'Şampiyon' destek bekliyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Haziran 25, 2010 11:16
Adana'nın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2009 yılında işsizlik oranında yüzde 26,5 ile Türkiye birincisi olmasının ardından kentteki iş adamları bu sonucu, vasıfsız göç, teşvik politikası, üretimde maliyetlerin yükselmesi ve kayıt dışı çalışanın çok olmasına bağladı.
İstihdamın artırılması için Adana'ya özel teşvik verilmesi ve niteliksiz işsizlikle mücadelede edilmesi istendi.
Adana'nın sanayileştiği dönemde kentte fabrikalar kuran iş adamı ve Tunus Fahri Konsolosu 76 yaşındaki Nuri Sabuncu, 1950 ve 60'lı yıllarda Adana'nın Türkiye'nin en ileri sanayisine sahip kenti olduğunu belirtti.
O dönemde, her biri 2-3 bin işçi çalıştıran, kendi ailesinin sahibi olduğu Akdeniz Sabuncular Fabrikası'nın yanı sıra şehirde Özbucak, BOSSA, Güney Sanayi, Yurttaş ve Berdan gibi önemli ve büyük, çoğunluğu tekstil üzerine fabrikalar bulunduğunu anlatan Sabuncu, “Bu fabrikalar sayesinde geçimini sağlayan yaklaşık 50 bin işçi vardı ve bunlar ailelerini geçindiriyordu. Ancak bugün bunların hiçbirisi yok” dedi.
Kentte sanayideki gerilemenin birçok sebebi olduğunu belirten Sabuncu, “Bunun sebebi Çin darbesi değil. Öncelikle, Adana'nın sanayisini oluşturan tekstil tüm dünyada ve Türkiye'de geriledi. Bunun yanında, sanayici üretim maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle ayakta kalamaz oldu. Bu nedenle pamuk da ekilmiyor artık. Genelde GAP Bölgesinde ekiliyor” diye konuştu.
Fabrikaların kapanmasına ek olarak, göçün de yoğunlaşmasının, işsizliği artırdığını belirten Sabuncu, şöyle devam etti:
“Adana vasıfsız göç alıp, vasıflı göç veriyor. Hatta, vasıfsız göçle gelen 3-5 sene kalıyor, Adana'da para kazanıyor, biraz vasıflı hale gelince buradan İstanbul'a gidiyor. Yani birinci durakları burası. İlk tecrübesizlik ve acemiliklerini burada geçiriyorlar. Bunlara karşın, Adana'da tarım yükselişte. Meyvecilik arttı ve katma değeri yüksek olan nar, erik ve elma gibi ürünler üretiliyor. Bunlar çok güzel ve yeni gelişmeler. Ancak, güzel gelişmelerin sonuca ulaşması için devletin desteği şart.”
FABRİKALAR KAPANDI
Adana Ticaret Odası Başkanı Şaban Baş ise Adana'nın işsizlikte birinci olmasının kendisi için şaşırtıcı olmadığını belirtti.
Adana'da bu duruma yol açan olayın, Güneydoğu Anadolu Bölgesinden alınan vasıfsız göç olduğunu kaydeden Baş, “Bir zamanlar tarım, sanayi ve üretimde Türkiye'nin öncü kenti olan Adana, gerilemeye başladığı yıllardan itibaren bir de göç almaya başlayınca, işsizlik açısından şampiyon bir kent oluştu” dedi.
İstihdam sıkıntısı çözümlenmedikçe, ekonomik ve sosyal hayatta beklenen rahatlamanın sağlamayacağını vurgulayan Baş, şöyle devam etti:
“Son açıklanan işsizlik rakamları da Adana'nın sorunlarının çözümünün yatırıma ve üretime bağlı olduğunu, bu olmadıkça istihdamın da artırılamayacağını gösterdi.
Başta pamuk olmak üzere tarımsal üretim alanların daralması, buna paralel çırçır fabrikaları ve tekstil sektöründeki sıkıntı ve sonunda fabrikaların kapanması, emek yoğun bu sektörlerde yıkıma sebebiyet verdi. Bu durumun son örneği, Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesinde tekstil üretim fabrikalarının önemli bölümünün küresel krize karşı duramaması ve kapanması oldu.”
İşsizliğin azaltılması konusunda Hükümete düşen en önemli görevin, istihdam üzerindeki vergi ve sosyal güvenlik primlerinin azaltılması olduğunu vurgulayan Baş, “Teşvik sistemi nedeniyle, Osmaniye'de işçi başına 150 lira sigorta primi ödenirken, bu rakam Adana'da 300 lira. Bu nedenle Adana'daki işletmeler bile 80 kilometre uzaktaki Osmaniye'ye taşındı. Böyle olunca Adana'da işsizler arttı, Osmaniye'de ise azaldı” dedi.
NİTELİKSİZ İŞSİZLİKLE MÜCADELE
Doğu Akdeniz Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu (DASİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Onatça ise Adana'da işsizlik rakamlarının yüksek görünmesinde önemli bir faktörün, kayıt dışı çalışma olduğunu belirtti.
Çok sayıda tarım işçisi, tablacı, hamal gibi çalışanın, “işsiz” göründüğünü ifade eden Onatça, şöyle devam etti:
“Bu durum tüm şehirlerde var ama Adana'daki fark, sürekli alınan vasıfsız göç. Bu nedenle Adana, 'niteliksiz işsizlikle mücadelede birinci öncelikli il' ilan edilmeli. Herkes mücadele yaparsa, işsizlik oranı azalır.
Şu anda işçi primlerinin bir kısmının ya da yarısının devlet tarafından ödenmesiyle ilgili bir tasarı TBMM'de görüşülüyor. Ancak, Adana için özel bir uygulama yapılıp, tamamını devletin ödemesi sağlanabilir. Böylece yatırım teşvik edilebilir. Ya da bir işletme 10 kişi çalıştırıyorsa '10 kişi daha al, primini ben ödeyeceğim' denebilir.”
Onatça, yüksek işsizlik oranı nedeniyle kentte şu anda bir sosyal patlama yaşanmadığını, ancak, önlem alınmazsa gelecekte yaşanabileceğini vurguladı.
Adana'nın sanayileştiği dönemde kentte fabrikalar kuran iş adamı ve Tunus Fahri Konsolosu 76 yaşındaki Nuri Sabuncu, 1950 ve 60'lı yıllarda Adana'nın Türkiye'nin en ileri sanayisine sahip kenti olduğunu belirtti.
O dönemde, her biri 2-3 bin işçi çalıştıran, kendi ailesinin sahibi olduğu Akdeniz Sabuncular Fabrikası'nın yanı sıra şehirde Özbucak, BOSSA, Güney Sanayi, Yurttaş ve Berdan gibi önemli ve büyük, çoğunluğu tekstil üzerine fabrikalar bulunduğunu anlatan Sabuncu, “Bu fabrikalar sayesinde geçimini sağlayan yaklaşık 50 bin işçi vardı ve bunlar ailelerini geçindiriyordu. Ancak bugün bunların hiçbirisi yok” dedi.
Kentte sanayideki gerilemenin birçok sebebi olduğunu belirten Sabuncu, “Bunun sebebi Çin darbesi değil. Öncelikle, Adana'nın sanayisini oluşturan tekstil tüm dünyada ve Türkiye'de geriledi. Bunun yanında, sanayici üretim maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle ayakta kalamaz oldu. Bu nedenle pamuk da ekilmiyor artık. Genelde GAP Bölgesinde ekiliyor” diye konuştu.
Fabrikaların kapanmasına ek olarak, göçün de yoğunlaşmasının, işsizliği artırdığını belirten Sabuncu, şöyle devam etti:
“Adana vasıfsız göç alıp, vasıflı göç veriyor. Hatta, vasıfsız göçle gelen 3-5 sene kalıyor, Adana'da para kazanıyor, biraz vasıflı hale gelince buradan İstanbul'a gidiyor. Yani birinci durakları burası. İlk tecrübesizlik ve acemiliklerini burada geçiriyorlar. Bunlara karşın, Adana'da tarım yükselişte. Meyvecilik arttı ve katma değeri yüksek olan nar, erik ve elma gibi ürünler üretiliyor. Bunlar çok güzel ve yeni gelişmeler. Ancak, güzel gelişmelerin sonuca ulaşması için devletin desteği şart.”
FABRİKALAR KAPANDI
Adana Ticaret Odası Başkanı Şaban Baş ise Adana'nın işsizlikte birinci olmasının kendisi için şaşırtıcı olmadığını belirtti.
Adana'da bu duruma yol açan olayın, Güneydoğu Anadolu Bölgesinden alınan vasıfsız göç olduğunu kaydeden Baş, “Bir zamanlar tarım, sanayi ve üretimde Türkiye'nin öncü kenti olan Adana, gerilemeye başladığı yıllardan itibaren bir de göç almaya başlayınca, işsizlik açısından şampiyon bir kent oluştu” dedi.
İstihdam sıkıntısı çözümlenmedikçe, ekonomik ve sosyal hayatta beklenen rahatlamanın sağlamayacağını vurgulayan Baş, şöyle devam etti:
“Son açıklanan işsizlik rakamları da Adana'nın sorunlarının çözümünün yatırıma ve üretime bağlı olduğunu, bu olmadıkça istihdamın da artırılamayacağını gösterdi.
Başta pamuk olmak üzere tarımsal üretim alanların daralması, buna paralel çırçır fabrikaları ve tekstil sektöründeki sıkıntı ve sonunda fabrikaların kapanması, emek yoğun bu sektörlerde yıkıma sebebiyet verdi. Bu durumun son örneği, Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesinde tekstil üretim fabrikalarının önemli bölümünün küresel krize karşı duramaması ve kapanması oldu.”
İşsizliğin azaltılması konusunda Hükümete düşen en önemli görevin, istihdam üzerindeki vergi ve sosyal güvenlik primlerinin azaltılması olduğunu vurgulayan Baş, “Teşvik sistemi nedeniyle, Osmaniye'de işçi başına 150 lira sigorta primi ödenirken, bu rakam Adana'da 300 lira. Bu nedenle Adana'daki işletmeler bile 80 kilometre uzaktaki Osmaniye'ye taşındı. Böyle olunca Adana'da işsizler arttı, Osmaniye'de ise azaldı” dedi.
NİTELİKSİZ İŞSİZLİKLE MÜCADELE
Doğu Akdeniz Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu (DASİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Onatça ise Adana'da işsizlik rakamlarının yüksek görünmesinde önemli bir faktörün, kayıt dışı çalışma olduğunu belirtti.
Çok sayıda tarım işçisi, tablacı, hamal gibi çalışanın, “işsiz” göründüğünü ifade eden Onatça, şöyle devam etti:
“Bu durum tüm şehirlerde var ama Adana'daki fark, sürekli alınan vasıfsız göç. Bu nedenle Adana, 'niteliksiz işsizlikle mücadelede birinci öncelikli il' ilan edilmeli. Herkes mücadele yaparsa, işsizlik oranı azalır.
Şu anda işçi primlerinin bir kısmının ya da yarısının devlet tarafından ödenmesiyle ilgili bir tasarı TBMM'de görüşülüyor. Ancak, Adana için özel bir uygulama yapılıp, tamamını devletin ödemesi sağlanabilir. Böylece yatırım teşvik edilebilir. Ya da bir işletme 10 kişi çalıştırıyorsa '10 kişi daha al, primini ben ödeyeceğim' denebilir.”
Onatça, yüksek işsizlik oranı nedeniyle kentte şu anda bir sosyal patlama yaşanmadığını, ancak, önlem alınmazsa gelecekte yaşanabileceğini vurguladı.