Portekiz daha fazla harcama kesintisine hazırlanıyor

Portekiz'de Anayasa Mahkemesi'nin 2013 yılı devlet bütçesinde yapılan kesintilerden 4'ünü, eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etmesi sonrasında sağ koalisyon hükümeti, acil bir alternatif tasarruf planı arayışına girdi.

Başbakan Pedro Passos Coelho, ekonomik büyümeyi sağlamak için yeni bir vergi artışı olmayacağı sözü verirken, yapılacak yeni tasarrufların “sosyal güvenlik, sağlık, eğitim ve kamu şirketlerinde” olacağını duyurdu.

Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının ardından yaklaşık 1 milyar 300 milyon avroyu bulan yeni bir tasarruf paketi açıklamak zorunda olan Portekiz hükümeti, Troyka'ya verdiği, 2013 yılı sonunda kamu açığını yüzde 5,5'e indirme sözünü tutmaya çalışacak. Portekiz 2012 yılını, hedeflenen yüzde 5 olmasına rağmen yüzde 6,4'lük kamu açığı oranıyla kapatmıştı.

Bu arada Avrupa Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası ve Uluslararası Para Fonu'nundan oluşan Troyka'dan son 2 yıl içinde aldığı 78 milyar avroluk finans yardımı (kurtarma) karşılığında devlet bütçesinde toplamda 13 milyar avroluk kesinti yapan Portekiz hükümeti, krizdeki Yunanistan, İrlanda ve İspanya'ya nazaran Troyka'nın sunduğu programa en sadık kalan ülke olsa da, henüz krizden çıkış ışığını göremedi.

2010 yılını yüzde 1,4'lük ekonomik büyümeyle kapatan Portekiz, kurtarma yardımı istediği 2011 yılını yüzde 1,5'lik ekonomik küçülmeyle tamamladı. 2012'de yüzde 3,3'lük bir daralma yaşayan Portekiz ekonomisinde bu yıl sonu tahminleri de yüzde 2,3'lük küçülme olarak belirtildi.

2011'de yüzde 12,6 düzeyinde olan işsizlik oranı 2013 itibariyle yüzde 17,5'a yükselirken, yıl sonunda bu oranın yüzde 19'a çıkması öngörülüyor.
Portekiz kemer sıkma politikalarına ilk 2010 yılında, dönemin sosyalist hükümetiyle başlarken, sosyal ve askeri harcamalar kısıtlanmış, yüksek gelirlilerden alınan vergiler artırılmış, memur maaşları dondurulmuş ve bazı kamu mallarının ve ortaklıklarının özelleştirileceği açıklanmıştı.

Yine sosyalist hükümet 2011 yılı devlet bütçesinde Katma Değer Vergisi oranını yüzde 21'den yüzde 23'e çıkarmış, memur maaşlarında yüzde 3,5 ila yüzde 10 oranında kesinti yapmış, emekli maaşlarını dondurmuş, yatırım ve bazı devlet harcamalarında kesintiye gitmişti.

Öte yandan Avrupa Komisyonu, Portekiz'in Troyka ile görüşmelerde belirlenen finans yardım programına sadık kalmasını istedi. Avrupa Komisyonu yaptığı yazılı açıklamada, “Kurtarma hedeflerinde olacak herhangi bir sapma Portekizlilerin gösterdiği çabaları ve başta yatırımcıların güveni olmak üzere bu zamana kadar elde ettiklerini etkisiz kılar. Ayrıca kesintilerden kaynaklanan zorlukları uzatır” denildi.

Anayasa Mahkemesi'nin verdiği iptal kararları sonrasında Portekiz hükümetinin alacağı alternatif planını acilen uygulaması gerektiğini savunan Avrupa Komisyonu, “Portekiz'in piyasalara dönmesini kolaylaştıracak finans yardımının ön şartı konulan hedeflerin gerçekleştirilmesidir” ifadesini kullandı.