Petrol salgın öncesine dönüyor
Güncelleme Tarihi:
Peş peşe gelen olumlu aşı haberleri ve ülkelerin aşı takvimlerini açıklamaya başlamasından sonra uzun süredir krizde olan petrol piyasası derin bir nefes aldı. Brent petrol DSÖ tarafından pandemi ilan edilen 11 Mart tarihindeki seviyesi olan 49 doları aşarak 50 dolara dayandı. Bu hafta fiyatların hızlı yükselişinde stokların erimesi de etkili oldu ancak piyasanın gözü asıl toparlanma için bahar aylarında.
2020’nin ilk aylarından itibaren tüm dünyada ekonomik aktivitelere büyük bir darbe vuran koronavirüs salgını petrol endüstrisini ise derinden etkiledi. Bu süreçte ağır sanayide üretime ara verilmesi ve zaman zaman kapanan kara ve hava sınır kapıları petrol talebini hızla aşağı çekince petrol fiyatları tarihinde daha önce görmediği bir düşüş yaşayarak dip seviyelere indi. Hatta piyasada yaşanan arz fazlalığı yüzünden eksi fiyatlamaların yaşandığı günler bile oldu.
50 DOLARI ZORLUYOR
Ancak petrolün gözü salgının ortaya çıktığı ilk günden itibaren aşı haberlerindeydi. Nitekim uluslararası petrol piyasasının dört gözle beklediği bu haberler kasım ayı içerisinde birbiri ardına gelmeye başladı. Daha önce salgın önlemlerinin gevşetilmesi ile ufak çaplı çıkış eğilimleri gösteren petrol fiyatları aşı çalışmalarının olumlu sonuçlandığına dair açıklamalarla 45 dolar seviyelerine konumlanırken aşı şirketlerinin daha somut olan son açıklamaları ve ülkelerin aşılama takvimlerini belirlemeleri ile bu seviyenin de üzerine çıkarak 50 dolar seviyelerine kadar geldi. Hafta içinde brent petrolün varil fiyatı 49.09 seviyesini gördü. Dün gün içinde ise 48-49 dolar aralığında seyretti.
MART AYINI YAKALADI
Son olarak aşıların dağıtımına ilişkin piyasaya güven veren açıklamalar ve sürecin nisan ayına kadar önemli bir aşamaya ulaşacağını belirten analizler sonucunda petrol, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) küresel pandemi ilan ettiği 11 Mart tarihinden hemen önceki seviyeleri olan 49 doları da aşmış oldu. Uzmanlara göre stokların azalmasından da destek bulan bu yükseliş ilk aşılama faaliyetleri ile birlikte hızla 60 dolara kadar çıkabilir. Özellikle Çin, ABD ve Avrupa’daki aşılama oranının yüzde 70’lere ulaşması beklenen bahar aylarında uluslararası turizmin güçlenmesi de bu artışı daha da kuvvetlendirebilir. Petrolün önündeki tek engel ise üretici ülkelerin günlük üretimi kısma noktasındaki anlaşmazlığı olarak gösteriliyor.
YATIRIMLARA DA YANSIDI
Koronavirüs krizinin oluşturduğu durgunluk ortamı şüphesiz tüm enerji sektöründeki yatırımları da olumsuz etkiledi. 2020 yılında yapılan yeni enerji yatırımlarında güneş ve rüzgâr enerjisinin yükselişi göze çarparken özellikle güneş enerjisi yapılan yeni santral yatırımlarının tek başına yüzde 50’sini oluşturdu. Bu dönemde başta ABD ve AB olmak üzere çok sayıda ülke yenilenebilir enerji yatırımlarına ağırlık verirken aynı zamanda çok sayıda petrol devi de mali anlamda zor bir döneme girdi. Bazı bölgelerde aynı gün içinde 10’larca petrol kuyusu faaliyetlerini durdururken şirketler işçi çıkarma programlarına başladı.