Piyasalarda BDDK etkisi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), geçtiğimiz cuma günü açıklanan ticari kredilere ilişkin karar sonrası pazar akşamı yeni bir açıklama yayımladı. BDDK’dan yapılan açıklamada bankalara, amacına uygun olmayan işlemler için kredi kullanımının engellenmesi adına azami özenin gösterilmesi yönünde talimatlar verildiği hatırlatıldı. Ayrıca kredi kullandırımına ilişkin, “Bağımsız denetime tabi bir şirket olması, şirketin yabancı para (YP) nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon liranın üzerinde olması ve şirketin YP nakdi varlıkların TL karşılığının aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşması” şartlarına değinilerek, “Herhangi bir şirketin karar kapsamına girebilmesi söz konusu 3 şartın hepsinin birden sağlanması gerekmektedir” denildi.

FİNANSAL İSTİKRAR VURGUSU

BDDK’nın TL ticari kredilere ilişkin kararı sonrası Borsa İstanbul’da sert fiyatlamalar görüldü. BIST 100 endeksi güne yüzde 2.52 düşüşle 2 bin 489 puandan başladı. Dolar/TL’de ise geçtiğimiz hafta kapanışta görülen gerileme, pazartesi günü de devam etti. Kur gün içinde 16.10 seviyesinin altına gerilerken; kapanışta dolar/TL 16.54 oldu. BIST ise kapanışı 2.529 puandan tamamladı.
Bazı şirketlerin, döviz borcu ya da döviz yükümlülüğü olmamasına hatta döviz pozisyon fazlası bulunmasına rağmen, TL kredi kullanarak döviz alımı gerçekleştirdiklerine değinilen açıklamada, “Yani üretime, istihdama, yatırıma gitmesi gereken uygun koşullu TL ticari kredi kaynakları, gerçek bir ihtiyaç olmadığı halde bazı şirketlerce döviz alımı amacıyla kullanılmaya devam etmektedir. Bu itibarla, finansal istikrarın güçlendirilmesi ve kaynakların daha verimli ve üretken alanlarda kullanılarak kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını ve kredilerin amacına matuf bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla gerekli görülen bir makro ihtiyati tedbir olarak karar alınmıştır” sözlerine yer verildi.

İSTİSNA ŞARTLARI

BDDK’nın son açıklamasında öne çıkan diğer ifadeler şöyle oldu: “YP cinsinden kredi kullanması mümkün olmayan şirketler, krediye başvurduğu tarihten itibaren 3 aylık dönem içinde yabancı para net pozisyon açığının bulunduğunu bağımsız denetim kuruluşunca onaylanmış şekilde tespit ettirerek bankaya sunmaları halinde, yalnızca başvuru tarihini izleyen 3 aylık dönemdeki pozisyon açığıyla sınırlı olmak kaydıyla TL cinsinden nakdi ticari kredi kullanabilmeleri mümkündür. Bu istisnadan yararlanacak şirketler için bakılacak kriter, yabancı para pozisyon açığının bulunması, yani gelecek herhangi bir 3 aylık dönemde yapancı para borçlarının (yükümlülüklerinin) yabancı para varlıklarından fazla olması durumudur. Böyle bir durum söz konusu olduğunda, YP yükümlüklerin YP varlıklarından fazla olduğu tutar kadar bu şirketlere de TL cinsinden nakdi ticari kredi kullandırılabilecektir.

YP NAKDİ VARLIKLAR

YP nakdi varlıklar kapsamına, şirketlerin altın da dahil olmak üzere efektif dövizleriyle, bankalardaki YP mevduatları dahil olacak. Şirketlerin yurt içi yerleşiklerce YP cinsinden ihraç edilmiş menkul kıymetler ve eurobond gibi borçlanma araçlarından oluşan diğer parasal varlıkları, kararda belirtilen YP nakdi varlıklar kapsamına girmeyecek. Şirketlerin, yurt dışı yerleşiklerce YP cinsinden ihraç edilmiş menkul kıymetler ve hisse senetleri ile yurt dışı yerleşiklerle yapılan ters repo gibi diğer parasal varlıkları da karar kapsamındaki YP nakdi varlık tutarının hesaplamasına dahil edilecek. YP nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon lirayı aşmayan şirketler, karar kapsamındaki kredi sınırlamasına dahil olmayacak.”

HAZİNE: TEDBİRLER DEVAM EDECEK

Hazine ve Maliye Bakanlığı dün, son dönemde atılan adımlarla ilgili açıklama yaptı. Finansal istikrara yönelik tedbirlerin süreceği belirtilen açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Yurtdışı yerleşiklerle türev işlem gerçekleştiren bankalar ve finansal kuruluşlar dışındaki yurtiçi yerleşik kişilere kullandırılacak ticari nakdi kredilere yüzde 500 risk ağırlığı getirilmesi, konut kredilerinde ve konut teminatlı kredilerde kredi değer oranının farklılaştırılması ve TL cinsinden yeni nakdi ticari krediye erişimin sınırlandırılması kararları, 9 Haziran’da attığımız adımların bir devamıdır. Bu tedbirler, hem Türkiye Ekonomi Modelimiz çerçevesindeki selektif kredi yaklaşımımız hem de finansal istikrarı destekler niteliktedir. Tüm ekonomi kurumlarımızla birlikte ve eşgüdüm halinde birbirini tamamlayıcı ve finansal istikrarın güçlendirilmesine yönelik tedbirler alınmaya devam edilecektir.”

BDDK: TİCARİ MÜŞTERİLERDEN ŞİKÂYET VAR

BDDK, dün akşamki açıklamasında ise bazı bankaların bağımsız denetime tabi olup olmadığına bakılmaksızın tüm ticari müşterilerinden bağımsız denetim raporu istediğine ilişkin bazı şikâyetler ulaştığını belirtti. Açıklamada, “26 Haziran’da Kurumumuzca yapılan açıklamada da yer verildiği üzere bankalarca, yalnızca bu açıklamada belirtilen 3 şartı aynı anda taşıyan kredi müşterilerinden, bağımsız denetim onaylı bilgi ve belgeler ile bağımsız denetimden geçmiş güncel finansal tabloların alınması gerekmektedir. Söz konusu açıklamamızda yer verilmeyen müşteriler için ekonomik faaliyetin olağan akışında devam ettirilmesi ve anılan Kararımız uyarınca gerekmediği halde müşterilerden kredi tahsisi için ilave bilgi/belge talep edilmemesi önem arz etmektedir” denildi.