Rusya'da yarın doğal gaz zirvesi yapılıyor

Rusya ve Ukrayna'nın 2009 gaz fiyatı konusunda anlaşamaması ve Kiev'in transit Rus gazının geçişine izin vermemesiyle ilgili soruna çözüm bulunamayınca Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, Rus gazını kullanan ve Rus gazının transit geçtiği ülke liderleri yarın Moskova'daki gaz zirvesine daveti değişik ülkelerden gelen karışık tepkilerle karşılandı.

Mosokva'nın diplomatik kanallardan gönderdiği davet üzerine yarın yapılacak zirveye Türkiye'den Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler katılacak.

Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko bugün Kiev'de Slovakya Devlet Başkanı, Moldova Başbakanı ve Polonya Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmede, gaz zirvesi fikrine karşı olmadığını ancak bunun Rusya dışında bir ülkede yapılması gerektiği yolundaai görüşünü bir kez daha dile getirdi.

Rusya Başbakanı Vladimir Putin ile yarın Moskova'da bir araya gelecek olan Ukrayna Başbakanı Yulya Timoşenko'nun aynı gün yapılacak olan gaz zirvesine katılıp katılmayacağı konusunda şu ana kadar bir açıklama yapılmadı.

AB dönem Başkanı Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek bugün yaptığı açıklamada, Moskova'daki zirveye Sanayi ve Ticaret Bakanı Martin Riman'ın katılacağını açıklarken, Fransa Sarkozy'nin katılmayacağını açıkladı.
Fransa'nın Moskova Büyükelçiliği tarafından yapılan açıklamada, böylesi bir zirve için koşulların yeterli olmadığını düşündükleri kaydedildi.

Analistler, zirvenin yapılacağı kent konusunda Rusya ile Ukrayna'nın ısrarcı tutumlarının birbirlerini haksız olan taraf şeklinde göstermek istemesinden kaynaklandığını belirtiyorlar.

Rusya, 2009 yılı gaz fiyatı ve geçmiş döneme ait borç konusunu Rusya ile çözemeyince 1 ocaktan itibaren Ukrayna'ya verdiği gazı kesmiş, bir hafta sonra da Kiev'in transit gazını çaldığı suçlamasıyla Avrupa'ya gaz gönderilen hattın vanalarını da kapatmıştı.

Avrupa ülkeleri gaz tüketiminin yüzde 25'nin Rusya'dan karşılarken, krizden en fazla Rus gazına bağımlılığı yüksek seviyede olan doğu Avrupa ve Balkan ülkeleri olumsuz şekilde etkilendi.

En olumsuz etkilenen ülkelerden biri olan Bulgaristan acil ihtiyaçlarını Türkiye ve Yunanistan'dan karşılamaya çalıştı.
Rusya, AB ve Ukrayna arasında imzalanan anlaşma sonucu Moskova uluslararası gözlemci mekanizmasının oluşturulmasının ardından 3 gün önce transit gazı vanalarını yeniden açtı. Ancak bu defa Ukrayna Rusya'nın gönderdiği hattan gazı Avrupa'ya ulaştırmasının teknik açıdan mümkün olmadığını belirterek Rus gazını kabul etmedi.
Ukrayna, rus gazının Avrupa'ya iletilmesi için günlük 21 milyon metreküp teknik gaza ihtiyacı olduğunu ve bunun Rusya tarafından karşılanmasını istedi. Gazprom, bunun kendilerine günlük milyonlarca drolar maliyet getireceği gerekçesiyle kabul etmedi.

Ancak Rusya Başbakanı Vladimir Putin dün yaptığı açıklamada, Gazprom'dan teknik gazı Avrupa konsorsiyumunun satın alması önerisinde bulundu.

Gazprom Başkan Yardımcısı Aleksandır Medvedev de bugün yaptığı açıklamada, İtalyan Gaz şirketi Eni'nin Gazprom'un oluşturacağı konsorsiyuma katılmayı kabul ettiğini belirterek, Alman E. On Ruhrgas ve Fransız Gaz de France şirketlerinin de buna katılmasını beklediklerini söyledi. Medvedev, Gazprom'un bu teknik gazın bin metreküpünü Avrupa'ya verdiği fiyat olan 450 dolardan satacağını kaydetti.

Ukrayna gaz ve petrol şirketi Naftogaz da yaptığı açıklamada, Gazprom'un önerisini değerlendirmekten memnuniyet olacağını açıkladı.

Kiev ve Ukrayna arasındaki krizin en önemli konulardan birini de 2009 yılı gaz fiyatı oluşturuyor. Moskova, geçen yıl sonunda yapılan müzakerelerde bu yılki bin metreküp gaz fiyatının 179,5 dolardan 250 dolara çıkarılmasını önermiş ancak Ukrayna bu teklifi yüksek olduğu gerekçesiyle kabul etmemişti. Rusya bu gelişme üzerine bin metreküp gaz için önce 418 dolar, ardından da doğu Avrupa ülkelerine verdiğini belirttiği 450 dolar istemişti.