Sanayici için 5 Mart fırsatı

ENERJİ Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 4 Ocak 2018 tarihinde yayımlamış olduğu elektrikte son kaynak tarifesinin düzenlenmesi hakkında tebliğ ile serbest tüketici niteliğine haiz olduğu halde elektrik enerjisini ikili anlaşmalarla temin etmeyen tüketicilere, elektrik enerjisi artık son kaynak tedariki usul esasları çerçevesinde tedarik edilecek. Bu kapsamda tüketiciler “yüksek tüketimli” ve “düşük tüketimli” olarak ikiye ayrıldı. EPDK, her yıl belirleyeceği tüketim miktarı ile bu iki gruba düşecek tüketicileri belirlemiş olacak. 1 Nisan 2018 tarihinden itibaren de yıllık tüketim miktarı 50 milyon kilovat saatin (kWh) üzerinde olan tüketiciler, yüksek tüketimli tüketici sınıfında yer alacak ve tarifesi son kaynak tedarik tarifesi ile fiyatlandırılmaya başlayacak. Yani büyük çaplı sanayici, elektrik tedariğinde artık mevcut sanayi tarifesinden yararlanamayacak. Yıllık 50 milyon kWh altı tüketimi olan sanayiciler ise mevcut sanayi tarifesinden yararlanmaya devam edecek. Elektrik perakende şirketleri, yıllık tüketimi 50 milyon kWh ve üzeri sanayiciye çağrıda bulunuyor:  “Son kaynak tedarik tarifesinden değil, ikili anlaşmalarla bizim gibi tedarik şirketlerinden daha uygun koşullarda enerji alabilirler.”

YENİ BİR TARİFE VAR

Elektrikte son kaynak tarifesinin düzenlemesi hakkında tebliğe göre, büyük çaplı ticarethane ve sanayi abonelerinin son kaynak tarifesi, serbest elektrik piyasasında oluşan bütün maliyetler ile tebliğle belirlenecek makul kar marjı toplamından oluşacak. 2018 yılı için makul kar marjı yüzde 12.8 olarak uygulanacak. Ancak büyük çaplı tüketiciler, özel bir tedarikçi ile anlaşma yaparak, son kaynak tarifesinin altında maliyetlere tedariğini daha ucuza yapabilecek. Deloitte Türkiye Enerji Lideri Elif Düşmez Tek, tebliğin Türkiye elektrik piyasasının serbestleşmesi yolunda önemli bir adım olduğunu söyleyerek, “Bu düzenleme ile yüksek tüketime grubuna giren tüketicilerin düzenlemeye tabi tarifelerden uzaklaşarak, serbest piyasada rekabetçi şekilde belirlenen fiyatlar üzerinden elektrik tedariklerini gerçekleştirmeleri hedefleniyor. Bakıldığında yıllık tüketimi yaklaşık 60 milyar kWh olan bir tüketici grubunun etkileneceği öngörülüyor. Rekabet ortamında bir nevi tavan fiyat etkisi yaratacak bu tarife özellikle sanayi grubunda yer alan tüketicileri yakından ilgilendiriyor. 2017 yılı sonunda piyasada oluşan maliyetler nedeniyle yüksek tüketimli müşteriler grubunda neredeyse bitme noktasına gelen ikili anlaşma piyasasının yeniden canlanacağını söyleyebiliriz. Bu düzenleme elektrik piyasasının serbestleşmesi adına atılmış olan çok önemli bir adım” diyor.

5 MART’A KADAR SÖZLEŞME

Kolen Enerji Genel Müdürü Uğur Karayurt, yüksek ve düşük tüketimi ayırmak için 2018’de belirlenen yıllık 50 milyon kWh limitin, her yıl yeniden belirleneceğine işaret ediyor. “Peki, toplam tüketimin yüzde kaçı bu tarifeden elektrik alacak” sorumuza karşılık ise Karayurt, “Yıllık 60 teravat saate (TWh) yakın diyebiliriz. Türkiye toplam tüketimin hemen yüzde 20’ye yakını bu tarifeden enerji alacak. Aslında bu tarifeden enerji alacak demeyelim çünkü tüm bu tüketiciler son kaynak tedarik tarifesi değil, ikili anlaşmalarla tedarik şirketlerinden daha uygun koşullarda enerji alabilir” yanıtını veriyor. Ancak bunun için kısa bir süre kaldığına dikkat çeken Karayurt, “1 Nisan itibarı ile bir tedarik şirketinden enerji almaya başlanabilmesi için en geç 5 Mart’a kadar bir tedarik şirketi ile elektrik tedarik sözleşmesinin imzalanmış olması lazım. Değilse son kaynak tedarik tarifesinden almaya devam eder. Bu da daha pahalıya enerji tedarik ediyor olması demek” diyor. Tüketicilerin sözleşmeleri dikkatli okumaları da gerekiyor.

1 MİLYAR TL’DEN FAZLA TASARRUF

KARAYURT, “Ne kadar bir yüksek bedelden, ya da ne kadar bir avantajdan bahsediyoruz” sorumuzu “Net bir şey söylemek zor. Bu tedarik şirketi ile nasıl anlaştığınıza bağlı. Ancak fatura bazında yıllık 15 milyar TL gibi bir büyüklükten bahsediyor olsak, herhalde 1 milyar TL’nin üzerinde bir avantajdan bahsedebiliriz. Gerçekten önemli rakamlar” diye yanıtlıyor. “Bu yeni modelde kafaların biraz karıştığı gözleniyor. Neden?” diye sorduğumuzda ise şöyle konuşuyor: “Çok karışık olduğundan değil, yeni ve değişik olduğundan. Daha önce enerji birim fiyatı bir tutar, bir rakam olarak veriliyordu. Her üç ayda bir ise içinde bulunulan koşullara göre üst kurum tarafından yine bir rakam olarak tekrar belirleniyordu. Enerji tedarik şirketleri bu rakamlar üzerinden indirim yapıyor ya da bu rakamlara göre bir alt rakam belirliyor, teklif ediyorlardı. Şimdi öyle değil. Daha şeffaf. Fiyatı oluşturan bileşenleri, üzerine eklenmesi gereken sair maliyetler direk veriliyor ve deniyor ki enerji birim fiyatı bunlardan oluşacak. Bu bileşenlerin artması ya da düşmesine göre sizin de fiyatınız artıp, azalabiliyor.” Enerji Tüketicileri Derneği şu öneride bulunuyor: “Son kaynak tarifesi kapsamına giren şirketlerin artık elektrik tüketimine ilişkin maliyetlerini çok daha profesyonelce yürütmeleri gerekli. Tarife 1 Nisan’da yürürlülüğe girdiğinde yüzde 15’e varan maliyet artışları söz konusu olabilir. Profesyonel destek almaları en mantıklısı olacaktır.”

47.1 MİLYAR DOLARLIK AÇIK

CARİ açık 2017 yılında altın ithalatı ve enerji maliyetlerindeki artışın etkisiyle 2016 yılına göre yüzde 42 artışla 47.1 milyar dolara yükselerek Orta Vadeli Program (OVP) hedefinin üzerinde gerçekleşti. OVP’de cari açığın 2017’de gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 4.6’sına denk gelecek şekilde 39.2 milyar dolar olacağı planlanıyordu. Bu yıl da enerji maliyetlerinde devam etmesi öngörülen artışı, turizm gelirlerinde yükseliş ve altın ithalatındaki yavaşlamanın dengelemesi bekleniyor. OVP’de cari açığın 2018’de GSYH’nin yüzde 4.3’üne denk gelecek şekilde 40 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor.

Merkez Bankası açıklamasında, cari işlemler açığının, 2016 Aralık ayına göre 4.36 milyar dolar azalarak 7.7 milyar dolar, 12 aylık açığın ise 47.1 milyar dolar olduğu belirtilerek, “Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 3.16 milyar dolar artarak 7.43 milyar dolara ve birincil gelir dengesi açığının 231 milyon dolar artarak 1.19 milyar dolara yükselmesi etkili olmuştur” denildi.

ENERJİ VE ALTIN KAYNAKLI

Reuters’a konuşan İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, cari açıkta yıllık 14 milyar dolarlık genişlemede enerji ithalatındaki artışın 8.9 milyar dolar, net altın ithalatındaki artışın 11.8 milyar dolar katkı yaptığını; enerji ve altın hariç cari açığın (çekirdek açık) 6.7 milyar dolar daraldığını söyledi. Çekirdek açığın yıllık bazda daralmasının yüzde 7 büyüme yakalanan ortamda olumlu olduğunu söyleyen Kömürcüoğlu, “Bu yıl, iktisadi faaliyetteki ivme kaybı nedeniyle ithalatın cari açığa katkısının ivme kaybedeceğini düşünüyoruz. Ancak petrol fiyatlarındaki artış enerji faturamızı artırmaya devam edecek. 2018’de cari açığın sınırlı oranda gerileyeceğini hesaplıyoruz. Yıllık beklentimiz milli gelirin yüzde 5’ine denk gelecek şekilde 45 milyar dolar” dedi.