Poyraz Karlıbel, ikinci 500 sanayi kuruluşunun lideri

İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) "İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" araştırmasına göre, geçen yıl üretimden satışlarda ilk sırayı 16.8 trilyon lira ile Poyraz Karlıbel Fındık Entegre Sanayi ve Ticaret aldı.Araştırma sonuçlarına göre, üretimden satışlarda Poyraz Karlıbel'i  İGS İstanbul Giyim Sanayi Ticaret ve Biofarma İlaç Sanayi ve Ticaret takip etti. Vergi öncesi dönem karları dikkate alınarak yapılan sıralamada en çok kar eden kuruluşlar, 9.3 trilyon lira ile Kepez Elektrik, bunu 7.6 trilyon lira ile Gamak Makina Sanayi ve 6.6 trilyon lira ile Akfil Tekstil Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret oldu. Üretimden satışlarda ilk sırada yer alan Poyraz Karlıbel, gerçekleştirdiği 32 milyon 424 bin dolar ihracat ile en çok ihracat yapan kuruluşların da başında yer aldı. Poyraz Karlıbel'i, 23 milyon 865 bin dolarla Denimko Tekstil ve Konfeksiyon ile ismi ve ihracat miktarının açıklanmasını istemeyen bir şirket takip etti. İSO'nun araştırma sonuçlarına göre, en çok kişi çalıştıran kuruluş ise 3 bin 578 kişi ile TTK Sınırlı Sorumlu Kozlu Taşkömürü İşletme Müessesesi oldu. En çok kişi çalıştıran diğer kuruluşlar ise İGS İstanbul Giyim Sanayi Ticaret ve Eti Krom Genel Müdürlüğü olarak belirlendi.KAN KAYBI DEVAM ETTİ Türkiye'nin ikinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun toplam üretimden satışlarındaki 2000 yılı reel artışı, 1999'daki kaybı telafi edemedi. İkinci 500 Büyük Kuruluşun toplam üretimden satışları, 1999 yılında reel olarak yüzde 9.6 oranında azalırken, 2000 yılında yüzde 3.1 artış gösterdi. İstanbul Sanayi Odası (İSO), Türkiye'nin ikinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasının sonuçlarını açıkladı. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sonuçlarıda, ''20. yüzyılın son çeyreğini istikrar ve güven arayışları içinde geçiren Türkiye'nin maalesef hedeflerine ulaşamadığı, ekonomik olarak küçüldüğü, üretimin ihmal edildiği, yatırım kabiliyetini yitirdiği, yaşanan krizlerin de etkisiyle rekabet gücünün iyice zayıfladığı'' ifade edildi. Ekonomik dengelerdeki bozukluklar ile siyasetteki çalkantıların birbirini körüklediği ve giderek ağırlaşan bu süreç içinde, 2000 yılının ekonominin sanal mutluluk dönemlerinden biri olduğu ifade edilen çalışmada, Son 50 yıllık dönemde, ekonomimizde en kötü sonuçların alındığı 1999 yılından sonra, 2000 yılında kısa vadeli iyileşmeler görüldüğü kaydedildi. Temmuz ayında kamuoyuna açıklanan Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu ''İSO 500'' çalışmasının 2000 yılı sonuçları, ekonomiye paralel bulgular içermekteydi. Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi kuruluşu'nu izleyen İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2000 sonuçları da, hem genelde ekonominin hem de ilk 500 büyük kuruluşun performansına benzer bir izlenim sergiliyor. 2000 yılı İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında ilk kuruluş olarak ''Poyraz Karlıbel Fındık Entegre Sanayi'' yer alıyor. Bu kuruluşun üretimden satışları geçen yıl 1999 sonuçlarında ilk sırada yer alan Oysa İskenderun Çimento Sanayi'nin üretimden satışlarına göre cari olarak yüzde 65.3 reel olarak da yüzde 10 civarında bir artış gösterdi. KURULUŞLARIN 406'SI KAR BİLDİRDİ İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu kapsamındaki kuruluşların 406'sı kar, 94'ü de zarar bildirdi. 1999 yılında ise 388 kuruluş kar ve 112 kuruluş zarar bildirmişti. 2000 yılında, İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında 474 özel sektör kuruluşu, 26 kamu kuruluşu yer aldı. 474 özel kuruluşun 399'u kar bildirirken, kamu kuruluşlarının 7 tanesi kar bildirdi. 1999 yılında İkinci 500 Büyük Kuruluş Kapsamında 475 özel, 25 kamu kuruluşu bulunmaktaydı. Özel sektör kuruluşlarının 378'i, kamu kuruluşlarının 10'u kar bildirmişlerdi. Türkiye'nin ilk 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun 2000 yılında yarattığı katma değer Türkiye GSMH'sının yüzde 10.6'sını oluşturmaktaydı. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun, 2000 yılı Türkiye GSMH'na katkısı ise, 1999 yılında olduğu gibi yine 1.2 oldu. Sonuçta 2000 yılında Türkiye gayri safi katma değerinin yüzde 11.8'i Türkiye'nin 1000 Büyük Sanayi kuruluşu tarafından yaratıldı. 2000 yılında ilk 500 Büyük kuruluş, Türkiye sanayi sektörü toplam katma değerinin yüzde 46.1'ini, Türkiye imalat sanayiinde yaratılan katma değerin yüzde 52.9'unu yaratmıştı. 2000 yılı itibariyle İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, Türkiye toplam sanayi katma değerinin yüde 5.2'sini imalat sanayi katma değerinin de yüzde 6'sını oluşturdu. Böylece 200 yılında, Türkiye'nin 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu, Türkiye sanayi sektörü toplam katma değerinin yüzde 51.3'ünü, Türkiye imalat sanayii katma değerinin de yüzde 58.9'unu meydana getirdiler. ÜRETİMDEN SATIŞLAR Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun toplam üretimden satışlarındaki 2000 yılı reel artışı, 1999'daki kaybı telafi edemedi. İkinci 500 büyük kuruluşun toplam üretimden satışları 1999 yılında reel olarak yüzde 9.6 oranında azalmışken, 2000 yılında üzde 3.1 artış gösterdi. Bu sonuçlar özel sektör ve kamu kuruluşları açısından incelendiğinde, 2000 yılında özel büyük sanayi kuruluşlarının üretimden satışları reel olarak yüzde 8.2 oranında arttı. 1999 yılındaözel kuruluşların üretimden satışları yüzde 6.5 oranında gerilemişti. Kamu kuruluşlarının üretimden satışları ise, reel olarak 1999 yılında yüzde 18.4 ve 2000'de yüzde 20.3 oranında küçüldü. Yaratılan katma değer açısından da 1999 yılı kayıpları telafi edilememiştir. 2000 yılında İkinci 500 büyük sanayi kuruluşu kapsamında yer alan özel sektör kuruluşlarının yarattıkları net katma değer yüzde 12.3 oranında, brüt katma değer de yüzde 8.9 oranında büyüdü. Ancak, 1999 yılında özel kuruluşların yarattıkları net katma değer yüzde 17.6 ve brüt katma değer yüzde 18.8 oranında azalmıştı. "MAAŞ VE ÜCRETLERDEKİ CARİ ARTIŞ SATIŞLARIN ÖNÜNE GEÇTİ" Geçen yıl, İkinci 500 Büyük Kuruluşu içindeki özel kuruluşlarda ödenen faizlerin satışlara oranı ise genelde faiz oranlarındaki gerilemeye paralel yüzde 5'e indi. 1999'da bu oran yüzde 8.8 idi. Özel kuruluşlarda, 2000 yılında ödenen maaş ve ücretlerin satışlara oranı da yüzde 12.4 oldu. Bu oran 1999 için yüzde 11.6 idi. 2000 yılında maaş ve ücretlerdeki cari artışlar, satışlardaki artışın önüne geçti. Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu kapsamında yer alan özel sektör kuruluşlarının 1999 yılında yüzde 1.8 olan satış karlılığı, 2000'de yüzde 4.2'ye yükseldi. İkinci 500 büyük sanayi kuruluşunun 2000 yılındaki aktif devir hızı, özel sektör kuruluşlarında 1.16, kamu kuruluşlarında ise 0.61 gibi çok düşük bir düzeyde gerçekleşti. İlk 500 büyük kuruluş çalışmasının sonuçlarında görüldüğü gibi, İkinci 500 büyük kuruluşta da kaynak yaratılamazken, böylesine küçük aktif devir hızı, bu kuruluşların rekabet güçlerinin giderek kötüleştiğine de işaret ediyor. 2000 yılında İkinci 500 Sanayi Kuruşunda, ilk 500 kuruluşta olduğu gibi net katma değer dağılımı bakımından gerek özel sanayi kuruluşlarında, gerekse kamu kuruluşlarında, milli gelir anlamında karpayı negatif oldu. Yani sıralamada yer alan kuruluşlar, üretim faaliyeti sonucu kar payı alamadı. İSO RAPORU Bu arada İSO raporunda, Türkiye'nin 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışması sonuçlarında da görüleceği gibi, ekonominin son yıllarda büyük kaynak kaybına uğradığı, mali yapının bozulduğu, milli gelirin küçüldüğü, istihdamda ciddi gerileme yaşandığı, enflasyon, ücretler, faizler ve kurlar arasındaki dengelerin daha da bozulduğu ifade edildi. Türkiye'in üreten, tasarruf eden ve tasarruflarıyla borçlarını ödeyebilen, istihdam imkalarını geliştirebilen bir yeni yapıyı zaman yitirmeksizin oluşturmak zorunda olduğu vurgulanıyor. Raporun sonuç bölümünde ise şu görüşlere yer verildi: ''2001 yılının geriye kalan süresinde, radikal önemler alarak küçülmeyi durdurmak ve üretim çarklarını tekrar döndürmek zorundayız. Ekonomik ve sosyal açıdan yaşamakta olduğumuz bu zor dönem, kamunun yönetilebilir borç yapısına kavuşturulması ve sağlanacak güven ortamında ekonominin üretir hale gelmesiyle aşılabilir. Hükümet, bürokrasi, özel sektör ve diğer tüm kesimlerin işbiriği yapmaktan başka çaresi yoktur.''Araştırma sonuçlarına göre, üretimden satışlarda, en çok kar eden,en çok ihracat yapan ve en çok kişi çalıştıran ilk 10 kuruluş şöyle sıralanıyor: �