Sahte gübreye dikkat!

KIRKLARELİLİ çiftçiler Yücel ve Arif Seyhun kardeşlerin savcılığa yaptıkları suç duyurusu, sahte gübre ve onun tarıma olumsuz etkisini yeniden gündeme getirdi. Mısır ve ayçiçeği bitkilerinin gelişmediğini, renk değiştirdiğini fark eden iki kardeş, mahkeme kanalıyla gübre analizi yaptırıp sahteliği ve uğradıkları zararı iki raporla tespit ettirdi. 8 aydır bitmeyen soruşturma nedeniyle savcılığa yeniden başvuran kardeşler dağıtımcı firmanın yetkilileri Hacer Efe ve Yusuf Daloğlu’nun dolandırıcılıktan cezalandırılmasını istedi. Çiftçilerin avukatı Bülent Kaçar, “Suçlanan bayiler faaliyetlerini sürdürüyor. Devletin elinde sahte gübre numuneleri, analiz raporları, suç duyuruları var ama açılan idari bir soruşturma ve bir dava yok” diyor.

Kırklarelili çiftçiler ilk örnekler değil. Her yıl binlece çiftçi sahte gübre nedeniyle mağdur oluyor. Ürünler daha verimli olsun diye tarlalara atılan gübreler gelişim sağlamak yerine bitkilerin tamamen ölmesine bile neden oluyor. Sahte gübre imal edenler çoğunlukla alçı ve tuz kullanıyor. Suda çözülme özelliği olan ve gübreye benzeyen bu iki madde tarladaki ürünlerin önce renginin açılmasına daha sonra da kurumasına neden oluyor.

ÇUVAL MARKALI, GÜBRE SAHTE

Sahte gübre mağduru olduğunu iddia eden ve abisiyle birlikte Asilbeyli köyünde çiftçilik yapan Arif Seyhun, Kırklareli Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı başvuruda şunları anlattı:

“Nisan 2012’de Analiz Tarım’dan 15-15-15 gübre satın aldık, mısır ve ayçiçeği tarlalarına attık. Mısırda gelişme az olup, bitki rengini değiştirince, satın aldığım işletmeye gidip yetkiliye durumu anlattım, inkar etti. Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ne başvurdum, çuvallardan numuneler alıp analiz ve inceleme yaptılar.  Kırklareli’de iki büyük markanın çuval ve amblemiyle sahte gübre satanlar hakkında bizim köyden 4 ayrı şikayet daha oldu.

MISIR STRESE GİRMİŞTİR DEDİLER

Bayiye gittiğimde bana mısırın yağmurlar nedeniyle strese girmiş olabileceğini söyleyip sahteliği kabul etmediler. Gübre firmasının pazarlama müdürüyle aynı bayiye gittik. Müdür, “Sattığınız bu gübre kayıtlarımıza göre bizden çıkmamış, bize ait değil’ deyince, firma yetkilisi ağlamaya başladı. Müdür, ‘Bu kişilerin zararını ödeyin’ deyince tamam dedi fakat zararımı ödemediler. Benim gibi sahte gübre şikayeti yapan, zincirleme dolandırılan çok kişi var. Davacıyım.” Seyhun kardeşlerin avukatı Bülent Kaçar, “Kırklareli’de yıllık gübre satışının 8 bin tona ulaşması ve sahte gübre şikayetlerinin çokluğu, ülke ve bölge çapında organize sahtecilik ve nitelikli dolandırıcılığa işaret” dedi.

Rapor: Besin değeri yok

YÜCEL ve Arif Seyhun kardeşlerin Kırklareli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurusu sonucunda sahteciliğe konu gübreler analiz edildi. Raporda şu tespitlere yer verildi: “Piyasada 15-15-15 gübresi olarak satılan gübreler, yüzde 15 Azot, 15 Fosfor, 15 Potasyum içeren gübreler olarak bilinir. Üç parametre için yüzde 1,9’u geçmeyecek farklılıklar tolerans limitleri içinde sayılır. Burada ise (davacı numunesi) üç parametre için oran toplam yüzde 2,4 olarak belirlenmiştir. Analiz sonucu en az yüzde 43,1 olması gereken üç besin elementinin toplamı 2,08 olarak belirlenmiştir. Fosfor ve Potasyum analizlerine göre besin elementi içeriği yok denecek kadar azdır. (Yüzde 15 yerine 0,03) Bu örnek gerekli minimum etkin maddelerin 1/18’ini içermektedir. Yönetmeliğe göre bu ürün 15-15-15 gübresi olarak üretilip, satılamaz. Üre gübresi analizinde ise yönetmeliğe göre yüzde 45,6’dan az Azot içeren gübreler için yasal işlem yapılmaktadır. Bu gübrede oran yüzde 26,39 olarak belirlenmiştir. Standartlara uygun olmayan, etiketindeki Azot miktarının yarısını içeren bir ürünün piyasada satışı söz konusudur. Dava konusu 15-15-15 ve üre gübreleri kusurlu materyallerdir. İkinci raporda ise davacıların uğradıkları zarar 51 bin 260 lira olarak belirlendi.

Sahtesinde tuz var, zehir etkisi 10 yıl

UZMANLAR Türkiye’de gübre imalatı yapan belli başlı 5-6 firma olduğunu hatırlatırken, bazı kişilerin gübre fabrikası adı altında sattıkları ürüne toprak düzenleyicileri, azot, tuz, çinko ve kükürt koyarak gübre gibi pazarlamaya kalktıklarını belirtiyorlar. Tuz toprağı çoraklaştırıyor, etkisi 5-10 yıl sürüyor. Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürü Abdullah Kutlu bir süre önce basına yansıyan açıklamasında sahte gübre duyumlarına dikkat çekerek, “50 liralık çuval, 30 liraya veriliyorsa, çiftçilerimiz şüphelensin. Çünkü bu gübreler sahtedir. Tarlanıza gübre diye zehir atmış olursunuz.” sözleriyle uyarmıştı.

Yağmur yağdı gerçek ortaya çıktı

GEÇEN yıl 300 dönüm mısır eken çiftçi Arif Seyhun, bir önceki yıl 1200 kilo mısır almasına rağmen, geçen yıl ekstra masraflarla sahte gübre etkisinden kurtararak elde ettiği ürünün 500-600 kiloya düştüğünü belirtiyor. Masrafı bile kurtaramayan Seyhun sahte gübreyi nasıl anladığını şöyle anlattı: “Baştan şüphelendik, toz vardı, makineye yapıştı. İş bittikten sonra suya koyduk gübreyi, erimiyor, kristalize oldu, cam tabakası gibi leğenin içinde. Mısırlar çıktı, 10 gün sonra yağmurlar başladı, 15 gün sürdü. Yağmurdan sonra ortaya çıktı sahtelik. Mısırlar büyüktü, küçüldüler, açık yeşil oldu. Komşu tarlalarda koyu yeşil, bizimkiler sarı. Kökten söktük, taneden çıkan özü kurumuş. Mısırlar zayıf kaldı, komşudan da kıyaslıyoruz.

Gübre alırken dikkat edilmesi gerekenler

* Gübreyi il ya da ilçe müdürlüklerinin bilgisi dahilinde faaliyet gösteren gerçek bayiden alın. Gübre bayisi olmadığı halde gübre satışı yapan iş yerlerinden almayın.

* Bayiden, sattığı ürünle ilgili Bakanlık tarafından verilen gübrenin “Tescil belgesi” üretici firmanın “lisans” belgesi olup olmadığını sorun.

* Gübreleri mutlaka kimyevi gübre üretimi yapan firmalarla bayilik sözleşmesi olan, güvendiğiniz tanıdığınız gübre bayilerinden faturalı bir şekilde alın.

* Gezici olarak kamyon üzerinde gübre satanlardan gübre almayın.

* Piyasaya göre dikkat çekecek ölçüde ucuz gübreleri, etiket bilgileri olmayan, ya da Türkçe olmayan ambalajı açılmış veya bozulmuş olan gübreleri satın almayın.

* Gübre ambalajında üretici ve ithalatçının açık adresi, ayrıca bitki besin elementleri oranları net olarak ifade edilmeyen gübreleri satın almayın.

* Piyasada satılan gübrelerle ilgili olumsuzluk gördüğünüzde Gıda Tarım ve Hayvancılık İl ve İlçe Müdürlüklerine bilgi verin.