Rusya’nın önde gelen ekonomistlerinden Sergei Guriev, Ukrayna işgalinin ilk yılını Hürriyet’e değerlendirdi: ‘Savaşla bu yıl yüzleşeceğiz’
Güncelleme Tarihi:
Geçen yıl 24 Şubat’ta Putin’in ‘özel bir operasyon’ kararı alarak duyurduğu Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde ikinci yıla girildi. Bir yıl içinde ekonomik anlamda atılan pek çok adımla Rusya bugün, dünyanın en çok yaptırım uygulanan ülkesi konumunda. Rusya’nın eski devlet başkanı Medvedev’in bir dönem danışmanı da olan Ekonomist Sergei Guriev ilk yılın ardından yaptığı değerlendirmede, “Putin’in kararları sadece Ukrayna ve Rusya’yı etkilemedi. Yaptırımların hem Rusya’ya hem de diğer ülkelere etkisi 2023 yılında görülecek” diye konuştu.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde bir yıl geride kaldı. Birleşmiş Milletler’in tahminine göre bugüne kadar en az 7 bin 199 Ukraynalı yaşamını yitirdi, 11 binden fazlası da yaralandı. Ülkede 100 bin kadar askerin ise hayatını kaybettiği ya da yaralandığı ifade ediliyor. ABD’li yetkililere göre, Rusya tarafında askeri kayıplar 200 bine yaklaştı. 8 milyondan fazla Ukraynalı Avrupa ülkelerine yerleşti. Yüz binlerce Rus da evlerini terk etti.
YAPTIRIM PAKETLERİ
Savaşla birlikte peş peşe Rusya’ya yönelik yaptırım kararı alındı. Rusya bugün dünyada en fazla yaptırımın uygulandığı ülkeler arasında ilk sırada. Şubat ayında AB’nin 10’uncu yaptırım paketi açıklandı. Rus petrol ürünlerine yönelik alınan bu yaptırım kararının etkilerinin öncekilere göre daha çarpıcı olacağı düşünülüyor. Rus ekonomisinin önde gelen isimlerinden biri olan ve 2013 yılında Rusya’dan ayrılarak Fransa’ya yerleşen Sergei Guriev, savaşın ikinci yılına girerken, dünya ticaretinde savaşın etkilerini Hürriyet Gazetesi’ne değerlendirdi. Bir dönem Rusya’nın eski devlet başkanı Medvedev’in de danışmanlığını yürüten Guriev, EBRD’nin Baş Ekonomisti olarak da görev aldı. 2013 yılından bu yana Paris Sciences Po’da öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdüren Guriev, yaptırımların asıl etkilerini 2023 yılında göreceğimizi söyleyerek şu mesajları verdi:
Sergei Guriev
SAVAŞ NE KADAR SÜRER?
- Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin küresel ticaret üzerinde büyük bir etkisi oldu. Enflasyon, jeopolitik riskler ve daha birçok konu ticaret yollarını da etkiliyor ve tüm bunlar büyük sorunlara yol açıyor. Yani Putin’in kararları sadece Ukrayna ve Rusya’yı etkilemedi. Küresel anlamda son derece büyük bir etkiden bahsediyoruz.
- Savaşın 3. gününde Rusya Merkez Bankası için alınan yaptırım kararları, Rus ekonomisinin çökeceğine dair gerçekçi olmayan beklentiler yarattı. Ancak Rus bankacılık sistemi güçlü kaldı ve makroekonomik anlamda çöküş önlendi. Rusya için büyük bir şok söz konusu. Bu şok her ne kadar yıkıcı olmasa da kayda değer.
- Rusya’nın 2023 yılının ilk aylarındaki bütçesi oldukça kötü. Bu anlamda yaptırımların hem Rusya’ya hem de diğer ülkelere etkisi 2023 yılında görülecek.
Savaş, Putin Kremlin’de rahat ettiği sürece devam edecek, ülke halen ayakta ama uygulanan her yaptırım Rusya’nın kaynaklarını azaltarak Ukrayna’da daha fazla insanın ölmesini engelliyor.
- Bu sürede tüm dünyanın savaşın etkileriyle yüzleşeceğini düşünüyorum. IMF’nin küresel resesyon beklemediğine dair öngörüleri paylaşıyorum. Savaşın etkileriyle küresel büyüme 2023’te daha zayıf olacak ancak bu resesyona neden olmayacak.
- Binden fazla çok uluslu şirket, Rusya’daki operasyonlarını ya askıya aldı ya da ülkeden tamamen ayrıldı. Bu ayrılığın 1988’de Güney Afrika’da yaşanan ‘apartheid’ (ayrılık) döneminden altı kat daha büyük olduğu belirtiliyor.
- Şirketler varlıklarını sonlandırsa da Rus hükümeti huzursuzluğu bertaraf etmek adına hızlı adımlar attı ve söz konusu markaların logolarını da andıran yeni isimlerle mağazaları tekrar kullanıma soktu.
- Rusya şu an ihracattan finansal sisteme dünyanın en çok yaptırım uygulanan ülkesi. Bu anlamda Rus hükümetine en büyük zararın da yaptırımlar olduğu düşünülüyor.
- 1.386 AB’nin yaptırım kararı aldığı kişi sayısı
- 171 AB’nin yaptırım kararı aldığı kuruluş sayısı
- %30 Ukrayna’da 2022’de büyümedeki düşüş
Klaus Jürgen Gern
KÜRESEL EKONOMİ YAVAŞLADI
KIEL Dünya Ekonomisi Enstitüsü Uluslararası Ekonomi Uzmanı Dr. Klaus-Jürgen Gern ise şu ifadeleri kullandı: “Küresel ekonomi, savaşın etkisiyle oldukça yavaşladı. Bu anlamda büyümenin 2023 yılında baskılanması bekleniyor. Rusya’da büyüme üzerindeki etkisi beklenenden düşük olsa da ülke ekonomisi, yaptırımlardan büyük zarar gördü. Mevcut kaynaklar göz önüne alındığında yaptırımlar Rus hükümetinin kısa vadede yön değiştirmesine neden olmayabilir ancak orta vadede savaşın Rusya’ya maliyetinin artacağını söylemek mümkün. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, küreselleşme stratejilerinde de farkındalık yarattı. Dünya ticareti ise üretimdeki düşük büyüme trendi nedeniyle yavaşlayacak.”