Restoranlara ’tek marka şarap satamazsın’ soruşturması

ŞARAP sektöründe tekelcilik iddiaları yeni bir boyut kazandı. Rekabet Kurulu, büyük şarap firmalarının restoranlara nakit para verip rakiplerini sokmama uygulamaları hakkında soruşturma başlattı. Bu amaçla geçen hafta salı günü sektörün en büyük iki firması Kavaklıdere ve Doluca’nın merkezlerine yanlarında polis ekipleriyle birlikte ikinci kez gelen Rekabet Kurulu müfettişleri, şirket bilgisayarlarında arama yaptı. İki büyük üretici Kavaklıdere ve Doluca, haksız rekabetten dolayı incelemeye alındı. Şarapçılık sektöründe eskiden beri, iki büyük firmanın restoran, bar ve gece kulüplerine giderek, sadece kendi markalarını satmaya, rakip markaları satmamaya zorladıkları ve böylece kartel oluşturdukları yönünde iddialar bulunuyor. Sektördeki birçok küçük firma Kavaklıdere ve Doluca’nın kendilerinin satış yapmasını önlediği iddiasını ileri sürüyor. İki firmanın restoranlarla yapılan anlaşmalara başka markaları satmama şartı getirdiği ya da kendi şaraplarına satma kotası konularak indirim vaat ettiği yönünde iddialar bulunuyor. Tekelci anlaşmalar nedeniyle Kavaklıdere ve Doluca şarapları dışındaki markaların restoranlara giremediği diğer iddialar arasında. Kavaklıdere ve Doluca ise, kendilerini kartelleşmekle suçlayan küçük üreticileri kayıtdışılıkla itham ediyor. Küçük şarap üreticisi Corvus’un sahibi Reşit Soley, geçen haftalarda Kavaklıdere ve Doluca firmaları yüzünden şarap satamamaktan şikayet etmişti. Soley, Kavaklıdere ve Doluca yüzünden eğlence mekanlarına şaraplarını satamadığını ve pes etmeyip mücadele edeceğini söyledi.

RAKİP MARKALARI SATIYORUZ: Kavaklıdere Şarapları Murahhas Azası Ali Başman, pazar paylarının yüzde 18 civarında olduğunu belirterek, "Kavaklıdere gidiyor kimseye kendi malından başka mal sattırmamak için müşteriye rüşvet veriyor, baskı yapıyor deniliyor. Biz her üretici firma gibi malımızı satarken ticari anlaşmalar yapıyoruz. Herkes rekabet halinde. Kendi malını satmak için uğraşıyor. Ama rekabetin de centilmence olması gerekiyor. Biz öyle bir firmayız ki, dükkanlarımızda rakiplerimizin malları da satılıyor. Bizim öyle bir kompleksimiz yok. Biz bu sektörde zaten en iyi olduğumuzu kabul ediyoruz. Niye suçlanıyoruz bunu anlamıyorum. Hem yüksek miktarda ürün yapacaksınız, hem de belirli bir kaliteyi muhafaza edeceksiniz. Bu bir marifettir. Bu marifet, bugün meyve veren ağaç misali taşlanıyor. Kartelleşmede pazarın yüzde 80’i sizin elinizdedir ve o pazarı ezersiniz" dedi.

KAÇAK BÜYÜK SORUN: Ciddi bir şekilde araştırma yapıldığında iddiaların gerçekçi olmadığının ortaya çıkacağını savunan Başman, "Peki bu durumun gerçekçi olmadığı ortaya çıktığında bu yıpranmanın bedelini kim ödeyecek? Benim için önemli olan bu. Ben şarabımı satarken 3.22 lira minimum vergi öderken, diğeri bunu ödemezse ve şarabı 4 liraya satarsa benim rekabet gücüm zorlaşır. Şarap Sanayicileri Derneği başkanıyken, o dönemde, biz maalesef sektörün ayıbı olan kaçakçılığı kendi aramızda çözemedik" dedi.

Herkes kaçakçılıkla iş yapmaya çalışıyor

ALİ Başman, sektörde Şarap Sanayicileri Derneği dışında yeni bir dernek kurulması konusunda ise şunları söyledi: "Neredeyse 80 yıllık bir firmanın çalışmalarını sekiz aylık çalışmalarla kapatmak kolay mı? İşte bu firma mal sattırmıyor diye suçlamalara başlanıyor. Herkes kaçakçılıkla işi götürmeye çalışıyor. Çünkü hep kısa yoldan köşeyi dönmeye çalışıyorlar. Şubat ayının başında dernekten ayrıldım. Çünkü yeni seçilen başkan, başkan olduğunun ertesi günü firmamı kartelleşmekle suçladı. Şu anda derneğin yönetim kurulundaki üye arkadaşların üretmiş oldukları şarap miktarına bakarsanız yüzde 10’u geçmez. Yeni bir dernek kurmayı düşünmüyor değilim. Çünkü mücadele etmek zorundayım. Düzgün kaliteli şarap üreten, oyunu kuralına göre oynayan, üreticiler derneği kurmak zorundayız."

Şarap kültürü  geliştikçe anlaşmaların hükmü kalmaz

ŞARAP Sanayicileri Derneği Eski Başkanı ve Sevilen Şarapları Kurucu Ortağı Coşkun Güner, piyasadaki haksız rekabetin zararını kendilerinin de gördüğünü belirterek, şunları söyledi: "Rekabet her sektörde var ama kalite üzerine yapılmalı. Para vererek kendi markasını sattırma olayı yavaş yavaş azalacak. Bu konuda kimseyi suçlayamam ama haksız rekabet oluşturuyor. Herkes piyasada tutunmak için her türlü ticari yola başvuruyor. Küçük firmalar da kendi güçlerine göre promosyonlar vermeye çalışıyor. Bunu önleme imkanı yok. Ama tüketici bilinçlendikçe şarap kültürü geliştikçe değişik markalar tatlar istemeye başlayacak. O zaman bu tür anlaşmaların pek hükmü kalmayacak. Rekabet Kurulu’na da olay yansıdıysa ki, ne aşamada olduğunu bilmiyorum. Suçlulara ceza uygulanır ve yapanlar bundan vazgeçer."