Piyasalarda bahar havası

ÖNCEKİ hafta Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) bol kepçe piyasalara sunduğu fırsatların ardından önceki akşam Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) da faiz artırmayıp planlı artırımları azaltması gelişen ülkelere ve Türkiye’de piyasalara baharı getirdi. Dün Türkiye’nin de aralarında bulunduğu gelişen ülkelerin para birimleri dolar karşısında değer kazandı, borsaları yükseldi. Dolar, FED kararı öncesi çarşamba günü 2.9293 liraya kadar yükselmişken karar açıklandıktan sonra ilk tepkiyle 2.86 liraya inerken dün 2.8434 ile 4 ayın en düşük seviyesine geriledi.

Bankalararası piyasalarda dolar 2.85-2.86 lira seviyelerinde dalgalandı. Serbest piyasada dolar günü 2.8630 liradan kapattı. Türk Lirası’nın iki günlük değer kazancı yüzde 3’e yaklaştı. Borsa İstanbul’da da FED coşkusu hakimdi. BİST günü yüzde 3 yükselişle 81 bin 120 puandan tamamladı. Rusya borsası yüzde 3.89, Şangay borsası yüzde 1.20, Hong Kong borsası yüzde 1.21 yükseldi. Avrupa borsaları ise sert düşüşle günü kapattı.

RİSKLER YOL DEĞİL

Zaten bir süredir Türkiye’nin iç gündeminde yaşananlara rağmen süren pozitif havayla geçtiğimiz aylarda bıçak gibi kesilen yabancı ilgisi yeniden canlanmıştı. Nitekim Merkez Bankası’nın rezervlerinde de gözlenen gelişme iyimserliği artırıyor. Yabancı fonların vakti belli olmasa da yönlerini yeniden Türkiye’ye döndürmesi FED’in ve ECB’nin hamlelerinin daha olumlu yansımasını sağlıyor. Ancak riskler de yok değil. Avrupa borsaları dün yüzde 2’ye yakın değer kaybetti, bu Euro’nun değerlenmesi ve ECB’nin Avrupa’daki sorunlara dikkat çekmesinden kaynaklanıyor. Türkiye gibi gelişen ülke piyasaları Avrupa’daki bu durumu umursamadı ama ABD borsaları öncülüğünde bir düşüş yaşanması Türkiye’yi de olumsuz etkileyebilir. Bir de içeriden kaynaklanan risklerimiz var. Hem Suriye sınırındaki hem de doğu bölgelerindeki durum kötüleşirse pozitif havayı etkileyebilir.

2.80 LİRAYI GÖREBİLİRİZ

Saxo Capital Markets Strateji Uzmanı Cüneyt Paksoy FED’in açıklamasının piyasaları hem memnun ettiğini hem de ürküttüğünü dile getirdi. Paksoy faiz artırım sayısının azalmasının moral olduğunu belirtirken FED Başkanı Janet Yellen’in her toplantının artırım için canlı bir ihtimal olduğunu söylemesinin piyasalardaki coşkuyu sınırladığını vurguladı. Paksoy gelişen ülke para birimlerinin dolar karşısında güçlendiğini söyleyerek şöyle devam etti:

“Fonlar gelişen ülkelere doğru çeşitlenmeye başladı. Bizde de özellikle Merkez Bankası rezervinde 2 milyar 750 milyonluk gelişme olması her ne kadar önceki aylara göre düşük olsa da önemli. İki yıllık gösterge tahvil faizinin yüzde 10.20’lere, 10 yıllık tahvil faizinin yüzde 10’lara inmesi de çok olumlu. Doların 2.80-2.85 lira seviyelerinde kalması muhtemel. Yeniden 2.90 liraları aşmadığı sürece yükselişlerin geçici olacağını söyleyeceğiz. Borsamız da yukarı yönlü. 81 bin 500 seviyesi kalıcı olarak aşılırsa 83-85 binler yeni hedefimiz olacak..

CEMİL ERTEM: MERKEZ FAİZ İNDİREBİLİR

Cumhurbaşkanı Ekonomi Başdanışmanı Cemil Ertem, Merkez Bankası’nın önümüzdeki hafta faiz koridorunun üst bandında indirime gidebileceğini söyledi. NTV’de konuşan Ertem, Merkez Bankası’nın 24 Mart’taki kararına ilişkin “Yatırımlar noktasında durgunluk görülebilir. Merkez Bankası’nın da bu dönemi iyi değerlendirmesi gerekiyor” dedi. Faiz tartışmasının yeni büyüme modeli arayışının bir parçası olduğunu vurgulayan Ertem, Merkez Bankası’nın faiz indirimi rotasını çizmesi gerektiğini de söyledi. Birçok analist Merkez Bankası’nda atama dönemi sonrası nisanda yaşanabilecek görev değişiklikleri öncesi faiz değişikliği beklemezken, bazı analistler martta üst bantta indirim gelebileceğini öngörüyor.

Avrupa’dan yolsuzluk uyarısı

AVRUPA Konseyi bünyesinde faaliyet gösteren Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO), Türkiye’de yolsuzluğun ana sorunlardan olduğunu belirterek milletvekilleri, yargıçlar ve savcılar için ek önlemlerin devreye sokulmasını istedi. Parlamenter prosedürlerde açıklık eksikliği ve yargının bağımsızlığının endişe kaynağı olduğunun vurgulandığı bir rapor hazırlayan GRECO, paket yasa uygulamasından vazgeçilmesi ve parlamenterler için etik kodu oluşturulması gibi önerilerde bulundu.

Parlamento üyeleri, hakimler ve savcıların yolsuzluklarının önlenmesine yönelik sistemlerin etkisinin değerlendirildiği belge, 16 Ekim 2015’te kabul edildi ancak Türkiye’nin yeni izin vermesi üzerine gizlilik durumu sona erdirilerek dün (Perşembe) açıklandı. Türkiye hakkındaki dördüncü değerlendirme raporu olan belgede öne çıkan tespit ve öneriler şunlar:

* Yolsuzluk, uzun süredir Türkiye’nin ana sorunlarından. Yetkililer de bunun tamamen farkında ve bu bağlamda ulusal çapta bir dizi reform devreye sokuldu.

* Milletvekillerinin malvarlıklarını bildirmesi uygulamasına, yapılan beyanların doğruluğunu kontrol edecek bir mekanizma eklenmeli. Kurallara uyulmaması halinde etkili, orantılı ve caydırıcı yaptırımlar uygulanmalı.

* Milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin prosedürlere öncelik verilmesini sağlayacak ve dokunulmazlığın, hakkında yolsuzluk yaptığından şüphelenilen parlamenterlere ilişkin cezai soruşturmalar için engel oluşturmasını önleyecek önlemler alınmalı.

* Parlamenterler için çıkar çatışmalarının da ele alınacağı etik kodu oluşturulmalı. Parlamenter çalışmalar sırasında kişisel çıkar çatışması durumu gündeme gelmesi halinde bunları bildirme zorunluluğu getirilmeli. Milletvekili göreviyle bağdaşmayan ek faaliyetler gözden geçirilmeli.

* Aralarında bağ bulunmayan yasa önerilerinin paket halinde ele alınmasından kaçınılmalı. Yasa önerileri makul şekilde sunulmalı ve gerçek tartışmaya olanak verecek sürede ele alınmalı. (Güven ÖZALP / BRÜKSEL)