Piyasanın tadı kaçtı

Son bir aydır morali yerinde olan piyasaların tadı, dün hem Irak Savaşı tedirginliÄŸi hem de IMF'yle görüşmelerde pürüz çıkabileceÄŸi endiÅŸesiyle kaçtı. Dolar serbest piyasada 39 bin lira birden arttı. Borsa 11.511 puana indi.IRAK gerginliÄŸine odaklanan piyasalar, hükümet üyelerinin çeliÅŸen açıklamaları, dün yapılan Hazine ihalelerindeki iç borçlanma sonrası bugün piyasaya girecek olan paranın yönünün belirlenememesi, yılsonu nedeniyle hesapların kapatılmaya baÅŸlanması gibi nedenlerle dünü hareketli geçirdi. Dün piyasaları sarsan önemli geliÅŸmeler arasında, uluslararası piyasalardaki gerginlikler ve Ä°hale Yasası'nın ertelenmesiyle ilgili tartışmalar da vardı. Ä°hale Yasası, memur maaÅŸ zammı gibi tartışma konuları Türkiye ile Uluslararası Para Fonu (IMF) arasındaki son stand-by anlaÅŸmasının temel konuları arasında yer aldığından, piyasalar, bu konulardaki tartışmalara hassas yaklaÅŸacağını dünkü geliÅŸmelerle net biçimde gösterdi.Bütün bu geliÅŸmeleri birarada deÄŸerlendiren Ä°MKB, puan bazında tarihinin en yüksek 12'nci düşüşünü yaÅŸayıp, 881 puan geriledi ve 11.511 puandan kapandı. Yüzde 7.11 düşen Ä°MKB-100 Endeksi, 3 Temmuz 1987'den bu yana yüzde bazındaki en yüksek 66'ncı düşüşünü gerçekleÅŸtirirken, toplam iÅŸlem hacmi 674 trilyon lira olarak gerçekleÅŸti.KUR 1.6 MÄ°LYONA DAYANDIMerkez Bankası dolar satış kuru önceki güne göre 23 bin lira artarak, 1 milyon 565 bin liraya yükseldi. Kapanış sonrası bugün için verilen kotasyonlarda ise dolar 1 milyon 585 bin liraya çıktı. Ä°stahbul serbest piyasasında doların deÄŸeri 39 bin lira artıp 1 milyon 592 lira oldu.Bono ve tahvil piyasasındaki oranlarda da 2-3 puanlık yükseliÅŸler yaÅŸandı. Dünkü iÅŸlemlerde piyasanın en yüksek hacimli kağıdı özelliÄŸine sahip olan 3 Aralık 2003 vadeli menkul kıymetin aynı gün tarihli iÅŸlemlerindeki yıllık bileÅŸik kapanışı yüzde 50.83'e yükselip, bir önceki güne göre 2.7 puan arttı. Bu kağıdın dün, bugün tarihi ile yapılan iÅŸlemlerindeki yıllık bileÅŸik oranı ise yüzde 51.66'ya tırmandı.Borsada önceki gün baÅŸlayıp 654 puanlık düşüşle sonuçlanan ve Ä°MKB-100'ün teknik yapısını kısmen bozan yurtdışı satışları sonrasında dün, borsada yayılan ‘asker yığma, tank taşıma’ söylentileri gerileme hızını artırdı. Borsada, teknik bazda 11.700 seviyelerindeki dirençte tutunulamayacağının anlaşılmasıyla büyük yatırımcıların daha düşük puanlardan kağıt toplamak istemeleri de hisse fiyatlarındaki hızlı düşüşün nedenleri arasında yer aldı. Ãœst üste iki gün düşen borsada toplam kayıp puan bazında 1.535, yüzde olarak da 11.8'e tırmandı.Hazine, iki ayrı iç borçlanma ihalesinde toplam 1.6 katrilyon liralık borçlanmaya gitti. 350 gün vadeli bono ihalesinde net borçlanma 930 trilyon lira olurken, yıllık bileÅŸik faiz yüzde 51'de kaldı. Ä°ki yıl vadeli, üç ayda bir faiz ödemeli tahvil ihalesinde net borçlanma 653 trilyon lira oldu. Bu tahvillerin birinci dönem kupon ödemesi için faiz yüzde 12.24, yıllık bileÅŸik faizi ise yüzde 58.72 olarak hesaplandı. Hazine ihaleden sonra kamu kuruluÅŸlarına net 156.5 trilyon liralık, piyasa yapıcı bankalara ise net 31.7 trilyon liralık satış yaptı. Böylece toplam net borçlanma 1 katrilyon 767 trilyon lira olarak gerçekleÅŸti.Serdengeçti: SavaÅŸa hazırızANTALYA'da, Antalya Sanayici ve Ä°ÅŸadamları DerneÄŸi ile Dünya Gazetesi'nin ortaklaÅŸa düzenlediÄŸi ‘Para Politikaları’ konferansına katıldıktan sonra Akdeniz Ãœniversitesi Kültür ve Sanat Merkezi'nde, Merkez Bankası koleksiyonundan oluÅŸturulan ‘ÇaÄŸdaÅŸ Türk Resminden Örnekler Sergisi’nin açılışına katılan Serdengeçti, iki defa olası Irak Savaşı'na hazır olduklarını söyledi.Serdengeçti, gündüz, ‘Para Politikaları’ konferansında katılımcıların sorularını yanıtlarken, ‘‘11 Eylül ya da Irak savaşı gibi iç ve dış ÅŸoklar ekonomik programı etkiler mi?’’ ÅŸeklindeki soruya ÅŸu yanıtı verdi:‘‘Bizim baÅŸlıca hedefimiz, fiyat istikrarını saÄŸlamaktır. Ä°stikrara doÄŸru giderken karşınıza çıkan Irak Savaşı, 11 Eylül krizi ya da geçen dönem yaÅŸadığımız tarımsal sektörlerdeki krizler olacak diye istikrar programından vazgeçmek olmaz. 11 Eylül ya da Irak Savaşı gibi ÅŸoklarla karşılaşırsak, tedbirlerimizi alırız’’Serdengeçti, konferanstaki konuÅŸmasında Türkiye'nin hiperenflasyon tehlikesinden yüzde 35'e, yüzde 31'e kadar geldiÄŸini belirterek, ‘‘Bizi enflasyonda, tek haneli rakamlar kurtarır. Bu da 2-3 yıl devam eder. Tek rakamlı enflasyon hedefini 2-3 yıl içinde yakalarız’’ dedi.Serdengeçti akÅŸam katıldığı Akdeniz Ãœniversitesi'ndeki sergi açılışında Irak Savaşı ile ilgili bir soru üzerine, gündüz konferansta benzer soruya verdiÄŸi yanıta yakın konuÅŸarak ÅŸunları söyledi:‘‘Olası bir Irak Savaşı'na karşı hazırlıklıyız. Dönemin BaÅŸbakanı Sayın Bülent Ecevit, bana gelip, savaÅŸtan Türk ekonomisinin etkilenip etkilenmeyeceÄŸini sorduÄŸunda ben de etkilenebileceÄŸini bildirdim. Böyle bir savaÅŸ durumunda Türk ekonomisinin etkileneceÄŸini söylüyorum. Ancak, savaÅŸ çıktığında her ÅŸeyden vazgeçeceÄŸimiz anlamına gelmez. Program yürümeli.’’Sergi açılışında Türkiye'nin öncelikli sorununun Türk Lirası'ndan (TL) sıfır atmak olmadığını da belirten Serdengeçti, ‘‘Türkiye'nin önceliÄŸi paradan sıfır atmak deÄŸildir. Ekonomiyi düzeltmedikten sonra paradan sıfır atmak bir ÅŸeyi ifade etmez. Yine yarın sıfırlarla karşılaşırız. Öncelik de fiyat istikrarını saÄŸlamaktır. Paradan sıfır atmanın yarının iÅŸi olduÄŸunu düşünüyorum’’ cevabını verdi.‘Çek’te hapis yerine ağır para cezası geliyorADALET Bakanlığı tarafından hazırlanan Çek Yasa Taslağı, karşılıksız çek verme suçuna, hapis cezası yerine, çek bedeli kadar ağır para cezası getiriyor.Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanununda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Ä°liÅŸkin Kanun Tasarısı Taslağı tamamlandı. Taslakla çek konusunda bankalara yeni yükümlülükler getiriliyor. Bankalar, çek hesabı açtırmak isteyenin yasallılık ve engel durumu bulunup bulunmadığını Merkez Bankası'ndan soracaklar. Bankalar, bu kiÅŸilerin mali durumu, toplumsal bakımdan şöhreti gibi hususların belirlenmesinde gerekli özeni gösterecekler. Çek defterinin her yaprağına çek hesabının bulunduÄŸu ÅŸubenin adı, hesap numarası ve hesapsahibinin vergi kimlik numarası yazılacak.SavaÅŸtan korkan altına sarıldıIRAK Savaşı ile ilgili geliÅŸmelerin giderek yoÄŸunlaÅŸmaya baÅŸlaması, Türkiye-Irak sınırına asker yığıldığı açıklamaları, Türkiye'de ve dünyada yatırımcıların altına yönelmeleri sonucunu doÄŸurdu. Türkiye'de son iki günde yüzde 5 prim yapan altının deÄŸeri, dünya piyasalarında da son 5.5 yılın en yüksek deÄŸerine çıktı. Türkiye'de geçen hafta 112 binlira olan Cumhuriyet Altını, bu haftanın ilk iki gününde 118 bin liraya yükseldi. Londra spot piyasasında altının onsu 341 dolar 70 sente yükselerek 1997 Haziran ayından bu yana en yüksek seviyesine ulaÅŸtı. Altının onsu sadece bu ay 26 dolar yükselirken, geçtiÄŸimiz yıla göre 87 dolar artış kaydetti. Altının yükselmesinin sebebi olarak OrtadoÄŸu'dan KeÅŸmir'e kadar uzanan bölgede yaÅŸanan tansiyon gösteriliyor.Â