Güncelleme Tarihi:
SALGIN döneminde uygulanan kısıtlamalar çok sayıda sektörün dinamiklerini değiştirdi. Uzun süre kapalı olan sektörler ekonomik olarak küçülürken, e-ticaret ise uzun süredir yaşadığı büyümeyi resmen katladı. E-ticaretteki bu ivmelenme salgın döneminde çok sayıda esnaf grubu için cansuyu oldu. Salgın döneminde kapanan kitapçı ve sahaflarda da durum farksız değildi. Ancak kısıtlamaların gevşetilmesi ile beraber sahaflar eski günleri, özellikle de sahaf ve kitap festivallerini dört gözle beklediklerini belirtiyor. Onlara göre e-ticaret giderek güç kazansa da sahaf dükkanına adım atmak, burada alışveriş yapmak bir kültürü zenginleştiriren en önemli ekonomik aktivitelerden biri.
YÜZDE 84 BÜYÜME
Rekabet Kurumu tarafından geçtiğimiz günlerde paylaşılan ve e-ticaretteki pazaryerlerini incelen rapora göre e-ticarette 2015 yılında 22 milyon liralık bir ekonomik hacme sahip olan kitap kategorisi 2020’nin üçüncü çeyreği itibarıyla 317 milyon liralık bir büyüklüğe ulaştı. Yani yıllık bazda kitap kategorisi ortalama yüzde 84 büyüme gösterdi. Online satışlardaki bu büyümeye sahafların da bir şekilde adapte olduğunu söyleyen Sahaflar Birliği Derneği Başkanı Emin Nedret İşli, “Özellikle salgın döneminde e-ticaret sahaflar için çok olumlu bir alan haline geldi. Ancak bizim daima ilk tercihimiz kitapları görerek satın almak ve dükkanlarımıza gelen insanlarla konuşup, muhabbet etmek. Bu işin kültüründe bir geçmiş var. Bizler dükkanlarımızda bu kültürü yaşatıyoruz” diye konuştu.
Sahaflığın zor bir meslek olduğunu ve ciddi bir bilgi birikimi istediğini anlatan İşli, “Kitap satmak için aynı zamanda ciddi araştırmalar yaparak kitap ve çeşitli eserleri de buluyoruz. Bu dönemde bu eserleri bulup incelemek de zorlaştı. Bunları temin edemedik” dedi. Bir sahafın yılın büyük bölümünü şehir dışında organizasyonlarda geçirdiğini belirten İşli, “Sahaf dükkanlarının daha hareketlenmesi, festivallerin başlaması bizler için çok iyi olacak. Hem ekonomik olarak hem de kültürel olarak insanların kitaplarını sahaflardan alması daima önemli” şeklinde konuştu.
‘SENENİN HASADINI KAÇIRDIK’
Bu süreçte kitap fuarlarının ve sahaf festivallerinin yapılamamasının kendilerini çok etkilediğini söyleyen Sahaflar Derneği Başkanı Ümit Nar, “Bizim için bu etkinlikler bir hasat gibiydi. Bu dönemde bu hasatları kaçırdık. Üniversitelerin kapalı olması da başka bir olumsuz etkendi” dedi. Kitabın temel ihtiyaç olarak görülmediğini ve bu dönemde sahafların desteklerden ve hibelerden yararlanamadığını anlatan Nar, “Kira ve vergi gibi giderler kapalı olduğumuz dönemde bizleri çok zorladı. Maliyetler sürekli artıyor. Bunları karşılamakta esnaf zorlanıyor. Kapanan çok sayıda sahaf var. E-ticaret ile biraz satış yapabildik bu dönemde ancak bizim asıl işimiz bu dükkanlarda satış yapabilmek. İnternetten bir kitap siparişi veren kişi dükkana gelip çayımızı içtiğinde 10 kitap alan bir müşteri oluyor. Biz insanları sahaf dükkanlarına bekliyoruz. Bir çayımızı içsinler” ifadelerini kullandı.