Rum Kesimi’nde 100 bin Euro’nun üzeri hesaplara yüzde 30 vergi
Güncelleme Tarihi:
KIBRISLI Rumlar, krizde batan bankacılık sektörünün faturasını çok ağır ödedi. Rumlar, 16 AB ülkesinin Maliye Bakanı ile 10 milyar Euro kurtarma kredisi şartları konusunda anlaştı. Buna göre 100 bin Euro’nun üzerindeki hesaplardan yüzde 30 vergi alınacak. Faiz ödemelerinden de yüzde 20 stopaj kesilecek. AB yasalarına göre devlet garantisi altında olan 100 bin Euro’nun altındaki hesaplar kurtuldu.
AVRUPA Birliği ve IMF, 1974 sonrası vergi kaçakçılığı ve kara para cenneti haline gelen Kıbrıs Rum Kesimi’nin off-shore (Kıyı bankacılığı) bankacılığına dayalı ekonomi modelini tarihe gömdü. Rum Kesimi’nde bir günde yüzde 30-40 oranında fakirleşirken Rusya, çoğu kendi vatandaşına ait 38 milyar Euro’luk mevduatın tasfiye sürecini ‘Banka hırsızlığı’ diyerek protesto etti. Resmi iflastan dönen Rumlar şimdilik Euro’da kalmaya devam edecek.
AĞIR BİR FATURA
Kıbrıslı Rumlar Yunanistan krizinde batan bankacılık sektörünün faturasını çok ağır ödedi. Brüksel’de gece yarısı başlayan ve dün sabaha kadar devam eden pazarlıkların ardından AB Maliye Bakanları, Rumlara 10 milyar Euro kurtarma kredisi karşılığında çok ağır bir fatura çıkardı. Rumlar dışında Euro kullanan 16 AB ülkesinin Maliye Bakanı’nın kararlarından Ada’da AB yasalarına göre devlet garantisi altında olan 100 bin Euro’nun altındaki hesaplar kurtuldu. Kıbrıs Rum Kesimi Merkez Bankası da 10 günden beri kapalı olan bankaların yarın açılacağını Laiki and Bank of Cyprus’un ise kapalı kalacağını açıkladı. AB ve IMF’nin Rumları ‘hizaya getirme’ operasyonundaki yaptırımlar şöyle:
MAYISTA BAŞLIYOR
* Tek Euro’nun harcanması bile kontrol altında tutulmak şartıyla Rumlara taksitlerle 10 milyar Euro kredi verilecek. İlk taksit Mayısta.
* Bankalardaki 38 milyar Euro’luk 100 bin Euro’nun üzerindeki mevduatların tümünden kesinti yapılacak.
* Rumların en büyük ikinci bankası Laiki Bank ‘iyi’ ve ‘kötü’ diye ikiye ayrılacak, 100 bin Euro’nun üzerindeki hesaplar kötü bankada toplanıp, tasfiye edilecek.
* En büyük banka Cyprus Bank, tasfiye edilen Laiki Bank’ın AB’ye 9 milyar Euro’luk borcunu üslenecek ve taksitlerle ödeyecek.
NE ANLAMA GELİYOR
AB ekonomi uzmanları, alınan kararlar sonucunda Rumların bir anda 10 yıl geriye gittiği konusunda hemfikir. Uzmanlar yaptırımların Güney Kıbrıs’taki etkilerini şöyle sıraladı:
* Yatırımcıların kısa süreli kaybı 6 milyar Euro olacak. Bankalardan nakit çekişi uzun süre kontrol altında olacak, bu nedenle alışveriş yavaşlayacak, gıda ve ilaç sıkıntısı yaşanacak.
* Rum ekonomisi uzun yıllar sürekli küçülecek, ekonomi daralacak. Bankalarda parasını kaptıran yatırımcılar kaçacak.
* Binlerce kişi kısa sürede işsiz kalacak. Sadece tasfiye edilen Laiki Bank’ın 8 bin personelinden 5 bini kovulacak. Bankalardan, hükümet nakit çekimine sınır koysa bile, bu sınırda nakit kaçışı uzun süre devam edecek.
* İşsizlik oranı bugün yüzde 15, yıl sonunda yüzde 26’ya ulaşacak. Rum kamuoyunda AB’ye güven uzun yıllar geri gelmeyecek.
AB memnun, Rusya kızgın
* AB liderleri karardan memnuniyet duyarken, Rusya sert tepki gösterdi. Vatandaşlarına ait milyarlarca Euro’luk mevduatı kaybeden Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev, “Güney Kıbrıs’ta yapılan resmen banka hırsızlığı, yatırımlara yapılan hırsızlık devam ediyor” dedi.
Avrupalı ve Rumların ilk tepkileri
MF Başkanı Christine Lagarde: Kıbrıs (Rum) yetkililerin cesaretini takdirle karşılıyorum. Bulduğumuz çözüm uzun vadelidir.
AB Komisyonu Para ve Mali İşler Sorumlusu Olli Rehn: Bugünden itibaren ekonomisini yeniden inşa edebilmesi için Rum halkına yardımcı olabiliriz. Kıbrıs geçmişte de zorluklar yaşamıştı.
Almanya Maliye Bakanı Walfaung Schauble: Kıbrıs’ta vakit kaybedildi İki büyük bankaya müdahale gerekliydi. Adil bir çözüm bulundu.
Rum Maliye Bakanı Mihalis Sarris: Hiç şüphe yok ki zor anlar yaşayacağız.. Sermaye dolaşımındaki sınırlamalar (paranın bloke edilmesi) sorunlar yaratacak. Mümkün olan en iyi sonucu aldık.
Yunanistan Cumhurbaşkanı Karolos Papulyas: AB’nin kararı tolere edilir cinsten değil.
Başpiskopos Hrisostomos: Halkımız israfı bildiği gibi az ile de geçinmeyi bilir. Bu durumun sorumluları adalete hesap vermelidir.
Kesinti ile iş bitmiyor
* EURO-GROUP adı verilen AB Maliye Bakanları’nın kararları hesaplarda kesinti ile sınırlı değil. AB ile Rum Yönetimi arasında 10 milyar Euro kredi için hazırlanacak anlaşmada, bankaların faiz ödemelerinden de yüzde 20 stopaj kesintisi yapılması öngörülüyor. Rum Yönetimi hızla bir özelleştirme uygulayacak. Günlük nakit limiti 600 Euro olmasına rağmen birçok ATM’de fiilen 100 Euro’ya kadar düşmüş durumda.