Sanayide küçülme 3 puan azaldı, ’dibi gördük’ rüzgárı estirdi
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 09, 2009 00:00
Ağustos ayından bu yana küçülen sanayide, mart ayındaki yüzde 20.9’luk daralma umutları yeşertti. Yılbaşından bu yana yüzde 20’nin üzerinde küçülme rakamları yaşanmasına karşın, mart ayı rakamının şubat ayına göre 2.9 puan düşük olması, ’düşüş hız kesti, daralma dip yaptı’ yorumlarına neden oldu.
KÜRESEL krizin etkisiyle son 8 aydır sürekli gerileyen sanayi, mart ayında da yüzde 20.9 küçüldü. Sanayide düşüş oranı ocak ayından bu yana yüzde 20’li oranlarda düşmesine karşın, bu kez oran ’toparlanma’ olarak algılandı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıklamasında, mart ayında endeksin yüzde 95.9 olduğu belirterek, sanayi üretimi endeksinin bir önceki aya göre yüzde 13.4 artış gösterdiğini belirtti. Böyle bir detayın verilmesi de, olumlu beklentileri artırdı.
7 aydan sonra ilk kez
Sanayide 7 aydan sonra ilk kez bir önceki aya göre daha düşük bir küçülme oranı, umutları canlandırdı. Şubat ayındaki yüzde 23.8’lik daralmaya göre, mart ayındaki küçülmenin 2.9 puan daha az olması, ’düşüş hız yaptı, daralma dip yaptı’ şeklinde yorumlandı. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre martta, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek düşüş yüzde 42.2 ile sermaye malı imalatında oldu. Gruplar incelendiğinde, dayanıklı tüketim malı imalatının yüzde 28, aramalı imalatının yüzde 22.2, dayanıksız tüketim malı imalatının yüzde 8.9 ve enerji üretiminin de yüzde 6.5 oranında düştüğü gözlendi.
Toparlanma sinyali
Alt sektörler bazında bakılınca en büyük daralma yine imalat sanayiinde görüldü. Ancak ocak ayında yüzde 24.3, şubat ayında yüzde 26 gerileyen imalat sanayi sektör endeksi mart ayında ise yüzde 23.5 düştü. Buradaki seyir de ’toparlanma sinyali’ olarak alınırken, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü de 9.7, elektrik, gaz ve su sektörü endeksi ise yüzde 3.3 geriledi. Buralardaki düşüş seyri de genel seyirle uyumlu oldu. İmalat sanayi üretim endeksinde alt gruplar ele alınınca, mart ayında yine en büyük düşüş motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatında gerçekleşti. Önceki aylarla bir karşılaştırma yapıldığında ise ocak ayında yüzde 60.2, şubatta yüzde 58.7 olan düşüş oranının mart ayında yüzde 53.1’e gerilediği görüldü.
Petrol-gaz arttı
Mart ayında üretimi artan tek alt grup ise ham petrol ve doğalgaz çıkarımı oldu. Madencilik ve taş ocakçılığının alt grubu olan bu sektör şubat ayındaki yüzde 3.7’lik küçülmeye karşılık mart ayında yüzde 11.9’luk artış kaydetti.
Krizde dip noktaya gelindi
SANAYİ Bakanı iken Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı olan Zafer Çağlayan, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) İcra Komitesi üyeleriyle Yenibosna’daki Dış Ticaret Kompleksi’nde bir araya geldi. Burada İhracatçılara "yola devam" mesajı veren Çağlayan, basına kapalı toplantının ardından şu değerlendirmeleri yaptı:
Sanayi ve Ticaret Bakanı olara görev yaptığım sırada küresel krizin etkilerinin Türkiye’de dip yaptığını dile getirmiştim. Bugün de aynı fikirdeyim. Bunu söylerken, hemen yarın bundan 1-2 yıl önceki ekonomik aktiviteye kavuşacağız anlamında söylemiyorum. Ama en azından görebileceği en kötü noktaları görmüştür. Bu noktadan artık bir süre içinde sıfır noktasına, daha sonra da eski günlere dönebileceğimiz bir programla, yapıyla karşı karşıya olduğumuzu ifade etmek istiyorum. Sanayi üretim endeksi hálá düşük olmakla beraber, bir önceki aya göre yüzde 13.4 artış kaydetti. İstihdam verileri de önümüzdeki aylarda iyileşme trendine girecek.
’Beklenen iyileşme olabilir’ algısı var
BURSA Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Celal Sönmez: "Sanayi üretiminin martta yüzde 20.9 azalması ’toparlanma sinyallerini’ güçlendirdi. Sanayi üretim endekslerindeki düşüşler reel sektör tarafından, ’nisandan itibaren piyasalarda beklenen iyileşme olabilir’ şeklinde algılandı. Küresel krizin olumsuz etkilerinin hız kestiğine dair işaretleri bir süredir sanayi başkenti Bursa’dan alıyorduk. Ekonomide canlanma yönünde sinyaller varken, reel sektörün üretim ve girişimcilerin de yatırım için cesaret edebilmesinin temel koşulu, doğal gazda yapılan indirimin başta elektrik fiyatları olmak üzere girdi fiyatlarına yansıtılması ve ticari banka faizlerinin de kıpırdanmayı destekleyici makul seviyelere gelmesinin sağlanmasıdır. Yani, hep birlikte düze çıkmak için yine tüm kesimlerin üzerine düşen görevleri yapması ve beklenen kararların alınması gerekiyor."
Yüzde 20.9 çok yüksek bir rakam ama ’ehvenişer’ deniyor
İSTANBUL Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük: "Normalde yüzde 20.9 çok yüksek bir küçülme oranı. Ancak içinde bulunulan olağanüstü koşullar, bu oranın ’ehvenişer’ olarak karşılanmasına ve üretimdeki düşüşte dibin görüleceği, olumsuz gidişin hız keseceği yönündeki beklentilerin güçlenmesine yol açtı. Mart ayında üretimin şubat ayına göre yüzde 13.4 artması da ümit verici. Kötü gidişteki hız kesme eğiliminin, üretimi destekleyecek gayretleri artırmak açısından tetikleyici olacağı beklentisindeyiz."
Marttaki yükselme olağan bir durum, bizi yanıltmasın
TÜRKİYE Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) Genel Başkanı Lütfü Küçük: "Şubata kıyasla martta sanayi üretim endeksinin yükselmesi, olağan bir durum. Yıllar itibariyle her zaman mart ayı sanayi üretimi şubat ayına göre yüksektir. Çünkü mart ayında iç taleb de ihracat da şubat ayına göre daha canlıdır. TÜİK’in basın bülteninde, üretiminin bir önceki aya göre yüzde 13,4 arttığı detayını da öne çıkarması, ’sanayi sektöründe bir nebze toparlanma mı başladı’ izlenimini veriyor’ gibi. Bu yaklaşım sanayinin küresel krize karşı verdiği sınavda, devreye alınması gereken yeni önlemlerin gecikmesine sebep olabilir. İstatistiki verilerdeki kimi detayları dikkate alarak, sanayi kesiminde işlerin toparlandığına dair bir kanıya kapılırsak, böyle bir algılamanın sanayinin krizle imtihanına olumsuz katkı getireceğini söyleyebiliriz."
7 aydan sonra ilk kez
Sanayide 7 aydan sonra ilk kez bir önceki aya göre daha düşük bir küçülme oranı, umutları canlandırdı. Şubat ayındaki yüzde 23.8’lik daralmaya göre, mart ayındaki küçülmenin 2.9 puan daha az olması, ’düşüş hız yaptı, daralma dip yaptı’ şeklinde yorumlandı. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre martta, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek düşüş yüzde 42.2 ile sermaye malı imalatında oldu. Gruplar incelendiğinde, dayanıklı tüketim malı imalatının yüzde 28, aramalı imalatının yüzde 22.2, dayanıksız tüketim malı imalatının yüzde 8.9 ve enerji üretiminin de yüzde 6.5 oranında düştüğü gözlendi.
Toparlanma sinyali
Alt sektörler bazında bakılınca en büyük daralma yine imalat sanayiinde görüldü. Ancak ocak ayında yüzde 24.3, şubat ayında yüzde 26 gerileyen imalat sanayi sektör endeksi mart ayında ise yüzde 23.5 düştü. Buradaki seyir de ’toparlanma sinyali’ olarak alınırken, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü de 9.7, elektrik, gaz ve su sektörü endeksi ise yüzde 3.3 geriledi. Buralardaki düşüş seyri de genel seyirle uyumlu oldu. İmalat sanayi üretim endeksinde alt gruplar ele alınınca, mart ayında yine en büyük düşüş motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatında gerçekleşti. Önceki aylarla bir karşılaştırma yapıldığında ise ocak ayında yüzde 60.2, şubatta yüzde 58.7 olan düşüş oranının mart ayında yüzde 53.1’e gerilediği görüldü.
Petrol-gaz arttı
Mart ayında üretimi artan tek alt grup ise ham petrol ve doğalgaz çıkarımı oldu. Madencilik ve taş ocakçılığının alt grubu olan bu sektör şubat ayındaki yüzde 3.7’lik küçülmeye karşılık mart ayında yüzde 11.9’luk artış kaydetti.
Krizde dip noktaya gelindi
SANAYİ Bakanı iken Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı olan Zafer Çağlayan, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) İcra Komitesi üyeleriyle Yenibosna’daki Dış Ticaret Kompleksi’nde bir araya geldi. Burada İhracatçılara "yola devam" mesajı veren Çağlayan, basına kapalı toplantının ardından şu değerlendirmeleri yaptı:
Sanayi ve Ticaret Bakanı olara görev yaptığım sırada küresel krizin etkilerinin Türkiye’de dip yaptığını dile getirmiştim. Bugün de aynı fikirdeyim. Bunu söylerken, hemen yarın bundan 1-2 yıl önceki ekonomik aktiviteye kavuşacağız anlamında söylemiyorum. Ama en azından görebileceği en kötü noktaları görmüştür. Bu noktadan artık bir süre içinde sıfır noktasına, daha sonra da eski günlere dönebileceğimiz bir programla, yapıyla karşı karşıya olduğumuzu ifade etmek istiyorum. Sanayi üretim endeksi hálá düşük olmakla beraber, bir önceki aya göre yüzde 13.4 artış kaydetti. İstihdam verileri de önümüzdeki aylarda iyileşme trendine girecek.
’Beklenen iyileşme olabilir’ algısı var
BURSA Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Celal Sönmez: "Sanayi üretiminin martta yüzde 20.9 azalması ’toparlanma sinyallerini’ güçlendirdi. Sanayi üretim endekslerindeki düşüşler reel sektör tarafından, ’nisandan itibaren piyasalarda beklenen iyileşme olabilir’ şeklinde algılandı. Küresel krizin olumsuz etkilerinin hız kestiğine dair işaretleri bir süredir sanayi başkenti Bursa’dan alıyorduk. Ekonomide canlanma yönünde sinyaller varken, reel sektörün üretim ve girişimcilerin de yatırım için cesaret edebilmesinin temel koşulu, doğal gazda yapılan indirimin başta elektrik fiyatları olmak üzere girdi fiyatlarına yansıtılması ve ticari banka faizlerinin de kıpırdanmayı destekleyici makul seviyelere gelmesinin sağlanmasıdır. Yani, hep birlikte düze çıkmak için yine tüm kesimlerin üzerine düşen görevleri yapması ve beklenen kararların alınması gerekiyor."
Yüzde 20.9 çok yüksek bir rakam ama ’ehvenişer’ deniyor
İSTANBUL Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük: "Normalde yüzde 20.9 çok yüksek bir küçülme oranı. Ancak içinde bulunulan olağanüstü koşullar, bu oranın ’ehvenişer’ olarak karşılanmasına ve üretimdeki düşüşte dibin görüleceği, olumsuz gidişin hız keseceği yönündeki beklentilerin güçlenmesine yol açtı. Mart ayında üretimin şubat ayına göre yüzde 13.4 artması da ümit verici. Kötü gidişteki hız kesme eğiliminin, üretimi destekleyecek gayretleri artırmak açısından tetikleyici olacağı beklentisindeyiz."
Marttaki yükselme olağan bir durum, bizi yanıltmasın
TÜRKİYE Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) Genel Başkanı Lütfü Küçük: "Şubata kıyasla martta sanayi üretim endeksinin yükselmesi, olağan bir durum. Yıllar itibariyle her zaman mart ayı sanayi üretimi şubat ayına göre yüksektir. Çünkü mart ayında iç taleb de ihracat da şubat ayına göre daha canlıdır. TÜİK’in basın bülteninde, üretiminin bir önceki aya göre yüzde 13,4 arttığı detayını da öne çıkarması, ’sanayi sektöründe bir nebze toparlanma mı başladı’ izlenimini veriyor’ gibi. Bu yaklaşım sanayinin küresel krize karşı verdiği sınavda, devreye alınması gereken yeni önlemlerin gecikmesine sebep olabilir. İstatistiki verilerdeki kimi detayları dikkate alarak, sanayi kesiminde işlerin toparlandığına dair bir kanıya kapılırsak, böyle bir algılamanın sanayinin krizle imtihanına olumsuz katkı getireceğini söyleyebiliriz."