Rüzgâr bizde yavaş esiyor

TÜRKİYE’nin rüzgar enerjisinde 2023 hedefi, 20 bin megavat (MW) elektrik üretmek. Tahminlere göre, Türkiye’nin rüzgarda yaklaşık 40 bin MW teknik kapasitesi var. Devlet, rüzgar enerjisine 7.3 kuruşluk destek verirken, rüzgar santrali kurulurken kullanılan malzemelerin yüzde 55’inin yerli olması durumunda, yüzde 30 daha fazla alım garantisi de sağlanıyor. Bu nedenle GE (General Electric) gibi bir dünya devi bile tam teşekkülü “yerli rüzgar türbini” üretmek için çalışmalarını sürdürüyor. Global Rüzgar Enerji Konseyi’nin (GWEC) raporuna göre, 2012 yılsonunda Türkiye’de devrede olan rüzgar enerjisi kurulu gücü 2 bin 312 MW seviyesindeydi.

282 BİN MW RÜZGÂRDAN

GWEC “2012 Dünya Rüzgar İstatistikleri Raporu”, Türkiye ve diğer ülkelerin rüzgar enerjisindeki son durumlarına mercek tutuyor. Rapora göre, rüzgar enerjisinde kurulu güç geçtiğimiz yıl küresel çapta 282 bin MW’a ulaştı. Dünya rüzgar enerjisi liderleri ABD ve Çin, 2012’de benzer büyüme sergiledi: Çin, 2012’de 13 bin 200 MW yeni kurulu güç devreye alırken, ABD’de bu rakam 13 bin 124 MW oldu. 2012 yılsonunda rüzgar enerjisinde Avrupa Birliği’nin (AB) toplam kurulu gücü 105 bin MW olurken, 75 bin 564 MW ile Çin ülke bazında dünya liderliğini korudu.
Rapora göre, Türkiye’de 2011 yılsonunda toplam bin 806 MW kurulu güç devredeyken, 2012 yılında 506 MW’lık yeni kurulu güç devreye girdi. 2012 yılsonunda ise toplam kurulu güç 2 bin 312 MW’a ulaştı. Devreye alınan yeni kurulu güç bakımından 2012’nin ilk 10 ülkesi sırasıyla Çin, ABD, Almanya, Hindistan, İngiltere, İtalya, İspanya, Brezilya, Kanada ve Romanya oldu. Bu 10 ülke, 2012’de dünya çapında devreye giren rüzgar kapasitesinin yaklaşık yüzde 85’ini oluşturdu.

YERLİ SANAYİ YOK

Rüzgar Enerjisi ve Su Santralleri İşadamları Derneği (RESSİAD) Başkanı Tolga Bilgin’e “Türkiye’nin enerji tüketimi büyümesi bakımından benzer ülkelere kıyasla, rüzgar enerjisinde nispeten daha yavaş büyüdüğü görülüyor” tespitini aktardığımızda, çoğu ülkenin avantajının, rüzgar türbin üretim sanayisine sahip olmaları olduğunu vurguladı. Almanya, Çin, Hindistan gibi ülkelerin kendi sanayilerini destekleyip, sonra ihracata yönelik çalışmalar yaptığını aktaran Bilgin,  “Bizim sanayimiz olmadığı için şu an tüm kurulu gücün parası yurtdışına gidiyor”yorumunu yaptı.

Bitmek bilmez izinler

TÜRKİYE’de rüzgar enerjisi yatırımlarının önünde en büyük engellerden biri de izinler. Bilgin, çeşitli izin süreçleri olduğunu belirterek, “Önce bölgenin rüzgar alanı ilan edilmesi gerekiyor. Ancak bunun için bazen 20, bazen 30 kuruluştan görüş soruluyor. Bölgeden bölgeye görüş almanız gereken kurum sayısı artabiliyor. Bu çok uzun bir süreç, sıkı takiple 1–1.5 yılda ancak tamamlanıyor. İmar planı onaylandıktan sonra ise kamulaştırma süreci başlıyor. Burada da ciddi bir süre kaybı oluyor. Kamulaştırmada da araziye göre farklılıklar olabiliyor. Örneğin Hazine arazisi ise farklı, mera vasfına sahip bir arazi ise farklı bir izin süreci işliyor” diye konuştu.

Teşviksiz yaşam sorunu

YENİLENEBİLİR enerjinin devlet teşviği olmadan nasıl ayakta kalacağı enerji sektöründe tartışılan bir konu. Avrupa rüzgar enerjisi sektörü, yaşanan ekonomik krizden ve uygulanan tasarruf politikalarından olumsuz etkilendi. Almanya’da rüzgar potansiyelinin Türkiye’nin yarısı kadar olduğunu belirten Bilgin, şunu söyledi: “Bize göre verimlilikleri çok daha düşük. Bundan dolayı Almanya hep yüksek teşvikler vermek zorundaydı. Ancak Almanya ve bazı diğer ülkelerde kurulu güçlerin artış oranı son dönemde düştü. Devlet tarafından verilen teşvikler azaldı. Türbin piyasasında da ciddi bir daralma başladı. Bu aslında Türkiye’nin lehine bir gelişme çünkü Türkiye pazarı türbin üreticileri için çok önemli bir pazar haline geldi.”

Rüzgâr MİT’e takılıyor

SON dönemde Genelkurmay ve Milli İstihbarat Teşkilatı’ndan (MİT) izin alınması gerekliliğinin de getirildiğini kaydeden Tolga Bilgin, “Bunlar imar sürecinde sorulması gerekirken, maalesef sona eklendi. Kurulu tesisler bile bugün MİT’e soruluyor. Yeni tesisler için sıkıntı olmasa bile, kurmaya başlanmış olan tesislerde türbinlerin sökülme veya yer değiştirme imkânı yok” dedi.

Rapordan bazı notlar

· Meksika, kurulu gücünü 2012’de neredeyse ikiye katladı. 2012’de 801 MW yeni kapasite devreye alan Meksika, toplamda bin 370 MW kurulu güce ulaştı. Böylece kurulu gücü bin MW’ı aşan ülkeler listesine girdi
· Avrupa pazarlarında büyüme sürprizi, Romanya, İtalya ve Polonya gibi gelişmekte olan Avrupa ülkelerinden geldi. Avrupa’nın rüzgar liderleri ise Almanya ve İngiltere.
· Çin ve Hindistan rüzgar enerjisi pazarı 2012’de yavaşlama gösterdi. Ancak yine de Çin 13 bin 200 MW, Hindistan ise 2 bin 300 MW yeni kapasite devreye aldı.
· Latin Amerika rüzgar enerjisi pazarının öncüsü Brezilya oldu. Brezilya 2012’de bin 77 MW kurulu güç devreye alırken, toplam gücü 2 bin 500 MW’ı geçti.�