Oluşturulma Tarihi: Mayıs 18, 2010 13:05
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın geçtiğimiz yıllarda Türkiye'ye yaptığı ziyaret sırasında borsacı eşiyle birlikte İMBK'de yaptığı incelemelerin ardından kurulması gündeme gelen Şam Menkul Kıymetler Borsası, test sürecinin ardından 14 şirketle işlemlere başlama hazırlığı yapıyor.
Şam Menkul Kıymetler Borsası Borsa Kabul ve Operasyon Yöneticisi Enes Caviş, bu aşamada toplumun tüm kesimlerini kapsayan bir bilinçlendirme projesi yürüttüklerini söyledi.
Proje çerçevesinde bilgilendirmeye, lise ve üniversite öğrencilerinden başladıklarını anlatan Caviş, “Okullara gidip borsa sistemini anlatıyoruz. Meslek örgütleri ile birçok görüşme yaptık. Broşürler hazırlayıp insanlara dağıtıyoruz. Borsa sistemi hakkında bilgi almak isteyenlere borsa binasını gezdirip sorularına cevap veriyoruz” dedi.
Borsanın Suriye için yeni bir kültür olduğuna dikkati çeken Caviş, “İnsanlarımız borsa,
hisse senedi,
bono hakkında bilgi sahibi değil. 'Paramı niye sana vereyim?' düşüncesi yaygın. İnsanlarımıza paralarını nasıl değerlendirebileceklerini, parayı bankada tutmak ile borsada değerlendirmek arasındaki farkları anlatıyoruz” dedi.
“ZENGİNİN DAHA ZENGİN, FAKİRİN DAHA FAKİR OLMASINA İZİN VEREMEYİZ”Suriye'de borsa kurulmasına ilişkin kanunun 2006 yılında çıktığını hatırlatan Caviş, ekonomik yapıdaki değişime paralel olarak borsa sistemini oluşturmaya çalıştıklarını söyledi.
Suriye ekonomik yapısının Beşar Esad'ın Cumhurbaşkanı olmasıyla birlikte değişmeye başladığını belirten Caviş, “Beşar Esad, dünyanın değiştiğini ve bizim nelere ihtiyaç duyduğumuzu gördü. 2000 yılından bu yana ekonomimiz adım adım değişiyor” dedi.
Ekonomik değişimin ilk adımının 2001 yılında özel bankalara izin veren yasa ile başladığını anlatan Caviş, 2004 yılında özel sigorta şirketleri ve 2006 yılında borsanın kurulmasına ilişkin kanunun çıktığını kaydetti.
Ekonomi sistemin dönüştüğünü, yeni sistemde devletin düzenleyici pozisyonda olacağını belirten Caviş, “Sosyal ekonomiyi, dolayısıyla orta sınıfı korumak zorundayız. Zenginin daha zengin, fakirin daha fakir olmasına izin veremeyiz. Ücretsiz eğitim, sağlık, sigorta hizmetleri devam edecek ancak özel sektör de bu alanlarda ekonomide yer alabilecek” dedi.
HENÜZ 14 ŞİRKETLE TEST AŞAMASINDAŞam Menkul Kıymetler Borsası'nda 14 şirketin işlem yaptığını, henüz test aşamasında olduklarını dile getiren Caviş, “Borsamızdaki 14 şirketle birlikte kendimize en uygun borsa sistemi ve kurallarını belirlemeye çalışıyoruz” dedi.
Şam borsasının yabancı yatırımcılara da açık olduğunu, yabancı yatırımcının Suriyeli bir ortakla ve en fazla yüzde 49 hisse ile borsaya girebileceği bilgisini veren Caviş, şunları kaydetti:
“Daha önce belirlediğimiz kuralları yeni gelişmelere göre yeniden düzenleyebiliyoruz. Borsa sistemimiz adım adım yabancı yatırımcılar için de uygun bir yapıya kavuşacak.
Mesela, iki yabancı ortaklı bir Arap şirketi ileride hisselerinin bir kısmını yabancı ortaklarından birine satabilir ve yabancı ortakların toplam hissesi yüzde 49'u aşabilir. Böyle durumlara ilişkin düzenlemeleri tartışıyoruz.
Merkez Bankası, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere devletin bütün birimleriyle koordinasyon içinde hareket ediyoruz. Herşeyi tartışıyoruz. Merkez Bankası için çıkması gereken bir kanun veya bankacılık sistemi ile ilgili yeni bir uygulama bizi doğrudan etkiliyor. Zamana ihtiyacımız var çünkü ekonomi sistemi bütün birimleri ile yeniden yapılanıyor.”
Caviş, Şam borsasının kuruluş aşamasında Ürdün, Mısır, Abu Dabi, Londra ve Slovenya modellerini incelediklerini belirterek, “Hiçbir ülkenin borsasını model olarak birebir kopyalamadıklarını” söyledi.
TÜRK YATIRIMLARINI BEKLİYORLAREnes Caviş, “bakir, çok çekici bir pazar” olarak nitelediği Suriye'de iş gücü, uluslararası nakliyat avantajı, komşularla iyi ilişkiler, bazı üretim alanlarda tecrübelerinin var olduğunu ancak, sermayeye de ihtiyaçları olduğunu anlattı.
Ülkede endüstriyel kalkınmanın sağlanması için yeni bir vizyonun hayata geçirildiğini belirten Caviş, Katar, Suudi Arabistan, İran gibi ülkelerin yanı sıra az sayıda Avrupalı ve Amerikalı yatırımcının Suriye'de faaliyet gösterdiğini söyledi.
Türk yatırımcıların yiyecek ve tekstil gibi tüketim ürünleri ile Suriye pazarında yer aldığına dikkati çeken Caviş, “Endüstri gibi önemli alanlarda henüz Türk yatırımları yok. Ancak Suriye'de Türk bankası açılması gibi konuları konuşmaya başladık” dedi.
ABD'nin çeşitli alanlarda Suriye'ye uyguladığı ambargonun Şam Menkul Kıymetler Borsası'nı etkilemeyeceğini belirten Caviş, “ABD ve bazı uluslararası para kuruluşları, bankalar bize ambargo uygulayabilir. Ancak Avrupa, Asya, Arap ve Türkiye borsaları bize açık, biz de onlara. Kaldı ki, paranın ve ticaretin sınırı yoktur. Burada faaliyet gösteren Amerikalı yatırımcılar da var” diye konuştu.