Piyasalarda yangın var

BIST 100 yüzde 10.47’lik bir kayıpla 76 bin 984 puandan kapanırken, 2003’teki tezkere krizinden bu yana en büyük kaybını yaşadı. Dolar 1,90 TL’yi görerek 17 ayın en yükseğine çıkarken, gösterge faiz yüzde 6.51 ile Kasım 2012’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Amerikan Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke’nin geçtiğimiz hafta parasal sıkılaşmaya ilişkin açıklamalarıyla sıkıntılı bir sürece giren piyasalar dün çok daha büyük bir darbe aldı. Haftasonu Taksim gezi parkında başlayan ve daha sonra yurt geneline yayılan protestolar piyasalarda tarihi düşüşlere neden oldu.

Açılışla birlikte yüzde 7’ye yakın değer kaybeden BIST 100 Endeksi, Başbakan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Kuzey Afrika gezisi öncesi yaptığı konuşmaya kadar hafifçe toparlandı ve kayıplar yüzde 5 civarında dengelendi. Ancak Erdoğan’ın gezi öncesi yaptığı açıklamaların piyasayı tatmin etmemesi ve ılımlı bir mesaj gelmemesi üzerine yeni bir satış dalgası yaşandı. Endeks ilk seansı yüzde 6.67 kayıpla 80 bin 253 puandan tamamladı.

KAYIP 63 MİLYAR TL

Kayıpların ikinci seansta da devam ettiği izlenirken özellikle gün sonuna doğru daha da artan bir baskı yaşandı. Banka ve mali sektör hisselerinde de yoğunlaşan satışlarla endeks günü yüzde 10.47 kayıpla 76 bin 893 puandan noktaladı. Böylece geçtiğimiz Cuma günü piyasa değeri 614 milyar TL olan BIST’in piyasa değeri yaklaşık 63 milyar TL erimiş oldu.  Borsa en son 2003 yılında 3 Mart tezkeresinin Meclis’te reddedilmesi sonucu yüzde 12,49 kayıp yaşamıştı.

TL dolar karşısında eridi
 
TL dün dolar karşısında yüzde 1’in üzerinde değer kaybı ile gelişmekte olan ülke para birimleri arasında açık ara en çok değer kaybeden para birimi oldu. Cuma günü 1.8683 seviyesinde işlem gören dolar/TL güne 1.90 seviyesini test ederek başladı. En son Ocak 2012’de bu seviyeyi gören dolar piyasalar günü kaparken 1,8905 seviyesini gördü.

Faizler el yaktı
 
Hükümete yönelik protestoların artarak devam etmesi tahvil piyasasını da etkiledi. Piyasada yatırımcıların fiyat vermekte zorlanması üzerine uzun süre işlem yapılamadı. 8 Mart 2023 itfalı, 10 yıllık tahvil, yüzde 7,16 ile 30 baz puanın üzerinde artış kaydederek güne başlarken, gösterge tahvilde bileşik faiz yüzde 6,78 ile Nisan başından bu yana en yüksek seviye olan yüzde 6,78’e kadar yükseldi. Kapanışta ise gösterge faiz yüzde 6,51 ile Kasım 2012’den bu yana en yüksek seviyesinden günü tamamladı.

Bir iptal de S&P’den

Protestoların etkisiyle piyasalarda sert düşüşler yaşanırken, gözler uluslararası kredi ajanslarına çevrildi. Olayların henüz daha yeni yatırım yapılabilir notu seviyesine yükselen Türkiye’nin kredi notuna etkisinin ne olacağı tartışılırken, Standard & Poor’s’tan (S&P), bugün İstanbul’da gerçekleştireceği semineri ertelediğini açıkladı. Kurum,  Türk şirketlerine ilişkin değerlendirmelerin yapılması planlanan toplantının duyurusunu aylar öncesinden yapmıştı. S&P&’nin toplantı duyurusu bazı kesimlerde ‘not artışı’ beklentisi yapmıştı. 

Gedik Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Erkin Şahinöz
TÜRK piyasasının Gezi Parkı olayları öncesinde de yurtdışından  olumsuz ayrışmış olduğuna dikkat çeken Şahinöz, hafta sonu yaşananların tuz biber olduğunu belirtti. Şahinöz’e göre not artırım beklentilerinin bitmesi, kurdaki yükselişle faiz indirimlerinin rafa kalkması ve bankalardaki Kredili Mevduat Hesapları’na getirilen faiz sınırı nedeniyle piyasaların rahatsız olurken protestoların patlak vermesi düşüş hızını artırdı. Şahinöz, “Eğer Başbakandan bir ‘balkon konuşması’ gelmezse bu olayların devam edeceği beklentisi var. Körfez olayları fazla önemsemiyor ama Avrupa ve Amerikalı fon yöneticileri çok tedirgin. Başbakan eğer ortalığı rahatlazmazsa Türkiye’deki  kutuplaşmanın daha da derinleşeceğini düşünecekler” dedi.

Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Burak Saltoğlu
SALTOĞLU, şu an piyasadaki hareketlenmelere kur, faiz ve borsanın ayrı tepki verdiğini kur ve faizin daha korunaklı göründüğünü kaydetti. Dalgalanmaların kur ve faize yansıması durumunda Merkez Bankası’nın likidite müdahelesi yapabileceğini belirten Saltoğlu, “İlk aşamada politik arenada uzlaşı sağlanması gerekiyor. Politik ortam yumuşarsa yurtdışındaki belirsizliklerin de azalmasıyla piyasalar normale döner” dedi. Burak Saltoğlu yabancıların faizde bekle-gör durumunda olduğunu dalgalanmanın faize yansıması durumunda ise bu pozisyonun değişebileceğini kaydetti.

Turkish Yatırım Araştırma Bölüm Başkanı Baki Atılal
Bu durumun 1 hafta daha sürmesi halinde endeksin daha da aşağıya geleceğini  belirten Atılal, “Gerginliği azaltacak açıklamalarla ortamın
bir iki gün içinde yumuşatılması gerekiyor. Son haftalarda faizlerin düşmesiyle borsaya yönelen mevduatçıların bugün borsadan çıktığını gördük. Gerginliğin sürmesi halinde yabancılarda da çıkış hızlanabilir” dedi.  Baki Atılal yaşananlardan sonra dolara yönelik ciddi bir kayış olduğunu bu hafta 1,90 TL üzerinde kalınması halinde Merkez Bankası’nın müdahalesinin beklenebileceğini söyledi. Finansbank Başekonomisti İnan Demir de geniş çaplı protestoların para birimi ve TL cinsi yatırım araçları üzerindeki baskıyı artırabileceğini belirtti.