Pirinç kurtuldu
Güncelleme Tarihi:
Eylülde hasadına başlanan çeltiğin (kabuğu çıkarılmamış pirinç) alım fiyatı ton başına 1580 TL olarak belirlendi. Sektör temsilcileri, fiyatların bir ara ton başına 1300 liraya kadar gerilediğini belirterek, “Müdahale olmasaydı 2016’da pirinç ekimi azalacak, fiyatlar yükselecekti” diyor.
UZUN süredir çeltik üreticisinin beklediği alım fiyatlarını Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik açıkladı. 2015 yılı için ‘60 randıman Osmancık’ çeltik alım fiyatının ton başına 1580 lira belirlendiğini ifade eden Bakan Çelik, Toprak Mahsülleri Ofisi’nin (TMO) almalara 17 Aralık itibariyle başlayacağını dile getirdi. Belirlenen fiyata ek olarak ton başına 100 lira prim ödeneceğini vurgulayan Çelik, çiftçi kayıt sistemine kayıtlı olan ve üretimdeki belgeleri olan vatandaşların çeltiğinin alınacağını söyledi.
PİYASA RAHATLAYACAK
Bu yıl eylül ayında başlayan ve kasım ayında hasatı sona eren çeltiğin fiyatları çiftçiyi ve sanayiciyi memnun etmemişti. Çeltiğin kilogram fiyatı hasadın başladığı eylül ayında 1.8 lirayken, aralık ayına gelindiğinde 1.3-1.5 lira seviyelerine kadar geriledi. Pirinç fiyatları da hasat döneminde 2.9 lira olurken, aralık ayında bu fiyat 2.5 lira seviyelerine geldi. Fiyatlar böyle olunca da çiftçi kilogramını 1.4 liraya mal ettiği çeltiği satmak istemedi. Sanayici de geçen yıl TMO müdahalesi ile düşen fiyatlardan korkarak çiftçiden ihtiyacı kadar alım yapma yoluna gitti.
Uzun süredir sektörün TMO’nun alım yapmasını beklediğini söyleyen Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, çeltik fiyatları 1.3-1.5 lira seviyelerindeydi. 1.58 TL olarak belirlenen taban fiyat piyasayı rahatlatacak. TMO alım yapacağı için elinde çeltik olan çiftçi ürünün satabilecek. Bu sayede fiyatların 1.7-1.8 lira seviyelerine geleceğini düşünüyoruz. Alınan karar çok yerinde oldu. Ancak bir beklentimiz var. Fiyat ne çok yukarılara çıksın ne de çok düşük kalsın. Eğer çiftçinin üretime devam etmesini istiyorsak denge gerekiyor. Bu sayede ithalatın önüne geçilebilir. Çiftçi para kazanamazsa üretimden vazgeçer” dedi.
PİRİNÇ EKMEZDİ
Mehmet Reis şunları söyledi: “Geçen yıl çeltik fiyatı 2 liraya kadar çıkmıştı. Ancak TMO müdahalesi ile 1.6 liraya kadar gerilemişti. 2 liradan çeltik alan sanayici ve tüccar zarar etmişti. Bu yıl ise TMO tekrar müadahale eder diye sanayici ve tüccar ihtiyacı kadar alım yaptı. Stok yapmayı düşünmedi. Ürün çiftçinin elinde kaldı. Fiyatlar geriledi. Bu fiyat düşüşü devam etseydi üretici gelecek yıl için pirinç ekmezdi. Başka ürünlere yönelebilirdi. Açıklanan fiyatlarla bunu önüne geçildi.”
Çeltik fiyatları 1.70 TL’ye oturur
ŞU anda 1.45 seviyelerinden çeltik alımı yapıldığını ifade eden Tiryaki CEO’su Süleyman Tiryakioğlu, “1 kilogram çeltiğin maliyeti 1.4 lira civarında. Oluşan fiyatlar çiftçinin beklentisinin altındaydı. Açıklanan alım fiyatı makul ölçüde oldu. Çünkü piyasada TMO’nun alım fiyatının üstünde rakamlar oluşur. Çeltik alım fiyatlarının 1.65-1.70 seviyelerine oturacağını düşünüyoruz” dedi. Her yıl 150-200 bin tona yakın pirinç ithalatı yapıldığına değinen Tiryakioğlu, “Bu yıl ise 100 bin ton civarlarında bekleniyor. Eğer fiyatlar çiftçi için yeterli olursa, çiftçi ekime devam eder. Bu da birkaç yıl içinde ithalatı bitirir. Hatta ihracat yapacak konuma gelebiliriz” dedi.
İflas erteleme talepleri arttı
PİYASADAKİ oyuncuların zor durumda olduğuna dikkat çeken Mehmet Reis, “İflaslar yaşanmaya başladı. Çeltik fabrikalarının çoğu iflas erteleme istedi. Geçen yıllardan bu yana devam eden sıkıntılar bu yıl patladı. Üretici de piyasaya güvenmek istiyor. Ancak fiyatların birkaç ay içinde istenilen seviyelere geleceğini düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
CUMHURİYET REKORU
Çeltik hasadının 4 Eylül’de başladığını ve 7 Kasım’da sona erdiğini belirten Bakan Faruk Çelik, 2014’te 830 bin ton olan çeltik üretiminin, bu yıl hasat neticesinde 920 bin ton olacağını gördüklerini, Cumhuriyet tarihinin en yüksek çeltik rekoltesinin gerçekleşeceğini dile getirdi.