Sanayi tepetaklak gidiyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 14, 2001 01:22
İstanbul Sanayi Odası'nın 980 üyesi arasında yaptığı anket, krizin sanayide açtığı derin yarayı ortaya çıkardı. Anket sonuçlarına göre, işletmelerin yüzde 58.2'sinde kapasite kullanım oranını yüzde 50'nin altına düşerken, toplam imalat sanayiinde işsiz kalanların sayısı 384 bine ulaştı.
İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) Ekonomik Durum Tespiti Anketi'nin yılın ilk yarısına ilişkin sonuçları, imalat sanayinin sıkıntılarının, 1998'den bu yana doruk noktasına ulaştığını ortaya koydu. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Hüsamettin Kavi, düzenlediği bir basın toplantısı ile anketin sonuçlarını kamuoyuna duyurdu. Anket sonuçlarına göre, 2001'in ilk yarısı işletmeler için oldukça sıkıntılı bir dönem oldu. Yılın ilk 6 ayında üretim, iç satış, istihdam, yeni siparişler ve dış satışlarda düşüş yaşayan işletmelerin oranı, geçen yılın ikinci yarısına göre büyük ölçüde arttı.
980 İSO üyesi ile gerçekleştirilen Ekonomik Durum Anketi'nin sonuçlarına göre, geçen yılın ikinci yarısında üretimde gerileme bildiren işletmelerin oranı yüzde 33.8'den 2001 yılının ilk yarısında yüzde 62.5 gibi çok yüksek bir orana yükseldi. Aynı dönemler itibariyle istihdamda gerileme bildiren işletmelerinoranı yüzde 30.6'dan yüzde 50.7'ye, iç satışlarda 42.3'ten yüzde 72'ye, yeni siparişlerde ise yüzde 39.9'dan yüzde 63.8'e çıktı. 2001 yılının ikinci yarısına ilişkin belkentilerde de işletme ölçeği küçüldükçe karamsarlık artış gösterdi. 2001 yılının ikinci yarısında işletmelerin yüzde 29.5'i üretimde, yüzde 36.1'i iç satışlarda azalma bekliyor. Ayrıca, ankette elde edilen bulguların, ilk yarıda önemli darboğazlarla karşı karşıya kalan işletmelerin oldukça büyük bir bölümünün, 2001'in ikinci yarısında da sıkıntılı bir dönem yaşayacağını ortaya koydu. Anketin ortaya çıkardığı tablodan bazı başlıklar şöyle:
384 BİN İŞSİZ:
Bu yılın ilk yarısında işten çıkarılanların toplam çalışan sayısına oranı geçen yıla göre iki kat artarak yüzde 7.7'ye ulaştı. 9 bin ISO üyesinde geçen yıl başında 540 bin çalışırken, bunların yüzde 4'ü yani 21.600'ü yıl içinde işten çıkarıldı. Bu yılın ilk yarısında da kalan 518 bin kişinin yüzde 7.7'si olan 39 bin 900 kişi işini kaybetti. Böylece son bir yıl için de İSO üyesi işyerlerinde 61 bin 500 kişi işsiz kaldı. Bu oran tüm Türkiye imalat sektörü için genellendiğinde işini kaybeden sayısı 384 bin olarak buldu. Üstelik bu rakam sadece kayıtlı istihdama göre hesap edildi.
YÜZDE 50'NİN ALTINDA KAPASİTE:
Bu yılın ilk altı ayında işletmelerin yüzde 58.2'sinde kapasite kullanım oranı yüzde 50'inin altına düştü. Bu kuruluşların oranı 1999 yılında yüzde 23.8, 2000 yılı ortalaması yüzde 20 ve 2000 yılı ikinci yarısında da yüzde 33.9 düzeyindeydi. Kapasite kullanım oranları kuruluşların ölçekleri bazında incelendiğinde küçük boy işletmelerde 2000' yılının ikinci altı ayında yüzde 55.7 olan kapasite kullarım oranı, 2001'in ilk yarısında yüzde 43.5'e düştü. Bu oran, aynı dönemler itibariyle orta ölçeklilerde yüzde 65.7'den. yüzde 54.2'ye, büyük boy işletmelerde ise yüzde 71.1'den yüzde 64.1'e geriledi.
DALGALI İHRACATA YARAMADI:
İşletmelerin yüzde 36.9'u kurlardaki dalgalanmanın ihracatlarına olumlu ya da olumsuz etki yapmadığını, yüzde 20.8'i bu dalgalanmanın bir yarar getirmediğini, yüzde 12.5'i ise tam tersine kur artışı nedeniyle ihracattan kaçındığını ifade etti. Devalüasyonun ihracatlarını arttırdığını belirten kuruluşların oranı ise yalnızca yüzde 20.8 düzeyinde kaldı. Ancak, kuruluşların bu yılın ilk 6 aylık ciroları içinde ihracatın payı bir önceki döneme göre, az da olsa artış gösterdi. 2000 yılının ikinci yarısında yüzde 37.4 olan ihracatın işletmelerin toplam ciroları içindeki payı 2001'in ilk yarısında 40.2'ye yükseldi.
VADELİ SATIŞ DURDU:
2001 yılının ilk yarısında yaşanan krize karşı işletmelerin çoğunlukla başvurdukları önlem vadeli satışları durdurmak oldu. Bu önlemi uygulayanların oranı yüzde 38.3 olarak belirlendi. Sanayicilerin yüzde 36.9'u da ikinci önlem olarak istihdamı azaltmayı seçti. Krize karşı 3'üncü önlem ise yüzde 33.2'lik oran ile ödemeleri ertelemek oldu.
BANKALARLA ANLAŞAMA YOK:
Anket sonuçlarının yer aldığı raporda özellikle geçen yılın ikinci yarısından bu yana yüksek faiz oranları nedeniyle işletmelerin büyük sıkıntı yaşadığına dikkat çekilerek, faiz oranları konusunda bankalarla mutabakat sağlanamaması nedeniyle dönem sonu ticari kredi faizlerinin yüksek oranlarda tahakkuk ettiği kaydedildi. Bu dönemde işletmelerin yüzde 70'i bankalarla mutabakat sağlayamadıklarını bildirdi, bir çok işletme kullandıkları kredileri kapatmak zorunda kaldı. Raporda çoğunlukla finans kuruluşlarının isteği sonucu zorunlu olarak kapatılan kredilerin işletmelerin nakit akışını olumsuz yönde etkileyerek krizin işletmeler üzerindeki etkisini büyüttüğü vurgulandı. Sanayi kuruluşlarının toplam kredi yükümlülüklerinin altı aylık cirolarına oranı yüzde 36.9 oldu. Kuruluşlrın düşen satış gelirleri nedeniyle finansman ve kuruluş giderlerinin ile faiz yüklerinin karşılanmasının güçleştiğine işaret edildi.
Bu tabloyu artık seyretmeyin
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Hüsamettin Kavi, 2001 yılının ilk yarısında elde edilen sonuçların, imalat sanayi işletmelerinin kaygılarında ne derece haklı olduklarını ortaya koyduğunu belirtirken, ‘‘Artık bu tabloyu seyretmeyip, düzeltmenin zamanı geldi’’ diye konuştu. Kavi, ‘‘Türkiye 40 yıldır damla damla, adım adım oluşturduğu, bir yerlere getirdiği sanayisini gözden çıkaramaz’’ derken, bu çalışmanın sonuçlarına göre şu değerlendirmeyi yaptı: ‘‘Elde edilen bulgular reel sektörün sorunlarının ivedilikle ve katılımcı bir anlayışla ele alınması gereğini ortaya koymakta. Türkiye artık, üreten, tasarruf eden, tasarruflarıyla borçlarını ödeyebilen, istindam imkanlarını geliştiribelin bir yapıyı süratle oluşturmak zorundadır. Ekonomik ve sosyal açıdan yaşamakta olduğumuz bu zor dönemin kamunun yönetilebilir bir borç yapısına kavuşturulması ve sağlanacak güven ortamında ekonominin üretir bir hale getirilmesi ile aşılabileceğinin unutulmamaması gerekir’’
Kaynak yoksa Meclis'te niye 5.500 kişi var
EXİMBANK kaynaklarının kullanılamaz hale geldiğine dikkat çeken İSO Başkanı Hüsamettin Kavi, performans bazındaki kredilerde büyük bir sıkıntı olduğuna dikkat çekti. Mali sektörün firmalara teminat mektubu vermeşinin bunda etkili olduğunu belirten Kavi, ‘‘Son 3 yıldır, 5 yıldır bütün taahütlerini yerine getiren firmalar bu mektubu alamıyor, niçin’’ diye konuştu. Bu arada Eximbank'ın dışardan aldığı 200 milyon doların yanı sıra TOBB'un da 100 milyon dolar verdiğini hatırlatan Kavi, ‘‘Ancak haftalardır sevk öncesi kredi almayı bekleyen firmalarımız var. Neden? Kaynak sakıntısı mı, bir takım başka nedenler ki var, yoksa kamu sektörü başka kiriterleri mi göze alıyor’’ dedi. TBMM'de 5 bin 500 kişi çalıştığına dikkat çeken Kavi, ‘‘Üstelik bunlar bir ek maddeyle çift maaş alıyorlar. Olan kaynaklardan mı, olmayan kaynaklardan mı’’ diye sordu.
Sendika ve odalar parasını kullansın
Sorunların çözümü için tarım, sanayi, mali sektör, vergi, AB, dış ticaret, yabancı sermaye ve istindam konularında tarafların biraraya gelerek çalışma grupları oluşturmasını öneren İSO Başkanı Kavi'nin sendika ve odalara da bir çağrısı oldu. Gerek işçi, gerekse işveren sendikalırının birçok kaynağı olduğuna dikkat çeken Kavi, ‘‘Sendikalardaki fonların yanı sıra, odalarında birikmiş tasarrufları var. Bu fonları bugün kullanmayacaklar da ne zaman kullanacaklar’’ diye konuştu. Kavi, bu konunun taraflarca ele alınarak nasıl yasal bir zemine oturtulacağının belirlenmesi gerektiğini vurguladı.
980 İSO üyesi ile gerçekleştirilen Ekonomik Durum Anketi'nin sonuçlarına göre, geçen yılın ikinci yarısında üretimde gerileme bildiren işletmelerin oranı yüzde 33.8'den 2001 yılının ilk yarısında yüzde 62.5 gibi çok yüksek bir orana yükseldi. Aynı dönemler itibariyle istihdamda gerileme bildiren işletmelerinoranı yüzde 30.6'dan yüzde 50.7'ye, iç satışlarda 42.3'ten yüzde 72'ye, yeni siparişlerde ise yüzde 39.9'dan yüzde 63.8'e çıktı. 2001 yılının ikinci yarısına ilişkin belkentilerde de işletme ölçeği küçüldükçe karamsarlık artış gösterdi. 2001 yılının ikinci yarısında işletmelerin yüzde 29.5'i üretimde, yüzde 36.1'i iç satışlarda azalma bekliyor. Ayrıca, ankette elde edilen bulguların, ilk yarıda önemli darboğazlarla karşı karşıya kalan işletmelerin oldukça büyük bir bölümünün, 2001'in ikinci yarısında da sıkıntılı bir dönem yaşayacağını ortaya koydu. Anketin ortaya çıkardığı tablodan bazı başlıklar şöyle:
384 BİN İŞSİZ:
Bu yılın ilk yarısında işten çıkarılanların toplam çalışan sayısına oranı geçen yıla göre iki kat artarak yüzde 7.7'ye ulaştı. 9 bin ISO üyesinde geçen yıl başında 540 bin çalışırken, bunların yüzde 4'ü yani 21.600'ü yıl içinde işten çıkarıldı. Bu yılın ilk yarısında da kalan 518 bin kişinin yüzde 7.7'si olan 39 bin 900 kişi işini kaybetti. Böylece son bir yıl için de İSO üyesi işyerlerinde 61 bin 500 kişi işsiz kaldı. Bu oran tüm Türkiye imalat sektörü için genellendiğinde işini kaybeden sayısı 384 bin olarak buldu. Üstelik bu rakam sadece kayıtlı istihdama göre hesap edildi.
YÜZDE 50'NİN ALTINDA KAPASİTE:
Bu yılın ilk altı ayında işletmelerin yüzde 58.2'sinde kapasite kullanım oranı yüzde 50'inin altına düştü. Bu kuruluşların oranı 1999 yılında yüzde 23.8, 2000 yılı ortalaması yüzde 20 ve 2000 yılı ikinci yarısında da yüzde 33.9 düzeyindeydi. Kapasite kullanım oranları kuruluşların ölçekleri bazında incelendiğinde küçük boy işletmelerde 2000' yılının ikinci altı ayında yüzde 55.7 olan kapasite kullarım oranı, 2001'in ilk yarısında yüzde 43.5'e düştü. Bu oran, aynı dönemler itibariyle orta ölçeklilerde yüzde 65.7'den. yüzde 54.2'ye, büyük boy işletmelerde ise yüzde 71.1'den yüzde 64.1'e geriledi.
DALGALI İHRACATA YARAMADI:
İşletmelerin yüzde 36.9'u kurlardaki dalgalanmanın ihracatlarına olumlu ya da olumsuz etki yapmadığını, yüzde 20.8'i bu dalgalanmanın bir yarar getirmediğini, yüzde 12.5'i ise tam tersine kur artışı nedeniyle ihracattan kaçındığını ifade etti. Devalüasyonun ihracatlarını arttırdığını belirten kuruluşların oranı ise yalnızca yüzde 20.8 düzeyinde kaldı. Ancak, kuruluşların bu yılın ilk 6 aylık ciroları içinde ihracatın payı bir önceki döneme göre, az da olsa artış gösterdi. 2000 yılının ikinci yarısında yüzde 37.4 olan ihracatın işletmelerin toplam ciroları içindeki payı 2001'in ilk yarısında 40.2'ye yükseldi.
VADELİ SATIŞ DURDU:
2001 yılının ilk yarısında yaşanan krize karşı işletmelerin çoğunlukla başvurdukları önlem vadeli satışları durdurmak oldu. Bu önlemi uygulayanların oranı yüzde 38.3 olarak belirlendi. Sanayicilerin yüzde 36.9'u da ikinci önlem olarak istihdamı azaltmayı seçti. Krize karşı 3'üncü önlem ise yüzde 33.2'lik oran ile ödemeleri ertelemek oldu.
BANKALARLA ANLAŞAMA YOK:
Anket sonuçlarının yer aldığı raporda özellikle geçen yılın ikinci yarısından bu yana yüksek faiz oranları nedeniyle işletmelerin büyük sıkıntı yaşadığına dikkat çekilerek, faiz oranları konusunda bankalarla mutabakat sağlanamaması nedeniyle dönem sonu ticari kredi faizlerinin yüksek oranlarda tahakkuk ettiği kaydedildi. Bu dönemde işletmelerin yüzde 70'i bankalarla mutabakat sağlayamadıklarını bildirdi, bir çok işletme kullandıkları kredileri kapatmak zorunda kaldı. Raporda çoğunlukla finans kuruluşlarının isteği sonucu zorunlu olarak kapatılan kredilerin işletmelerin nakit akışını olumsuz yönde etkileyerek krizin işletmeler üzerindeki etkisini büyüttüğü vurgulandı. Sanayi kuruluşlarının toplam kredi yükümlülüklerinin altı aylık cirolarına oranı yüzde 36.9 oldu. Kuruluşlrın düşen satış gelirleri nedeniyle finansman ve kuruluş giderlerinin ile faiz yüklerinin karşılanmasının güçleştiğine işaret edildi.
Bu tabloyu artık seyretmeyin
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Hüsamettin Kavi, 2001 yılının ilk yarısında elde edilen sonuçların, imalat sanayi işletmelerinin kaygılarında ne derece haklı olduklarını ortaya koyduğunu belirtirken, ‘‘Artık bu tabloyu seyretmeyip, düzeltmenin zamanı geldi’’ diye konuştu. Kavi, ‘‘Türkiye 40 yıldır damla damla, adım adım oluşturduğu, bir yerlere getirdiği sanayisini gözden çıkaramaz’’ derken, bu çalışmanın sonuçlarına göre şu değerlendirmeyi yaptı: ‘‘Elde edilen bulgular reel sektörün sorunlarının ivedilikle ve katılımcı bir anlayışla ele alınması gereğini ortaya koymakta. Türkiye artık, üreten, tasarruf eden, tasarruflarıyla borçlarını ödeyebilen, istindam imkanlarını geliştiribelin bir yapıyı süratle oluşturmak zorundadır. Ekonomik ve sosyal açıdan yaşamakta olduğumuz bu zor dönemin kamunun yönetilebilir bir borç yapısına kavuşturulması ve sağlanacak güven ortamında ekonominin üretir bir hale getirilmesi ile aşılabileceğinin unutulmamaması gerekir’’
Kaynak yoksa Meclis'te niye 5.500 kişi var
EXİMBANK kaynaklarının kullanılamaz hale geldiğine dikkat çeken İSO Başkanı Hüsamettin Kavi, performans bazındaki kredilerde büyük bir sıkıntı olduğuna dikkat çekti. Mali sektörün firmalara teminat mektubu vermeşinin bunda etkili olduğunu belirten Kavi, ‘‘Son 3 yıldır, 5 yıldır bütün taahütlerini yerine getiren firmalar bu mektubu alamıyor, niçin’’ diye konuştu. Bu arada Eximbank'ın dışardan aldığı 200 milyon doların yanı sıra TOBB'un da 100 milyon dolar verdiğini hatırlatan Kavi, ‘‘Ancak haftalardır sevk öncesi kredi almayı bekleyen firmalarımız var. Neden? Kaynak sakıntısı mı, bir takım başka nedenler ki var, yoksa kamu sektörü başka kiriterleri mi göze alıyor’’ dedi. TBMM'de 5 bin 500 kişi çalıştığına dikkat çeken Kavi, ‘‘Üstelik bunlar bir ek maddeyle çift maaş alıyorlar. Olan kaynaklardan mı, olmayan kaynaklardan mı’’ diye sordu.
Sendika ve odalar parasını kullansın
Sorunların çözümü için tarım, sanayi, mali sektör, vergi, AB, dış ticaret, yabancı sermaye ve istindam konularında tarafların biraraya gelerek çalışma grupları oluşturmasını öneren İSO Başkanı Kavi'nin sendika ve odalara da bir çağrısı oldu. Gerek işçi, gerekse işveren sendikalırının birçok kaynağı olduğuna dikkat çeken Kavi, ‘‘Sendikalardaki fonların yanı sıra, odalarında birikmiş tasarrufları var. Bu fonları bugün kullanmayacaklar da ne zaman kullanacaklar’’ diye konuştu. Kavi, bu konunun taraflarca ele alınarak nasıl yasal bir zemine oturtulacağının belirlenmesi gerektiğini vurguladı.