Putin’in planı DTÖ’den döner
Güncelleme Tarihi:
Emekli Büyükelçi Bozkurt Aran GATT anlaşmasının 3. ve 21. maddelerinin Rusya'nın Türkiye'ye uyguladığı ticaret yaptırımlarına aykırı olduğunu belirtti. Aran Türkiye'nin Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) gitmesi durumunda yaptırımların gündeme geleceğini belirtti ve Putin yönetiminin sunduğu 'illegal uygulamalar' unsurunun DTÖ'de yeri olmadığını ifade etti.
Emekli Büyükelçi ve TEPAV Ticaret Çalışmaları Merkezi Direktörü Bozkurt Aran, Rusya’nın Türkiye’ye yönelik aldığı yaptırım kararlarının Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) anlaşmasına aykırı olduğunu söyledi. Geçmişte DTÖ’de Ticaret Politikaları Gözden Geçirme Kurulu Başkanlığı, Ticaret ve Çevre Komitesi Başkanlığı ile Belarus Katılım Çalışma Grubu Başkanlığı görevlerini de üstlenen Aran, “Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması’nın (GATT) birçok maddesine aykırılık içeren yaptırımlardan bahsediyoruz. Türkiye isterse, bu yaptırımların DTÖ kanalıyla iptali gündeme gelebilir” dedi.
BİR ÜLKEYE UYGULANIYORSA HEPSİNE UYGULANMALI
GATT anlaşmasının birinci maddesine göre, herhangi bir ülkenin malının alınmaması yönünde bir kural getiriliyorsa bunun tüm ülkelere uygulanması gerektiğini kaydeden Aran, “Aynı anlaşmanın 3. maddesi de ulusal uygulamayı içerir. Buna göre, mesela “Yurtdışından alacağım portakallarda 10 cm kuralı getiriyorum diyorsanız, bu kuralı yurtiçindeki portakallara da getirmeniz gerekir” dedi. Anlaşmanın 21. maddesinin de kısıtlama getirilecek durumları düzenlediğini belirten Aran, “Silah ticaretiyle ilgili durumlarda, milletlerarası gerginlik anlarında sınırlamalar söz konusu olabilir. Ancak Rusya tedbirleri açıklarken; uluslararası gerginliğe bağlamamış. Kriminal ve illegal uygulamalara bağlamış. Bunun da DTÖ’de yeri yok. Böyle bir uygulama ayrımcılığa girer.” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE İSTERSE GÜNDEME GELİR
DTÖ’ye aykırı yaptırım uygulanmasının sonuçlarının neler olabileceğini de anlatan Aran, Türkiye’nin atabileceği adımları şöyle sıraladı:
“Türkiye DTÖ’ye müracatta da bulunur ve konuyla ilgili bir panel kurulmasını talep eder. Gerekçesi de DTÖ kurallarına uyulmaması olur. Bir hakemler listesi vardır, bu liste içinden panelde çalışacak hakemler belirlenir. Panelin alacağı kararlar taraflar için bağlayıcıdır. Uygulamaların DTÖ’ye aykırı olduğu belirlenirse, iptal edilmeleri gerekir. Ancak buradan çıkacak karar geriye doğru yürümez, bundan sonraki dönem için yaptırımlar yürürlükten kalkar. Bu yaptırımlar DTÖ’nün hem ruhuna hem lafzına aykırı. Rusya’nın da 18 yıl kabul edilmek için çaba gösterdiği DTÖ’ye aykırı davranacağını düşünmek istemiyorum.”
