Hurrem ŞATIROĞLU
Oluşturulma Tarihi: Mart 27, 2003 01:52
Bush Yönetimi'nin ABD Kongresi onayı şartıyla Türkiye'ye 8.5 milyar dolarlık krediye çevrilebilir 1 milyar dolarlık hibe hazırlığı, piyasalarda olumlu etki yaptı. Bono ve tahvilde 8 puana varan gerileme oldu. Borsa yüzde 2.4 yükseldi. Dolar, Merkez Bankası'nda 1 milyon 708 bine indi.
ABD Başkanı George W. Bush'un, Kongre'den talep ettiği ‘ek önlemler paketi’nde Türkiye'ye, 8.5 milyar dolara kadar yükselebilecek
kredi ve kredi garantisi anlamına gelen 1 milyar dolarlık hibe hamlesi, iç piyasalarda kısa vadeli rahatlamaya neden oldu. Ancak bu rahatlama, kontrolsüz bir rahatlamaya dönüşmedi. Piyasalar, Bush'un önerisinin Kongre'den onay alması gerektiğini unutmadı.
Son haftalarda endişe oluşturan kamu açıkları nedeniyle çok yakından izlenir hale gelen faizlerde 8 puana varan gerilemeler kaydedildi. Bono ve tahvil piyasasının göstergesi niteliğinde olan 3 Mart 2004 vadeli tahvilin dünkü kapanış oranı yıllık bileşik üzerinden yüzde 64.24'e indi. Böylece bir gün içinde bono ve tahvil piyasasında, ‘normal şartlardaki’ en yüksek faiz gerilemesi yaşandı. Gösterge faiz dün 7.16 puan düştü.
DOLAR HIZLI DÜŞTÜ
Bu hafta 1.8 milyon lirayı zorlar hale gelen dolar, dün
Merkez Bankası'nda dolar satış değer itibariyle 34 bin lira gerileyip, 1 milyon 708 bin liraya indi. İstanbul serbest piyasasındaysa kurun düşüşü biraz daha hafif bir hızda gerçekleşti ve dolar satış değeri 19 bin lira aşağı çekilip 1 milyon 716 bin liradan kapandı.
BORSA TEMKİNLİ
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) düne seans başındaki çok hızlı yükselişle başladı. İlk seansa 117 puanlık artışla 9.306 puandan başlayan ve ilk birkaç dakika içinde 9.700 puanın üzerine çıkan İMKB Endeksi, günü önceki güne göre 20 puanlık artışla 9.408 puandan kapattı. Borsa endeksi yüzde 2.4 yükselirken işlem hacmi 331 trilyon lira düzeyinde kaldı.
1.690'I GÖRDÜ
Sabah saatlerinde bankalararası piyasada dolar kotasyonları önceki gün kapanışa göre 40 bin lira kadar geriledi. Sabah saatlerinde bu piyasada 1 milyon 690 binli değerlerden kotasyonlar ve işlemler gerçekleşti. Borsa ilk dakikalarda yaklaşık 500 puan primlendi ve faizler, gösterge faiz itibariyle yaklaşık 10 puan düşüş kaydetti.
Ancak günün ilerleyen dakikalarında, piyasalar Kongre'ye teklif edilen önlemler paketinin, kesinleşmiş bir destek içermediğini dikkat almaya başladı. Özellikle, önceki akşam Ermeni ve Rum lobisinin, Türkiye'ye yönelik yardıma karşı olduğu haberi, ABD yönetiminin destek önerisinin beklendiği gibi sonuçlanmayacağı ihtimali piyasalarda dikkate alındı.
Bu nedenle dün öğle saatlerinde ve öğleden sonra piyasalarda oluşan değerler, sabah saatlerine göre ılımlı oldu. Borsada kár amaçlı satışlar nedeniyle bir ara 9.300'lü puanlara inilmesine rağmen kapanış 9.400 puanın üzerinde gerçekleşti. Bono ve tahvil piyasasındaki, 10 puanlık sabah düşüşü, kapanışta yerini, önceki güne göre 7 puanlık düşüşe bıraktı. Bankalararası piyasada ise sabah saatlerinde 1.7 milyon liranın altındaki işlemler, akşama doğru 1 milyon 710 bin lirayla 1 milyon 720 bin lira arasında yoğunlaşan işlemlere dönüştü.
Nisanda 3 önemli dönüm noktası TÜRKİYE, ABD'nin 8.5 milyar dolarlık destek umuduyla kısa vadeli bir rahatlama dönemine girdi. Türkiye'yi yakından ilgilendiren ‘ekonomik gelişmeler takvimi’nin ortaya koyduğu gerçek ise Nisan ayının, özellikle 2'nci haftasının Türkiye açısından son derece önemli olduğu. Nisan takvimi özetle şu üç nedenle Türkiye açısından çok önemli:
BORÇ ÖDEMESİ:Hazine, 9 Nisan tarihinde 5 katrilyon liralık iç borç geri ödemesi gerçekleştirecek. bu ödemenin 4.5 katrilyonlirası piyasaya yapılacak. Bu nedenle de Hazine, önümüzdeki haftadan itibaren, iç borçlanma ihalesi yapacak.
KONGRE KARARI: ABD yönetiminin Kongre'den talep ettiği ek önlemler paketinin, Bush yönetimi tarafından 11 Nisan'a kadar onaylanması bekleniyor.
IMF KREDİSİ: IMF, geçen yıl 18'inci stand-by'ın 4'üncü gözden geçirmesi ile Türkiye'ye verilecek 1.6 milyar dolarlık krediyi, o günkü şartlar altında geciktirmişti. Bu kredinin serbest bırakılacağı IMF İcra Direktörleri Kurulu toplantısının Nisan’ın 2'nci haftasında yapılması bekleniyor.
Piyasa neleri izledi Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök'ün, ‘Türkiye’nin Kuzey Irak'a, savaş amacı ile girmeyeceği ve ABD ile işbirliği içinde olunacağı' açıklaması, piyasada, ‘‘Irak'ta başımız ağrımaz’’ şeklinde değerlendirildi.
ABD'nin 8.5 milyar dolarlık desteği sevindirdi. Ancak, ‘Kongre’den onay' konusunda tedirginlik hakimdi.
ABD yönetiminin Türkiye'ye sıcak yaklaştığı düşünüldü, bu nedenle IMF'nin 1.6 milyar dolarlık kredi dilimini serbest bırakma ihtimalinin güçlendiği öngörüsünde bulunuldu.
Türkiye tahvilleri yükseldiABD'nin Türkiye'ye 8.5 milyar dolara kadar tırmanacak destek verebileceği, uluslararası piyasalarda Türkiye'ye yönelik ‘gözden çıkartılmadılar’ anlayışını güçlendirdi. Bu nedenle uluslararası piyasalarda işlem gören Türkiye tahvillerinin değeri arttı. Dünkü işlemlerde Türkiye tahvillerinin 1.5-3 puanlık artışlar kaydettiği gözlendi.
8.5 milyar dolarda Kuzey Irak kuşkusuABD Başkanı George Bush'un Amerikan Kongresi'ne yolladığı savaş bütçesinden Türkiye'ye verilmesi öngörülen ‘‘8,5 milyar dolarlık krediye dönüşebilir’’ 1 milyar dolarlık hibe desteğinin, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'a yollanması halinde tasarıdan çıkarılabileceği belirtiliyor.
ABD yetkilileri, ‘‘Türk askeri Kuzey Irak'a girerse, yönetim istese de Kongre'de çok büyük olasılıkla buna engel olurlar’’ ifadesini kullandı.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Richard Armitage, ABD'nin, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası ile ilişkilerde hep Türkiye'nin yanında olduğunu belirterek, bundan sonra da bu durumun değişmesi için neden bulunmadığını söyledi. Armitage, ‘‘Türkiye bize Irak konusunda tam destek vermediği için, bundan sonra ekonomik konularda daha az mı yardım edeceğiz’’ sorusuna, ‘‘Biz Dünya Bankası ve IMF ile görüşmelerde düzenli olarak hep Türkiye'nin yanındaydık. Gelecekte de öyle olmayacağını düşünmek için neden yok’’ dedi.