OluÅŸturulma Tarihi: Eylül 12, 2001 00:00
ABD'ye yönelik terörist saldırıların yarattığı savaş havası piyasaları altüst etti. Dolar ve
hisse senedi borsaları geriledi, petrolün varil fiyatı 31 doların üzerine çıktı. Altının onsu rekor artışla 271 dolardan 288 dolara çıktı.Olaylar Türkiye'de de etkisini gösterdi. Dünyada gerileyen dolar, bizde yükseldi. Bugün için verilen dolar kotasyonları 1 milyon 500 bin liranın üzerine çıktı. Gün boyu yükselen borsa, ABD'deki patlamalarla birlikte 221 puan düştü.ABD'de New York'ta bulunan ve kentin simgelerinden olan Dünya Ticaret Merkezi kulelerine ile Washinton'daki ABD Savunma Bakanlığı binasına yapılan intihar saldırıları dünya piyasalarını etkiledi. Uluslarası hisse senedi piyasalarında yüzde 5 seviyelerinde gerileme yaşanırken,
altın ve petrol fiyatları yükseldi. Saldırı sonrası Londra'da Brent türü petrolün varil fiyatı yaklaşık 3 dolar artıp, geçen yıl Aralık ayından bu yana en yüksek seviyesi olan 31 dolara çıktı. Avrupa piyasalarında altın fiyatlarıysa sabah saatlerindeki 271 dolarlık ons fiyatının yaklaşık 16 dolar üzerine çıkıp 288 doları buldu. Bir yanda bu gelişmeler olurken, dolar
euro ve yen karşısında deÄŸer kaybetti. Patlamalardan önce 89 sent seviyesinde olan dolar, saldırılar sonrasında 91 sent seivyesine yükseldi.TÃœRKÄ°YE DE ETKÄ°LENDÄ°Türkiye'de de Ä°stanbul Menkul Kıymetler Borsası (Ä°MKB) da bu dalgalanmalardan etkilendi. Ä°MKB-100 Endeksi, ikinci seansın son yarım saatlik süresinde artan satışların etkisiyle 221 puan gerileyip günü 9.95 puandan kapattı. Merkez Bankası dolar satış kuru ise önceki güne göre aynı seviyede kaldı. Dün 1 milyon 428 bin 868 lira olarak açıklanan Merkez Bankası dolar satış kuru, önceki gün 1 milyon 428 bin 667 liraydı. Dün sabah ABD saati ile 08.48'de, Türkiye saati ile 17.40 sularında New York'un simgelerinden Dünya Ticaret Merkezi'nin kuzey binasına düzenlenen intihar saldırısına kadar, ABD'deki ekonomik geliÅŸmeleri izleyerek dalgalanan dünya piyasaları, bu saldırıdan sonra ilk tepkiyi düşerek gösterdiler. Saldırısı sonrasında New York'ta yer alan finans ve sermaye piyasaları, belirsiz bir süreyle tatil edildi. Bu piyasaların tatile girmesi, dünya piyasalarında yaÅŸanabilecek bir global kırılma ihtimalini önemli oranda durdurdu. DÃœNYAYI VURACAKDün gerçekleÅŸen saldırılardan sonra ABD'de finans ve sermaye piyasaları kapatıldı. Bu geliÅŸme, bütün dünyadaki finans ve sermaye piyasalarının en önemli ayağının belirsiz bir süreyle çalışmayacağı ÅŸeklinde yorumlandı. Bu nedenle, baÅŸta Avrupa olmak üzere bütün dünyada tahvil deÄŸerleri gerilemeye baÅŸladı. Avrupa'da kısa vadeli tahvillerin deÄŸer kaybına uÄŸradığı dikkat çekti. Uzmanlar, dün yaÅŸanan geliÅŸmelerden sonra dünya piyasalarında süresi belirlenemeyecek bir dönem dalgalanmaların yaÅŸanabileceÄŸi uyarılarında bulundular.TÃœRK HEYETÄ° ABD'DEHazine üst yönetimi baÅŸkanlığında Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), yetkililerinin yer aldığı bir Türk heyeti önceki gün Türkiye ekonomisindeki geliÅŸmeleri anlatmak üzere tanıtım turuna çıkmışlardı. ABD'deki saldırıların baÅŸladığı sırada, Türkiye'nin ihtiyaç duyduÄŸu dış kaynak arayışı amacıyla çıkılan gezide ilk durak ABD olarak belirlenmiÅŸti. ABD'nin saldırı altında kaldığı anlarda Türk heyeti de ABD'de bulunuyordu. ABD'deki terörist saldırılar sonrasında altın ve petrol fiyatları dünya borsalarında hızla yükselmeye baÅŸladı. Dünya ekonomisinde fiyat hareketleriyle baÅŸrolü oynayan petrol varil fiyatının 31 doları aÅŸması üzerine bir açıklama yapan OPEC'ten yapılan bir açıklamada, örgütün dünyadaki petrol fiyat istikrarını korumakta kararlı olduÄŸu yer aldı. Açıklamada, ‘‘Saldırılardan sonra kartel petrol fiyatlarında ve arzda istikrarı korumada kararlıdır’’ denildi.SavaÅŸ havası altını fırlattıABD'de gerçekleÅŸen terörist saldırılar, ABD'nin misilleme endiÅŸelerini oluÅŸturdu. Bu endiÅŸeler, özellikle altın fiyatlarına yansıdı. Londra'da sabah saatlerinde onsu 271 dolardan iÅŸlem görmeye baÅŸlayan altın, öğle saatlerinde 273 dolara kadar çıktı. ABD'deki saldırılardan sonra altının ons fiyatı 16 dolar yükselip 288 dolara kadar çıktı.Dünya borsaları tepetaklak ABD'de Dünya Ticaret Merkezi ile baÅŸlayan saldırıların ardından, Avrupa ülkelerindeki menkul kıymetler borsaları günü düşüşlerle kapadı. Londra Menkul Kıymetler Borsası'nın bugünkü kapanışında Financial Times-100 Endeksi 287.7 puan (yüzde 5.7) kayıpla 4,746.0 puana, Paris borsasında CAC-40 Endeksi 323.99 puan (yüzde 7.39) azalarak 4,059.75 puana, Frankfurt's Xetra DAX Endeksi 423.82 puan (yüzde 9.08) kayıpla 4,246.31 puana düştü. Bu arada Londra borsası merkezi boÅŸaltıldı, ancak elektronik ortamda alış-satış iÅŸlemleri açıklanmayan bir yerde devam etti. Asya piyasaları ise ABD'deki saldırılar meydana geldiÄŸinde kapalıydı. Avrupa menkul kıymetler borsalarında düşüşler, tüm sektörlerde hissedilmekle birlikte, en fazla hava ulaşımı ve sigortacılık sektöründeki ÅŸirketlerin hisse senetleri deÄŸer kaybetti. Londra borsasında Ä°ngiliz Havayolları BritishAirways'in hisse senetleri yüzde 20.5 oranında deÄŸer yitirdi. Paris borsasında Axa sigortacılık ÅŸirketinin hisse senetleri yüzde11, Scor ÅŸirketininkiler de yüzde 17 deÄŸer kaybetti. Dünya nasıl etkilenecek?Saldırılar, ABD piyasalarının belirsiz süre kapatılmasına neden oldu. Dünya Ticaret Merkezi, ABD borsalarının kalbiydi. Bünyesinde, dünyanın en büyük Ticari Mallar Borsası bulunuyordu. Bu borsa artık ortadan kalktı.ABD piyasalarının kapalılık hali uzun sürebilir.Bu durumda dünya piyasaları, bir dalgalanma dönemine girilebilir.Petrol fiyatlarında hızlı yükseliÅŸ sürebilir.Altının fiyatındaki yükselme eÄŸilimi dün, saldırılar sonrasında ortaya çıktı ancak yaklaşık son 20 yıllık sürede altının dünya ekonomisini etkileme gücü çok fazla deÄŸil.GeniÅŸ alana yayılabilecek bir savaşın ihtimali, bütün dünyada hisse senedi fiyatlarını olumsuz yönde etkileyebilir.Bu finans piyasalarından baÅŸlayacak yeni bir global kriz haline dönüşebilir.ABD borsaları süresiz kapandıABD'de önce New York'ta bulunan finans ve sermaye piyasalarındaki iÅŸlemler durduruldu. Dünya ticaretinin en önemli ayağı olan New York piyasalarında iÅŸlemlerin durulmasından yaklaşık iki saat sonra ABD'de yer alan bütün borsaların iÅŸlem yapmayacağı açıklandı.ABD'de piyasalar kapandı.Latin Amerika'da bütün borsalarda iÅŸlemler durduruldu.Avrupa ve ABD'deki borsalarda iÅŸlemler durdurulana kadar tahviller deÄŸer kaybetti.Avrupa'da euro dolar karşısında deÄŸer kazanıp 91 sente çıktı.Altının onsu 16 dolar artıp 288 dolara yükseldi.Petrolün varili 31 doları aÅŸtı.GeliÅŸmekte olan piyasalardalgalanmaya baÅŸladı.Londra Borsası yüzde 5 düştü.Paris Borsası % 5 düştü.Ä°stanbul Borsası son yarım saatte yüzde 2.3 düştü.Avrupa ve Asya'daki borsaların da kapatılma ihtimali belirdi.Â
button