Prof. Mundell: Türkiye bütçeyi dengeleyebilir

İş Yatırım'ın davetiyle Türkiye'ye gelen Mundell, bu yıl 4. gerçekleştirilen “Geniş Açı” toplantısına katılarak, “Cari Açık ve Değerli Türk Lirası” konulu konuşma yaptı.

Mundell, Türkiye'de kurun değerinin daha fazla artmadığını, bunun iyi haber olduğunu belirterek, “Kötü haber; para arzında bir artış oluyor, bu da dezenflasyon oranını düşürüyor. Bu yüzden de enflasyonu yüzde 8'den yüzde 6'ya ya da yüzde 4'e düşüremeyebilirsiniz. Böyle bir risk var” diye konuştu.

Çin'deki sabit kur rejiminin ülke ekonomisine sağladığı katkılara değinen Mundell, IMF'in Çin'de dalgalı kur rejimine geçilmesini istediğini, bunun yapılması halinde para biriminin değerleneceğini, bunun çok kötü olacağını, işsizliğin artacağını anlattı.

Mundell, “Hükümet, IMF'in oyun planının ne olduğunu sormalı. Gazetede IMF'in Türkiye'de cari açıktan şikayet ettiğini okudum. IMF, 'Lira dalgalandırılmalı, Hükümet müdahale etmemeli' demiş. IMF'in Türkiye için oyun planı nedir, ben bilmiyorum. IMF'e bunu sormak lazım. Benim anlayabildiğim kadarıyla bir model yok” dedi.

Asya ülkelerinin bütçelerini dengeleyebildiğini ifade eden Mundell, “Türkiye de aslında bütçeyi dengeleyebilir. Bunun için Hükümetin bir süre bir açığa razı olması gerekiyor” görüşünü dile getirdi.

Enflasyon hedeflemesi yapmak için Hükümetin bütçeyi dengelemesi gerektiğini, enflasyon hedeflemesinin ülkelere özgürlük vermediğini belirten Mundell, şunları kaydetti:

“Enflasyon hedeflemesi konusunda gerçekten ciddiyseniz esnek kur rejimi size ekstra bir özgürlük vermez. Ne zaman bir özgürlüğünüz olur? Eğer parasal istikrar hedefine ulaşamazsanız o zaman bir özgürlük kazanırsınız.

'Türkiye kuru sabitlesin' demiyorum. Çünkü ilk önce bütçeyi kontrol altına almanız lazım. Türkiye'de avro mu, dolar mı, ikisi bir arada mı kullanılacak? Gelecekte avronun dolara karşı değer kazanacağını düşünebilirsiniz.”

BORCUN GSMH'YE ORANI

Mundell, bir ülkenin cari açığı olabileceğini, ancak öncelikle bu ülkenin net borç veren ülke olması gerektiğini vurgulayarak, “ABD borç taşıyabilir. Türkiye'de borçluluk oranı yüzde 50, 60'tır. Türkiye'nin böyle borcu olmasaydı o zaman bütçe açığı sürdürülebilirdi. Dış borçtan söz ediyorum” diye konuştu.

Türkiye'nin, AB'ye girmek, borcun GSMH'ye oranı ve enflasyon konusunda bir şey yapmak istiyorsa, bunu zamanında yapması gerektiğini belirten Mundell, “Türkiye aslında bu stabilizasyonu 2007-2008'de değil, 2009-2010'da yapsa daha iyi olur. Bu noktada borcun GSMH'ye oranı yüzde 50'den yüzde 35'e düşmüş olabilir ve bu geleceğiniz için daha iyi olabilir” şeklinde konuştu.

Cari bütçe açığını düşürme yöntemlerinden birinin faiz dışı fazlayı artırmak olduğunu, açık azalırsa o zaman bütçe durumunun iyileşeceğini ifade eden Mundell, faiz dışı fazlanın bir politika aracı olarak düşünülmemesi gerektiğini vurguladı.

Mundell, katılımcıların, enflasyon ve faiz oranlarına ilişkin soruları üzerine de “Şimdi dolar-avro kurunu unutun. Siz bir Avrupa ülkesi olsaydınız şöyle bir enflasyon politikanız olurdu; Avrupa'daki enflasyon oranı sizde olurdu. Hükümetin tek yapması gereken de etkili bir vergi sistemi kurmak ve bütçe dengesini korumaktı” dedi.