Sanayicilerden düşük büyüme tepkisi

2014'ün ikinci yarısında Türkiye yüzde 2.1 büyüme ile beklentilerin gerisinde kaldı. Büyümeyi düşüren en önemli faktörlerden biri tarım sektöründe daralma yaşanması oldu. Mevsimsel etkilerden arındırılmış büyümenin de eksi çıkması endişeleri artıran bir başka unsur oldu.

İşadamları ve sanayiciler ise düşük çıkan büyümenin ardından yıllardır hayata geçen büyüme modelinin sanayi lehine değiştirilmesi yönünde açıklamalar yaptı. İşte o açıklamalardan bazıları...

"AB PAZARI UMUT VERİYOR"
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, güçlenen sanayi rakamları ile yılın ikinci yarısında genel büyüme verilerinin daha iyi olacağını beklediklerini belirterek, "Yıl sonunda yüzde 3 ile yüzde 4 bandında bir büyüme bekliyoruz. Nitekim ihracatçının beklentisi de yıl sonunda yüzde 4'lük büyüme rakamına ulaşılacağı yönünde gerçekleşmişti" değerlendirmesinde bulundu. Büyükekşi, TÜİK tarafından açıklanan ikinci çeyrek büyüme rakamlarına ilişkin yaptığı açıklamada, ikinci çeyrekte Türkiye ekonomisinin yüzde 2,1, yılın ilk yarısında ise yüzde 3,3 büyüdüğünü belirterek, ihracatın büyümeye verdiği desteğin sürmesinin ihracatçıları sevindirdiğini, ancak büyüme temposunun genel olarak daha yukarıda olmasının beklendiğini kaydetti.

Büyükekşi, bu yılın bir önceki yılın aksine iç talepten ziyade dış ticaretin büyümede anahtar güç olduğu bir dönem yaşadığını anlatarak, "Bu aynı zamanda, cari açığın da gerilemesini beraberinde getiriyor. Bununla birlikte yılın ikinci yarısından itibaren Orta Doğu kaynaklı jeopolitik risklerle karşı karşıya geldik. Ancak AB pazarında yakaladığımız yüzde 13'lük olumlu tempo sayesinde ihracattaki yükseliş trendinin yılın geri kalanında sürmesini bekliyoruz, jeopolitik riskler barındıran bölgelerde de bir normalleşme öngörüyoruz. Dolayısıyla ihracatın büyümeye yaptığı pozitif katkının artarak devam etmesini öngörüyoruz" ifadelerini kullandı.

"10 YILDIR TÜRKİYE'NİN SIRTINI DAYADIĞI SEKTÖRLER ROLLERİNİ TAMAMLADI"
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Erdal Bahçıvan, "Türkiye, artık daha yüksek düzeyde büyümek için ciddi bir makas değişikliğine, yani sürdürülebilir bir büyüme için sanayiye ve üretime yönelmek durumundadır" açıklamasında bulundu.

İkinci çeyrek büyüme Türkiye'nin son 10 yıldır büyüme yolunda sırtını dayadığı sektörlerin rollerini tamamladığını ortaya koyduğunu belirten Bahçıvan, "Türkiye, artık daha yüksek düzeyde büyümek için ciddi bir makas değişikliğine, yani sürdürülebilir bir büyüme için sanayiye ve üretime yönelmek durumundadır" ifadesini kullandı. Bugün sürdürülebilir bir büyüme hikayesine ve bu hikayeyi yaratacak yeni bir aktöre ihtiyaç duyulduğuna dikkati çeken Bahçıvan, "Bu aktörün de sanayi, yani üretim olduğu gerçeğiyle karşı karşıyayız" değerlendirmesinde bulundu.

"BÜYÜME MODELİ GÖZDEN GEÇİRİLMELİ"

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, ikinci çeyrek büyüme verilerinin uyarılarının haklılığını gösterdiğini belirterek, "Bu durum, büyüme modelimizi gözden geçirme ihtiyacını açıkça ortaya koymaktadır" ifadesini kullandı.

İkinci çeyrekte sanayideki üretim artışının düşük olması nedeniyle düşük bir büyüme beklediklerini ancak dış ticaretin olumlu bir sürpriz yapabileceğini düşündüklerini ifade eden Özdebir, net ihracatın büyümeye pozitif katkı yapmasına rağmen bu etkinin çok fazla olmadığı için bu beklentinin gerçekleşmediğini bildirdi.

İmalat sanayindeki büyümenin düşük kalmasına çok şaşırmadıklarını belirten Özdebir, şunları kaydetti:

"BÜYÜME TAHMİNİ YÜZDE 3'ÜN ALTINA ÇEKİLMELİ"
"Çünkü ikinci çeyrekte piyasalardaki durgunluk iyice hissedilir hale gelmişti. İkinci çeyrekte özel tüketim harcamalarının büyüme hızındaki yavaşlama da bu durgunluğu teyit etmektedir. Ayrıca tarımdaki küçülmenin de düşük büyümede katkısı oldu. Kuraklık nedeniyle tarım, yılın kalan kısmında da büyüme üzerinde fazla bir katkısı olmayacaktır."

ABD'de faiz artırımı beklentilerinin güçlenmesine AB'deki ekonomik canlanmanın cılızlığı da eklenince önümüzdeki dönemde küresel ekonomik koşulların çok lehe olmayacağına dikkati çeken Özdebir, bu durumda yılın tamamı için büyüme beklentilerini yüzde 3'ün altına çekmenin doğru olacağını ifade etti.

"TARIMDA DARALMA OLUMSUZ ETKİLEDİ"
Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı İbrahim Yetkin, tarım sektörünün, genellikle birçok ürünün hasat dönemine denk gelmesi nedeniyle büyümenin en yüksek olması gereken noktada küçüldüğünü belirtti.

Tarımdaki büyüme hızının aynı dönemde -1,8 olarak gerçekleştiğini belirten Yetkin şöyle konuştu: "Tarım sektörü yılın birinci çeyreğinde yüzde 3,9 büyümüştü. Böylece tarım sektörünün altı aylık büyüme hızı yüzde 1,4 oldu. Tarım sektöründeki daralma, genel büyüme oranını da olumsuz yönde etkiledi. Genel büyüme oranı beklentilerin altında kalırken, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, düşük gelen büyümede yaz aylarında yaşanan kuraklığın etkili olduğunu kaydetti. Kuraklığın yanı sıra tarımsal büyüme, önemli ihracat noktaları olan Irak ve Ukrayna'daki istikrarsız durum, AB ile ilişkilerdeki tıkanıklıktan da olumsuz etkilendi" değerlendirmelerinde bulundu.

"EKONOMİDE RESTORASYONA İHTİYAÇ VAR"
Konya Sanayi Odası (KSO) Başkanı, TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Memiş Kütükcü ekonomide sanayi üretimini önceleyen bir restorasyona ihtiyaç duyulduğunu bildirdi.

Kütükcü "Bugüne kadar teknolojiyi transfer ederek büyüdük. Ancak bundan sonraki süreçte daha yüksek büyüme oranlarını yakalamak ve yeni bir kalkınma hamlesi gerçekleştirmek için kendi üniversitelerimizde ürettiğimiz bilgiyi, kendi fabrikalarımızda sanayi ürününe dönüştürmek, kendi markalarımızla küresel piyasalara sunmak zorundayız. Bu noktada 62. Hükümetimizin ekonomi programını son derece önemli buluyoruz" dedi