İşte ticari zeka... Sadece 16 yaşında ve 2020 yılını 1,7 milyon dolar gelirle kapattı!

Covid-19 pandemisi dünya genelinde birçok ürünün imalatında ve satışında önemli aksamalara neden oldu. Mikroçip gibi ürünlerde yaşanan kıtlık bazı sektörleri küresel seviyede altüst ederken tüketicilerin de zorluklar yaşamasına neden oldu. Diğer yandan bu durum Amazon, Facebook gibi internet pazarlarına ilgiyi artırıp, ikinci el satıcılarının zor bulunan ürünleri büyük bedeller karşılığında satarak ufak servetler elde etmelerini de sağladı.

İkinci el piyasası o kadar büyüdü ki alt gelir kanalları ortaya çıktı. Çoğunluğu gençlerden oluşan ikinci el girişimcileri, satış tavsiyelerine odaklanan internet gruplarına katılmak için üyelik ücreti ödemeye bile başladı.

ABD'de yaşayan 16 yaşındaki lise öğrencisi Max Hayden da bu krizi fırsata çevirmeyi başaranlardan... Pandemi nedeniyle insanların evlerine kapanmasından ve ihtiyaçlarının bir anda değişmesinden yola çıkan Max'in tıraş makinesi satışlarıyla başlayan hikayesi milyon dolarlık bir e-ticaret girişimine dönüştü.

Başarısının sırlarını Wall Street Journal'a anlatan Max, şu an haftada 40 saatini gelen siparişlerin yönetimiyle geçiriyor. Sürekli envanterini kontrol ediyor, iki çalışanını denetliyor ve hesap tablolarını güncelliyor. Evlerindeki ofisinde bir yandan tarih, fizik ve İngilizce sınavlarına çalışırken, bir yandan da diğer ikinci elcilerle konuşup yaklaşmakta olan trendleri önceden görebilmek için ekonomi ve siyaset haberlerini takip ediyor.

For videogame enthusiasts, the console shortage of 2020-21 has been a major drag. For high-school junior Max Hayden, it’s been a bonanza. https://t.co/T20LB6YsuZ

— The Wall Street Journal (@WSJ) June 10, 2021

İŞE AĞIRLIKLARLA BAŞLADI

New Jersey'de yaşayan Max'in hikayesi geçen yıl Mart ayında pandemi ilan edildikten sonra alınan karantina önlemleriyle başladı. Milyonlarca Amerikalının eve kapandığı o dönemde spor salonları ve kuaförler de kapanmıştı. Bu nedenle Max evde spor yapıp saçını kısaltmak isteyenler için egzersiz ağırlıkları ve saç tıraş makinelerine yatırım yapmakla işe başladı. Daha sonra bahçelerde kullanılan ısıtıcılardan, Pokemon kartlarına kadar birçok zor bulunan ürünün ticaretine başladı.

Yaz gelip havalar ısındığında evlerin bahçelerine yerleştirilen büyük portatif havuzlara talep artınca Max de ürün yelpazesini genişletti. (Gerçi ailesinin iki araçlık garajı ağzına kadar dolduğundan, bu hamle nedeniyle ekstra depo alanı kiralayıp masraflarını da artırmak zorunda kaldı.)

500 DOLARLIK ÜRÜNÜ 1100 DOLARA SATTI

Ardından PlayStation, Xbox gibi oyun konsolları geldi. Pandemi nedeniyle ABD'de oyun oynayanların sayısı gittikçe artarken, Max de kazandığını PlayStation 5'lere ve Xbox Series X ve S sistemlerine yatırmaya başladı.

Onlarca oyun konsolu alıp satan Max'in elinde etiket fiyatı 500 dolar olan konsollar, fiyatının 1100 dolara kadar alıcı buldu. Max çoğu ürünün iki katı fiyatına satıldığını belirtirken, Wall Street Journal'a bir açıklama yapan Amazon yetkilisi, pazardaki satıcıların fiyatlarını kendilerinin belirlediğini ve rekabetin esas olduğunu söyledi.

TOPLAM 1,7 MİLYON DOLARLIK SATIŞ YAPTI

Bütün bu alışverişlerin sonucunda Max geçtiğimiz yılı 1,7 milyon dolarlık satış rakamıyla ve 110.000 dolar kârla kapattı. Genç girişimci, 2021'de oyun konsollarında ve diğer ürünlerde yaşanacak sıkıntının devam edeceğini ve bu yılı daha da iyi bir kazançla kapatacağına inandığını söyledi.

Aslına bakılırsa Max'in oyun konsolu piyasasına girişi çok da olaylı olmadı. Eylül ayında e-ticaret sitesi Target'tan 10 adet oyun konsolu için ön sipariş verip ödemeyi de kendi parasıyla yapan Max, "Oyunlara ilginin arttığını herkes biliyordu ama çoğu bu alana yeterince erken eğilmedi" dedi.

Kasım ayında sınırlı sayıda oyun konsolu piyasaya çıkınca Max de internetteki ikinci elcileri tarayarak daha fazlasını bulmaya çalıştı. Bunun için mesajlaşma platformu Discord üzerindeki kanallara 20 ila 100 dolarlık bedeller karşılığında üye olarak perakendecilerin yeni ürünleri ne zaman piyasaya süreceklerine dair perde arkası bilgileri takip etmeye başladı.

MAX GİBİLER İÇİN ÖZEL YAZILIMLAR VAR

Kanallarda aynı zamanda internet alışverişlerini otomatiğe bağlayan yazılımlarla ilgili bilgiler de veriliyordu. Bu yazılımlar sayesinde ikinci elcilerin bütün gün bilgisayar başında satışların açılmasını beklemesine gerek kalmıyordu. (Bazı perakendeciler bu yazılımların kullanmasını önleyen programları devreye almış durumda. Bazı sitelerde ise zor bulunan ürünlerin satış adedine sınırlama getiriliyor.)

Diğer yandan Max, kullanıcıların ve diğer satıcıların tepki mesajlarıyla da uğraşıyordu. Örneğin, "500 dolarlık bir PS5'e nasıl 1500 dolar fiyat çekebilirsin, kendinden utanmalısın" diyordu bir tanesi. (Nihayetinde Max 1500 dolara alıcı bulamayınca fiyatı indirmek zorunda kaldı.)

Bunun yanında perakende sektöründe çalışanlarla da ilişkiler kurmaya başladı. Örneğin evinin yakınlarındaki Walmart'ta çalışan bir kişiyle arkadaş olan Max bu sayede 300 dolarlık portatif havuzları herkesten önce alıp tanesini 1000 dolardan satmayı başardı.

"OKUL İÇİN BU KONUDA ÖDEV YAZDIM"

Max, gazeteye yaptığı açıklamada, "Bazıları buna perakende arbitraj diyor. Okul için bu konuda bir ödev yazdım" diye konuştu.

ABD yasalarına göre zaruri olmayan malların ikinci el satışını yapmak birçok durumda yasal. Ancak perakendeciler, tüketicilerle gerginliğe neden olduğu için bu uygulamaya pek sıcak bakmıyor. Satış yapanlar da sık sık tıpkı Max gibi fiyatların yüksekliğinden şikayet eden müşterilerin hakaretlerine ve sözlü saldırılarına maruz kalıyor.

Max'in aynı ismi taşıyan babası Max Hayden da Wall Street Journal'a, oğlunun işinin başarısından dolayı başlarda rahatsız olduğunu çünkü çocuğun sağlık krizinin yarattığı bir durum üzerinden para kazandığını söyledi. Ancak daha sonra Max'in alıp sattığı ürünlerin zaruri olmayan lüks mallar olduğuna karar veren baba Max Hayden, "Arada önemli bir fark var. Bu kapitalizm" diye konuştu.

TİCARETE DAHA ÇOCUKKEN BAŞLAMIŞ

Aslına bakılırsa bu Max'in ilk ticaret tecrübesi de değildi. Daha çocukken Amazon aracılığıyla Çin'deki bir satıcıdan çok sayıda oyuncak alıp anne-babasının eBay hesabı üzerinden satmaya çalışmıştı. Ancak siparişlerin gecikmesi üzerine çok şikayet gelince eBay hesabı kapatmıştı. "Annemin banka kartını kullanmak zorunda kalmıştım" diyen Max, daha sonra harçlıklarını biriktirip borcunu annesine geri ödediğini söyledi.

Daha sonra ikinci el kitap satmaya çalıştı. Mimar olan babasının bir müşterisi, içinde koliler dolusu kitap bırakılış bir ev almıştı. Babası da kitapları atmak yerine Max'e internetten satmasını önerdi.

Max birkaç sene önce de Çinli bir satıcıdan birkaç kuruşa aldığı stres çarklarını bir yerel fuarda tanesi 8 dolardan satarak büyük sükse yapmıştı. Max'in asıl başarısı ise 2019 yılında ünlü markaların ürettiği spor ayakkabılarının ikinci el ticaretine girmesiyle başladı.

KENDİ ADINI TAŞIYAN ŞİRKETİ BİLE VAR

Bugün faaliyetlerini MH Book Store şirket adı altında vergiye tabi bir biçimde yürüten Max, yaklaşık dört yıldır ailesinden destek almadığını belirtti. Ancak henüz bir ehliyeti olmadığından ürünlerin evden alınması ve teslimatı için kargo şirketlerini kullandığını söyledi. Hatta geçen yıl bir Amazon kamyonunun çok sayıda bahçe ısıtıcısı getirdiğinde bir saat boyunca ailenin garajının önünün kapanmasına neden olduğunu anlatan Max, "Babam bu durumdan pek memnun olmadı" diye konuştu. Max'in annesi de "Kargo dağıtıcıları ile samimi olduk, birbirimizin isimlerini bilir hale geldik" diye konuştu.

Bir dağıtıcının egzersiz ağırlıkları dönemindeki şikayetini de anlatan anne Jennifer Hayden, "'Max, spor ayakkabı satmaya devam edemez miydin?' demişti" ifadelerini kullandı.

İKİ ÇALIŞANINA SAATTE 15 DOLAR ÖDÜYOR

Max sadece para kazanmıyor aynı zamanda kazandırıyor da. Kendisine paketleme ve müşteri ilişkileri konusunda yardımcı olan iki arkadaşına saati 15 dolar ödüyor. Kiraladığı depoyu da kendi gibi altı ikinci elciyle paylaşıyor.

Bu ticari girişimler kısa süreliğine notlarının düşmesine yol açmış olsa da işlerin yeniden rayına girdiğini söyleyen annesi, "Para kazandığına seviniyorum ama liseyi de bitirmek zorunda" diye konuştu

Çalışmadığı zamanlarda hokey oynamaktan hoşlanan Max asıl tutkusunun ise yatırımcılık olduğunu ve bunun aileden geldiğini söyledi ve üniversitede yönetim bilişim sistemleri okumak istediğini anlattı.

Ticaret hamleleri sayesinde ülkenin dört bir yanındaki akranı ikinci elcilerle dostluklar kurduğunu da anlatan Max, "Bu yaz yüz yüze de görüşmek istiyoruz. Bir yazlık tutmayı düşünüyoruz, tabii annemleri ikna edebilirsem" diye konuştu.

Wall Street Journal'ın Sixteen Years Old, $1.7 Million in Revenue: Max Hits It Big as a Pandemic Reseller başlıklı haberinden derlenmiştir.