Sanayide ithal girdi düşecek ‘GİTES’ ile vites büyüyecek

DEVLET Bakanı Zafer Çağlayan, Türkiye’nin Girdi Tedarik Stratejisini (GİTES), özel sektör temsilcileriyle birlikte açıkladı ve “İnşallah GİTES büyütecek vites” dedi. Türkiye’nin sanayi üretimini arttıracaklarını söyleyen Çağlayan, özellikle cari açığı düşürmek için ara malı ithalatına bağımlılığı azaltmayı amaçladıklarını, yurtiçinde ara malını daha fazla üretecek, kaynak verimliliğini artıracak ve daha fazla katma değerin yurtiçinde kalmasını sağlayacak politikalar geliştirmenin hedeflendiğini kaydetti.

Enerji kadar hurda ithalatı

Çağlayan, TOBB, TÜSİAD, TİM, MÜSİAD, TUSKON başta olmak üzere özel sektör temsilcileriyle GİTES’i açıkladığı toplantıda, bölgede yaşanan gelişmelerin petrol ithalatına 10 milyar dolar yük getireceğini kaydetti. Enerji hariç en önemli ithal ara malının ise hurda olduğunu belirten Çağlayan, “2010’da 7 milyar dolarlık hurda ithal edildi. Bu da cari açığın yüzde 15’ine denk geliyor. 5 milyon yerine 10 milyon ton hurdanın yurtiçinden karşılanması, cari fiyatlardan yaklaşık 2.5 milyar dolarlık kaynağın yurtiçinde kalması anlamına geliyor” diye konuştu. GİTES’in üç ana hedefinin tedarikte güvenlik, maliyette etkinlik ve ihracatta rekabet olduğunu belirten Çağlayan, “Bundan sonra teşvik sistemleri de, girdi tedarik stratejisine göre yapılacak” dedi. Çağlayan, sektörel çalışmalara demir-çelik ile başlandığını, otomotiv ve makine ile devam edildiğini, kimya, tekstil, tarım ve gıda sektörlerinin de ele alınacağını kaydetti.

Aramaya özel destek

Çağlayan, yüksek maliyetli yapısı nedeniyle kurulamayan ve uluslararası mükellefiyetler nedeniyle devlet yardımı verilemeyen zenginleştirme tesislerine, mükellefiyetlere halel getirmeden devlet yardımı verilebilmesi için yoğun temaslar başlattıklarını söyledi. GİTES’in taslak metninde ise hammadde güvenliği için maden sektörünün yurtdışında pazar araştırması ve arama faaliyetlerinin döviz kazandırıcı faaliyetler kapsamında desteklenmesi maddesi de yer alıyor.

Yüzde 7’lik düşüş hedefi

Girdiyle ilgili bazı veriler de paylaşan Çağlayan, yalnız demir-çelik ve demir dışı metaller sektöründe enerji maliyetleri nedeniyle Türkiye’de üretimi bulunmayan ya da kıt girdilerin yıllık toplam ithalatının 4 milyar dolar seviyesinde olduğunu söyledi. Hurda, demir-çelik sanayi tesislerinin toplam üretim maliyeti içinde yüzde 70’lik paya sahip olduğunu kaydeden Çağlayan, bu alanda yapılacak bir yatırımla, tedarik güvenliğinin temini yanında, yüzde 10’luk aracı paylarının devre dışı kalmasının sağlanacağını, nihai ürün maliyetlerinde yüzde 7’lik net düşüş olacağını kaydetti. Çağlayan, makine sektöründe en fazla açık verilen ürünlerin başında da buzdolabı ve soğutucularda kullanılan kompresörlerin geldiğini, bu açığın 400 milyon dolar olduğunu kaydetti.

Sektörlerde ne yapılacak

GİTES’in taslak hedefleri, girdi tedariki açısından sektörel bazda farklı seçenekler içeriyor. Sektörler için şu ana kadar belirlenen hedefler şöyle:
Demir-Çelik: Yurtiçi maden yatırımlarının arttırılması için rezerv araştırmaları yapılacak, altyapı geliştirilecek, zenginleştirme tesis yatırımlarının yapılması için devlet yardımlar ı mekanizması kullanılacak, Yurtdışında maden yatırımları için politik risk sigortası geliştirilecek, finansman imkanları arttırılacak, uluslararası işbirliği alanları geliştirilecek.
Hurda: Ortak dış alım mekanizması oluşturulacak. İç kaynaklar geliştirilecek, geri dönüşüm yaygınlaştırılacak.
Otomotiv: Motor ve Aktarma Organları Ar-Ge faaliyetleri yürütülecek. Elektronik ve gömülü yazılımda sektörlerarası, savunma ve sanayi işbirliği geliştirilecek. Doğal kauçukta dış yatırım imkanlarının kullanılması, sentetik kauçukta yurtiçi tedarik imkanlarının geliştirilmesi ele alınacak. Vasıflı metal üretiminde kapasite ve kalite artırılacak.

Fonlar devreye sokulacak

DÜNYANIN en önemli ülkelerinin girdi tedariki konusunda neler yaptıklarını tek tek incelediklerini belirten Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, “Yılsonuna kadar tüm çalışmanın tamamlanmasıyla girdi tedarik stratejimiz bütünüyle ortaya çıkacak” dedi. GİTES kapsamında yapılacakların taslak metninde yer alan bir maddeye göre, Eximbank, İslam Kalkınma Bankası, IBRD ve Dünya Bankası finansman imkanları devreye sokularak girdi tedariği için yatırımlar geliştirilecek. Bankalar Birliği ile yurtdışı yatırımların finansmanı için
ortak çalışma yapılacak.

TİM: Ara malını içeride üreteceğiz

ARA malları konusunda Türkiye’nin rekabetçi üretim koşullarını tam sağlayamamasının, firmaları dışarıdan alım yapmaya yönelttiğini kaydeden TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ise, şöyle konuştu: “Sanayici olmaktan, ihracat yapmaktan vazgeçmeyeceğimize göre, yapacağımız çok açık. Ara malı ithalatı ihtiyacımızı azaltacağız. Ara malını içeride üreteceğiz. Aynı zamanda da katma değer üretmeye ağırlık vereceğiz.”

TOBB: Hedef 1 trilyon dolarlık dış ticaret

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “2023 yılında 500 milyar dolar ihracat hedefliyoruz. Bir stratejiniz olmazsa 500 milyar dolar ihracat yaparsınız, 750 milyar dolar da ithalat yaparsınız. Aradaki 250 milyar doları nasıl kapatacağız diye geleceğimizden kaygı duyarız. Hedef 500 milyar dolarlık ihracat yapacaksak, 500 milyar dolarlık ithalatla 1 trilyon dolarlık dış ticaret rakamına ulaşmak olmalı” dedi.

Şimşek: Leasing sistemini gözden geçirebiliriz

MALİYE Bakanı Mehmet Şimşek, Leasing’deki KDV oranının düşürülmesine ilişkin “Leasing’le ilgili adım atabiliriz” dedi. Şimşek, İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) Meclis Toplantısı’nda yaptığı konuşmada Leasing’deki yüzde 18’lik KDV oranının düşürülmesi konusu için “İyi çalışılmış ve suistimale yer vermeyecek. Ben de istiyorum” dedi. Şimşek bunun nedenini ise şöyle açıkladı: “Gidiyorsunuz öbür kanaldan aldığınızda teşvikten yararlanıyorsunuz ama bu taraftan... Geçmişte yataklar, arazi, arsalar bile leasing ile satılmış. İlgili, ilgisiz konular. Maliye Bakanlığı mecbur kalmış, bir düzenleme yapmış. Tekrar bir sistem olarak tabii ki gözden geçirilebilir” diye konuştu. Mehmet Şimşek, TRT payına ilişkin olarak da “TRT payını gerçekten bizim bir şekilde çözmemiz lazım. Batı’da birçok ülkede sanayiye çapraz sübvansiyon var. Bu konuda bizim de yapabileceklerimiz var. Bu çerçevede yaklaşıyoruz, yapılabilecekler var. Bunu da hayata geçirmek lazım” yorumunu yaptı.