Piyasalar para gelmeden canlandı

Türkiye'ye net 14.4 milyar dolarlık kredi onayının IMF tarafından açıklanması piyasaları olumlu etkiledi. Borsa yüzde 6.28 yükselerek 12.298 puandan kapanırken, dolar 15 bin lira düştü. Bankalar mevduat faizlerinde bir günde 5 puana varan indirimlere gitti. Bono ve tahvil piyasasındaki oranlar da 6 puan kadar geriledi.

IMF İcra Direktörleri Kurulu'ndan Türkiye'ye yardım onayı çıkması piyasaların önünü daha iyi görmesini sağladı. Borsa dün 726 puan yükseldi. Merkez Bankası dolar satış kuru 15 bin lira düştü. Bankaların Türk Lirası (TL) mevduat faizlerinde 5 puana varan düşüşler gerçekleşti. Bono ve tahvil piyasasında ise uzun süre sonra ciddi bir canlanma ve işlem gören menkul kıymet oranlarında düşüş yaşandı. Şubat krizinden sonra kademeli olarak küçük gerilemelerle yüzde 75'e kadar çekilen repo ve interbank gecelik borçlanma faizi dün 5 puanlık düşüşle yüzde 70'e çekildi.

Önceki gece yarısı IMF İcra Direktörleri Kurulu'nun Türkiye'ye yardımı onaylamasından sonra dün sabah oldukça neşeli bir havada güne başladı. Bono ve tahvil piyasasında sabah saatlerindeki işlemlerde oranlar önceki güne göre 3-4 puanlık düşüş kaydetti.

Bankalararası döviz piyasasında açılış öncesi kotasyonlar 1 milyon 134 bin lirayla, 1 milyon 138 bin lira arasındaydı. Merkez Bankası'nın dalgalı kur uygulamasına geçtikten sonra başladığı günlük dolar satış ihalesinde ortalama dolar satış kuru 1 milyon 135 bin lira oldu.

BORSA İYİ BAŞLADI

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), güne 11.763 puanla alış ağırlıklı açıldı. İlk dakikalarda gelen alımlarla 11.990 puana kadar yükseldi. Bu noktada satışların artmasıyla 11.700'lü puanlara kadar çekilen İMKB-100 Endeksi daha sonra 12.102 puana kadar yükseldi ve ilk seansı 10.086 puandan kapattı. İlk seansta 330 trilyon lira işlem hacmi gerçekleşti.

İkinci seansın başlangıcı da ilk seansınki gibi oldu ve piyasa alımlarla hızlı yükselişe geçti. 12.459 puana kadar çıkan İMKB-100 Endeksi, seansın ilk yarısını 12.381 puandan geçti. İkinci seansın ikinci yarısında kár amaçlı satışların yoğunlaşmasıyla gevşemeyi sürdüren borsa günü 12.298 puanla kapattı. İkinci seansta gercekleşen 456 trilyon liralık işlem hacmiyle birlikte günlük işlem hacmi toplamı 786 trilyon liraya ulaştı.

DOLARDA İYİ HABER

Sabah saatlerinde düşüş eğiliminde olan dolar bankalararası piyasada gün boyunca 1 milyon 130 bin lira seviyesinde işlem gördü. Günün sonunda Merkez Bankası dolar satış kuru 1 milyon 130 bin lira olarak açıklandı. Böylece önceki güne göre 15 bin lira düşen dolar satış kuru, dalgalı kur sonrasındaki dönemde yüzde 64.2 yükseliş kaydetmiş oldu. TL, önceki günkü Merkez Bankası dolar kuruna göre dün, dolar karşısında yüzde 1.26 değerlendi.

BONO ORANLARI 80'DE

Bono ve tahvil piyasasında işlem gören menkul kıymetlerin oranları dün gün boyunca düşüş kaydetti. Piyasanın en aktif menkullerinden 10 Ekim 2001 vadeli bononun yıllık bileşik oranı yaklaşık altı puanlık düşüşle yüzde 82.23'e indi. Dün piyasanın en aktif ikinci menkul kıymeti olan ve bu hafta Hazine tarafından yapılan ihalenin kağıdı olan 15 Ağustos 2001 vadeli bononun yıllık bileşik oranı yüzde 83.2'den kapandı. Bu bono Hazine ihalesinde yüzde 89'dan satılmıştı.

Derviş'in bu yıl ortalama dolar kuru 1 milyon 94 bin

Önceki gün açıklanan ‘‘Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı’’, Türkiye'de en fazla merak edilen konulardan birine üstü kapalı biçimde ışık tutarak, 2001 yılının ortalama döviz kurunun 1 milyon 94 bin lira olduğunu da içerdi.

Resmen açıklanmamakla birlikte program metninin içinde yer alan ekonomi verilerine göre ‘‘cari işlemler dengesi’’ ve gayrisafi milli hasıla verilerinden hareket edilerek, Türkiye'de tahmini ortalama dolar kurunu hesaplayabilmek mümkün.

Programda yer alan cari işlemler dengesinin, gayrisafi milli hasılaya oranını gösteren verilerle, cari işlemler dengesinin dolar bazındaki gerçekleşme ve tahminleri, yine programda bulunan gayrisafi milli hasıla rakamlarıyla ilişkilendirilince ortaya çıkan sonuç şöyle: Bu yıl için 1 milyon 94 bin lira olan ortalama dolar kuru, 2002'de 1 milyon 301 bin yıllık ortalama ve 2003'de 1 milyon 518 bin lira olarak öngörülüyor. Ortalama döviz kuru programda yer almıyor. Bu rakamlar cari işlemler dengesi ve GSMH ile hesaplanıyor

Programa göre döviz kuru

2.001 2.002

Cari işlemler dengesi (GSMH'ye oranı) -0,6 -0,9

Cari işlemler dengesi (Milyar dolar) -1,0 -1,7

GSMH (Trilyon TL) 182.439 245.814

Ortalama Dolar Kuru (TL) 1.094.634 1.301.36

Banka faizleri hızlı düşmeye başladı

Garanti Bankası, Osmanlı Bankası, Kentbank, Bayındırbank ve Toprakbank Türk Lirası mevduat faiz oranlarını düşürdü. Garanti Bankası'ndan yapılan açıklamaya göre, bugünden geçerli olmak üzere 1 aylık mevduata uygulanacak faiz oranı yüzde 80'den yüzde 77'ye çekildi. Banka'nın 3 ay vadeye uyguladığı yüzde 70, 6 ay ve 1 yıl vadeye uyguladığı yüzde 50'lik faiz oranları ise değiştirilmedi.

Toprakbank da Türk Lirası mevduat faiz oranlarında yüzde 3 ile yüzde 17 arasında değişen oranlarda indirime gitti. Toprakbank, dünden geçerli olmak üzere 1 ay vadeli mevduata yüzde 85, 3 ay vadeli mevduata yüzde 78, 6 ay vadeli mevduata yüzde 60 ve 1 yıl vadeli mevduata da yüzde 55 oranında faiz uyguluyor.

Osmanlı Bankası ayrıca TL tüketici kredisi faiz oranlarını da çekti. Osmanlı Bankası'ndan yapılan açıklamaya göre, bankanın 1 aylık mevduata uygulayacağı faiz oranı 4 puan indirilerek yüzde 71'e düşürüldü.

Banka, tüketici kredisi faiz oranlarını da yeniden belirledi. Buna göre, 3-24 ay vadelerdeki taşıt ve konut kredileri ile 3-12 vadedeki özel destek kredisi faizleri yüzde 8.50'den yüzde 7.90'a çekildi.

Kentbank ise bugünden geçerli olmak üzere 1 ay vadeli TL mevduat faiz oranını 5 puan düşürerek yüzde 75'e indirdi.

Bayındırbank'tan yapılan açıklamaya göre, yüzde 80 olan 1 aylık fazi oranı yüzde 77'ye çekildi. Bankanın 3 ay vadeye uyguladığı yüzde 74, 6 ay vadeye uyguladığı yüzde 67 ve 1 yıl vadeye uyguladığı yüzde 63'lük faiz oranları ise değişmedi.

Bugünden geçerli olmak üzere uygulanan yeni faiz oranları 5 milyar liraya kadar olan tutarlar için geçerli.