Piyasalarda 'seçim öncesi' durgunluk endişesi

Seçim öncesi piyasalardaki likidite sıkıntısından dert yanan iş adamlarının, yatırımlarını 2008 yılına ertelemeyi tercih ettiği belirtildi.

Doğu Akdeniz Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu (DASİFED) Başkanı Süleyman Onatça, AA muhabirine yaptığı açıklamada, seçim öncesi ciddi bir belirsizlik yaşandığını, bunun piyasaları olumsuz etkilediğini belirtti.

Onatça, bu dönemde, hem bireysel tüketicilerin hem de sanayicilerin alım yapmaktan çekindiğini, uzun vadeli borçlanmayı tercih etmediğini anlattı.

Seçimler yaklaşırken finans sektöründe canlılık sürmesine rağmen, reel sektörde durgunluk belirtilerinin arttığını anımsatan Onatça, özellikle Türkiye ekonomisinin lokomotifi konumundaki ana sektörlerden birçoğunda, hem üretim hem de tüketim cephesinde kan kaybının büyüdüğünü, gelecek 6 ayda halkın yüzde 92'sinin kendisi veya hane halkının dayanıklı tüketim ürünü alma ihtimali olmadığını söyledi.

Geçen seçimlerde piyasaların daha hareketli olduğunu savunan Onatça, şunları kaydetti:
“Seçim öncesinde, seçim yatırımları nedeniyle piyasada hareketlilik olurdu. Devlet elindeki birçok kurumu özelleştirdi. Bu nedenle seçim politikası yürütülemedi. Eskiden seçimlerde bir heyecan olurdu. İş garantisiyle herkes alışveriş yapardı. Şimdi, seçim yatırımları yapılamadı. Bu da piyasayı olumsuz etkiledi.

Öyle ya da böyle seçim yapılacak. Seçimde, iş adamları fazla bir ekonomik dalgalanma beklemiyor. Çıkacak sonuç bizi korkutmamalı. Asıl bizi korkutan Cumhurbaşkanı seçimleri. Yaşanan bir takım olaylardan sonra dersler alındı, ekonominin önünü kimsenin tıkamaya hakkı yok.”

Onatça, Eylül ayından itibaren piyasa dengelerinin yerine oturacağını, seçim sürecinde yaşanan belirsizlikle ertelenen yatırımların 2008 yılında gerçekleşeceğini belirtti.

İŞ HACMİNDE DÜŞÜŞ

Güney ve Güneydoğu Genç İşadamları Federasyonu (GİAF) Başkanı Selçuk Tanrısever de nakit ve likidite sıkıntısının piyasaları daralttığını, iş hacminin düşmemesinin bu sıkıntıyı daha da artırdığını vurguladı.

Tanrısever, iş hacminin aynı seviyede gitmesinden dolayı nakit sıkıntısının daha belirgin hale geldiğini, bunda en önemli faktörün de kamu ödemelerindeki sorunlar olduğunu vuruladı.

Kamu ödemelerinin geciktirilmesinin piyasayı daralttığını ifade eden Tanrısever, şöyle devam etti:
“Ayrıca, karsızlık da ciddi bir sıkıntı. Karlılık oranları, finansman maliyetlerinin yüksek olmasından dolayı, likidite sıkıntısının en önemli sebeplerinden biri. Kamu ödemelerinin düzenli olmaması ve yüksek finansman maliyetleri nedeniyle oluşan karsızlık piyasayı daraltıyor. Faiz-döviz-kur dengelerinin düzenlenmesi gerekir. Reel faizlerin yüksek olmasından dolayı sıkıntı yaşanıyor. Olası bir faiz düşünmesinde, yabancı sermaye, piyasaları çok daha olumsuz etkileyecektir. Bunun nedenini tek rakamlı enflasyonun olduğu ülkede, hala yüzde 25 seviyelerinde faiz olmasından görüyorum.”

Tanrısever, seçimlerin ardından bugünkü ekonomik politikanın çok fazla değişmeyeceğini, hükümete gelecek tüm siyasilerin IMF politikalarını uygulamak zorunda olacağını vurguladı.

Uygulanan ekonomik politikanın Türkiye'yi yönetenler tarafından belirlenmediğini dile getiren Tanrısever, “Aslında doğrusu da budur. Zaten Türkiye'nin geleceğindeki ekonomik düzenin kamusal, tam liberal olması yönünde fikrim var. Bu yapılırken, özel sektörün güçlendirilmesi, üzerindeki yüklerin azaltılması, faiz döviz dengesinin çok iyi ayarlanması gerekir” dedi.

Çukurova Genç İşadamları Derneği (ÇUGİAD) Başkanı Ayhan Şenbayrak ise seçim öncesi beklenilen durgunluğun yaşandığını, 2006 yılında bunu öngören birçok girişimcinin yatırımlarını bir yıl ileri tarihe attığını söyledi.

Seçim sonucuyla çok yakından ilgilenen iş adamlarının Cumhurbaşkanlığı konusunda da hassas dengelerin korunması gerektiğine inandığını vurgulayan Şenbayrak, “Yatırımcı önünü net görmeden yatırım yapmaz. İç talepte de inanılmaz bir daralma var. Otomotiv sektöründe yüzde 35 bir gerileme yaşanıyor. Seçimlerde tek partinin yeniden iktidara gelmesini umuyoruz. Tek parti her zaman daha avantajlı yönetim biçimidir” diye konuştu.

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mehmet Aygün ise seçim öncesi, beklentilerden daha iyi bir dönem yaşandığını savundu.

Aygün, seçim kararının alındığı günden bu yana piyasalarda tedirginlik oluşmadığını belirterek, “Bu, Türkiye'deki ekonomik istikrarın başarısı açısından önemli bir sonuç” dedi.

Seçim sonrasında tek parti ve mevcut iktidarın devam edeceğini tahmin ettiklerini anlatan Aygün, istikrar ortamının meyvelerinin alınması için bunun devamının getirilmesi gerektiğini söyledi.