miktarının yine de çok yüksek olduğunu gösteriyor.

Olağandışı yükseliş

Tanıl Küçük şöyle devam etti: ikinci 500’de ise kambiyo karları çok daha yüksek boyuta ulaşmıştır. ikinci 500 özellerde üretim faaliyeti dışı gelirlerin yüzde 61’inden fazlasını net kambiyo karları oluşturmaktadır. bu oranın 2006 yılında sadece yüzde 7,8 olduğunu hatırlatırsak, 2007 yılında kambiyo gelirlerinin ne kadar arttığı daha iyi ortaya çıkmaktadır. 2007 yılında kambiyo kárlarındaki olağandışı artış dikkat çekici. Birinci 500 özellerde üretim faaliyeti dışı gelirlerin yüzde 49.7 ’sini net kambiyo karları oluşturmuştu."

Satışlar durgun

İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’ndaki 500 şirketin 495’i özel sektör şirketi oldu. Kamu şirketi sayısı geçen yıl 9’du. 2007’de özel kuruluşlarda, sabit fiyatlarla toplam satışlar yüzde 6.1, üretimden satışlar ise yüzde 8.7 oranında arttı. Buna göre, ikinci 500 içinde yer alan özel kuruluşlarda, 2007 yılında, toplam satışlarda ve üretimden satışlardaki artış bir önceki yılın gerisinde kaldı. Aynı durum ilk 500 içindeki büyük sanayi kuruluşlarında da gözlenmişti. İkinci 500 kapsamındaki sanayi kuruluşlarının daha önceki yıllarda yüzde 1’ler civarında olan gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) payı da 2007’de yüzde 0.8’e geriledi. 2007’de ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunun yarattığı katma değer, Türkiye sanayi sektörü katma değerinin yüzde 4.1’i oranında olurken, bu oran birinci 500 sanayi kuruluşu için yüzde 25.5 oldu. Buna göre, 1000 büyük sanayi kuruluşu Türkiye sanayi sektörü katma değerinin yüzde 26.6’sını yarattı.

İhracat ve istihdamda performans iyi değil

2007 yılında, Türkiye’nin genel ihracatı yüzde 25.3 artarken, ikinci 500 içindeki sanayi kuruluşu ihracatındaki artış yüzde 24.6 oldu. İkinci 500 sanayi kuruluşu 2006 yılında Türkiye ihracatının yüzde 7.3’ünü gerçekleştirirken, 2007’de bu oran yüzde 7.2 oldu. İhracatın sektörel dağılımına göre, 2007’de ikinci 500’ün ihracatında, tekstil, giyim, deri ve ayakkabı sektörü yüzde 36.2’ lik bir payla ilk sırada yer aldı. Metal eşya, makine ve teçhizat sanayi ise yüzde 14.8’lik bir oranla ikinci sırada yer aldı. 2007 yılında, ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunda toplam çalışanların sayısı ise bir önceki yıla göre yüzde 2.2 oranında arttı. Bu oran ilk 500’de yüzde 3.6’ydı. İkinci 500 özel kuruluşlarda 2006 yılında satış gelirlerinin yüzde 8.8’i çalışanlara ödenirken, bu oran 2007’de yüzde 9.1’e yükseldi.

440 şirket kár etti

İKİNCİ 500 içindeki özel kuruluşlarda, 2006 yılında yüzde 30.4 olan dönem kár ve zarar toplamındaki reel artış, 2007’de yüzde 73.5’e yükseldi. İkinci 500 Büyük Sanayi kuruluşundaki 495 özel büyük kuruluşun 440’ı kár ederken, sadece 55’i zarar etti. 2006’da yüzde 3.4 olan satış kárlılık oranı da 2007’de yüzde 5.5’e çıktı. Kuruluşların üretime tahsis ettikleri toplam varlıklar karşılığında ekonomiye ne kadar net ilave kıymet yarattıklarını gösteren, ekonomik kárlılık ise yüzde 15.8 oldu. Katma değerde ise ikinci 500 kapsamındaki özel kuruluşlarda 2006 yılında sabit fiyatlarla yüzde 12.1 olan net katma değer artış oranı, 2007’de yüzde 16.2’ye, yüzde 6.2 olan brüt katma değer artışı da yüzde 11.1’e yükseldi.

İkinci ligin şampiyonu Graniser Granit Seramik

İSTANBUL Sanayi Odası’nın (İSO), Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşunu izleyen "İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2007 Yılı Araştırması’na göre Graniser Granit Seramik Sanayi ve Ticaret A.Ş., 2007 yılındaki 96 milyon 306 bin 80 YTL’lik net üretimden satışla ilk sırayı aldı. Graniser Granit Seramik’i 96 milyon 188 bin 183 YTL’lik üretimden satışla Küçüker Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş., 95 milyon 506 bin 480 YTL’lik üretimden satışla da Edirne Yağ Sanayi ve Ticaret A.Ş. izledi. İkinci 500’de vergi öncesi dönem kárına göre en fazla kár eden şirket ise 61 milyon 627 bin 823 YTL ile Torunlar Gıda oldu. Bunu 59 milyon 174 bin 834 YTL ile Vakko Tekstil, 50 milyon 964 bin 15 YTL ile Kayseri Elektrik izledi. En fazla ihracat yapan şirketler ise, ATK Tekstil ve Mintay Tekstil oldu. Yaratılan brüt katma değerde 2006 yılında ikinci olan Türk Tuborg, 144 milyon 238 bin 622 YTL ile ilk sıraya yükseldi. Vakko Tekstil 111 milyon 837 bin 558 YTL’lik katma değer ile ikinci sırada, Park Elektrik de 52 milyon 714 bin 398 YTL’lik katma değer ile üçüncü sırada yer aldı.

İstanbul dışına çıkan sanayi desteklensin

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, toplantının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlarken, tekstil sektörünün Anadolu’ya kaydırılmasına ilişkin bir soru üzerine, tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün önemli bir sektör olduğunu vurgulayarak, "Bu sektörün teşviki önemli" dedi. Küçük, İstanbul dışına gidecek sanayinin de desteklenmesi gerektiğini belirterek, bununla ilgili İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile görüşmelerinin sürdüğünü aktardı. Başka bir soru üzerine ise, toplam kar ve zarar artışının ikinci 500’de birinci 500’e göre daha yüksek oranda olduğunu, kambiyo gelirlerinin de ciddi artış gösterdiğini ifade eden Küçük, "İlk 500’ü açıklarken (Bunlar sanal karlardır) demiştik. Ama zarar olursa bu zarar reel olabilir. Bu anlamda olası bir kur artışı karşısında, reel sektör ciddi bir risk taşıyor" diye konuştu.