Sahte ürünler yüzünden 4 milyar dolar vergi uçuyor

MARKA Koruma Grubu olarak biraraya gelen 13 şirket sahte ürünlere karşı savaş açarken, Türkiye’de de bu işin ciddi boyutlara ulaştığına dikkat çekti. Unilever Yönetim Kurulu Başkanı İzzet Karaca, bu işin global boyutunun 500 milyar doları aştığını belirtirken, Procter&Gamble Türkiye Başkanı Saffef Karpat da sahtecilik yüzünden Türkiye’deki vergi kaybının 4 milyar doları bulduğunu açıkladı.

DÜNYADA 512 MİLYAR DOLAR:

Türkiye’de faaliyet gösteren ulusal ve uluslararası şirketler ve ilgili derneklerin 2001 yılında kurduğu gönüllü bir inisiyatif olan Marka Koruma Grubu’nun (MKG) kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla ilk kez düzenlediği toplantısında şirket yetkilileri dünyada ve Türkiye’de sahteciliğin boyutunu ortaya koydu. Unilever Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı İzzet Karaca, ‘21’inci yüzyılın suçu’ dediği sahte ürün ticaretinin dünyadaki boyutunun geçen yıl 512 milyar dolar hesaplandığını, bu yıl da 550 milyar dolar olarak tahmin edildiğini, bunun da 2004 yılı dünya ticaretinin yüzde 7’si olduğuna dikkat çekti.

TÜRKİYE’NİN YARISI KAYITDIŞI:

Procter&Gamble Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Saffet Karpat ise, devletin buradaki kaybının 4 milyar doları bulduğunu vurguladı. Türk ekonomisinin yarısının kayıtdışı olduğunu vurgulayan Karpat, ‘Türkiye’de tarım dışı sektörlerdeki kayıt dışı oranı yüzde 34, tarımda ise yüzde 90 olarak hesaplanıyor. Bu yüzden yıllık vergi kaybı 9-11 milyar doları buluyor. 2002’de yaptırdığımız bir çalışmaya göre sahtecilik yüzünden firmaların yıllık kaybı 90 ile 145 milyon dolar arasında. Türkiye’deki toplam taklitçiliğin yarattığı kayıtdışı ekonomi GSYİH’nın yüzde 1.4’üne ulaşıyor. Bu da 2.63 milyar dolar demek. Diğer vergilerle beraber bu rakam 3 milyar doları buluyor. Türkiye ekonomisindeki büyüme göz önüne alındığında, sahte ürünlerden dolayı devletin uğradığı zararın 2005 için 4 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.’

360 DAVA VAR:

Markaların Korunması Hakkındaki Kanun Taslağı’ndaki ‘sadece Türkiye’de üretilen ürünlerin sahteciliğinin suç olarak ele alınabilecek olması’ maddesinin değiştirilmesini istediklerini dile getiren Karpat, mahkemelerde yaşanan sorunlara da dile getirdi. MKG üyesi 13 firmanın bir yılda açtığı 360 dava bulunduğunu açıklayan Karpat, mahkeme sürecinin uzamasının yanında diğer sorunları da şöyle dile getirdi: ‘Sahtecilikten yalnızca marka/lisans sahibi mağdur olmamasına rağmen, mevzuat uyarınca sahtecilikle ilgili suçların kovuşturulması ancak bizlerin şikayetine bağlı. Toplumda yazılım ve sanat eserleri dışında bu konuya hassasiyet gösterilmiyor.’

250 MARKAYI TEMSİL EDİYORLAR:

Procter&Gamble Dış İlişkiler Müdürü Hayrünnisa Aligil ise, deterjandan gıda ürünlerine kadar pek çok ürünün sahtesinin üretildiğine dikkat çekerken, amaçlarının bunun ekonomiye, toplum sağlığına ve markalaşmaya verdiği zararlara dikkat çekmek olduğunu vurguladı. Aligil, MKG içinde halen 250’ye yakın markayı temsil eden 13 şirket bulunduğunu belirtirken, ‘Türkiye’de rakı sahteciliği ile farkındalık arttı ancak gerekli önlemlerin alınması için daha aktif olmak ve bu işin peşini bırakmak istemiyoruz’ dedi.

İlacın bile sahtesi var

İZZET Karaca, ilaç sektöründe bile sahteciliğin var olduğunu belirtirek, gelişmekte olan ülkelerdeki ilaçların yüzde 10 ile 20’sinin standartlara uymadığını, sahtecilik ile mücadelenin çok etkin olduğu ABD’de bile 1996 yılında sahte antibiyotik yüzünden 66 kişinin öldüğünü kaydetti.

Zararın 750 milyon doları sigaradan

SADECE sahte sigara yüzünden hükümetlerin toplam vergi kaybının 16 milyar dolar olduğunu belirten Karaca, bu rakamın Türkiye’de ise 750 milyon dolar olarak tahmin edildiğini belirtti. Karaca, İngiltere’de her 25 pub’dan birinde sahte içki satıldığını söylerken bu yıl Türkiye’de 27 kişinin sahte rakı yüzünden öldüğünü hatırlattı.

Kozmetikte sahtekar, El Kaide çıktı

SAHTECİLİĞİN terörle olan ilişkisine de değinen İzzet Karaca, bu konuda şu örnekleri verdi: ‘ 2001 yılında Dubai’den İngiltere’ye gitmek üzereyken yakalanan toplam 8 ton kozmetik ürününü gönderen kişinin terör örgütü El Kaide’nin üyesi olduğu belirlendi.’

4 milyar dolar ile neler yapılabilirdi

Türkiye IMF’ye bir yıllık borç taksitini ödeyebilirdi.

Tüpraş büyüklüğünde yeni bir rafineri kurulabilirdi.

Tam donanımlı 100 hastane, 1000 öğrenci kapasiteli 4 bin okul yapılabilirdi.

İstanbul olası bir depreme karşı iyi biçimde hazırlanabilirdi.

İstanbul’daki deniz altına yapılan tüp geçit projesi için bir başka kaynağa gerek olmazdı.

Sahteciliğin boyutu hangi sektörde ne kadar

Otomotiv: Dünyada 12 milyar dolar

Spor giyim: Yalnızca AB’de 8 milyar Euro

Hızlı Tüketim: Yalnızca 2 büyük firmanın toplam zararı 500 milyon dolar.

İlaç: Dünyada 5 milyar dolar

İçki: 400 milyon dolar

Yazılım: Yalnızca ABD firmalarının zararı 16 milyar dolar.

Tütün ürünleri: 390 milyar adet sahte sigara

Kayıtdışı Ekonominin  Resmi GSMH’ya Oranı (%)

Gelişmiş Ülkeler Ortalaması: 15

Gelişmekte Olan Ülkeler Ortalaması: 30

Türkiye: 66

KAYNAK : Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu

MEY: Yakalanan 2 saat  içinde serbest kalıyor

MEY İçki CEO’su Galip Yorgancıoğlu, mevcut olumsuz tablo ile mücadele etmenin toplumun tüm bireylerine düşen bir görev olduğunu vurgularken, cezaların caydırıcı olmamasından yakındı. ‘Sadece bizim 110 tane davamız var, hiç birinden sonuç alamadık’ diyen Yorgancıoğlu, bu sorunun önüne geçilebilmesi için cezaların da caydırıcı olması gerektiğini savundu. Yorgancıoğlu, ‘Yakalanan iki saat içinde serbest bırakılıyor, bu dünyanın hiçbir yerinde yok’ dedi.

AYAKTAKİLER SOLDAN SAĞA: Erdem Koçak, İzzet Karaca, Saffet Karpat, Galip Yorgancıoğlu, Serhat Orhan, Gülcan İlkkutlu, Bisharah Baroudi

OTURANLAR SOLDAN SAĞA: Hakan Uyanık, Hasan Süel Ahmet Esen, Malek Sarmini, Muzaffer Başbudak, Cem Birdinç.