Petrol için İran ve Venezuela’ya sarıldı
Güncelleme Tarihi:
Moskova’ya karşı petrol ve doğalgaz ambargosu getiren ABD, daha önce anlaşmazlıklar yaşadığı Venezuela ve İran’ın kapısını çaldı. Almanya, Rusya’dan petrol alımının durdurulmasına sıcak bakmıyor. Rusya, Almanya’ya giden doğalgazı kesme tehdidinde bulunurken Shell, Rusya ile alım-satımı kademeli bir biçimde durduracağını açıkladı.
ABD, Rusya’nın en büyük gelir kaynağı doğalgaz ve petrol ticaretine ambargo koyduğunu açıklamadan önce Ukrayna savaşı öncesine kadar ‘düşman’ kabul ettiği petrol zengini ve Putin yanlısı Venezuela ile İran’ın kapısını çaldı. ABD’den bir heyet geçen hafta Venezuela lideri Nicolas Maduro hükümetiyle, ABD’ye petrol sevkiyatı konusunda gizli temaslarda bulunurken, nükleer programı nedeniyle İran’a uygulanan ambargoların kaldırılmasına yeşil ışık yakmaya hazırlanıyor.
MADURO’YA GİZLİ HEYET
Amerikan medyasına sızan haberlere göre, Biden yönetimi, Venezuela lideri Maduro’ya Ulusal Güvenlik Konseyi Direktörü Juan Gonzales, Trump döneminde Venezuela Büyükelçisi James Story ve Venezuela’da tutuklu Amerikalıların serbest bırakılması pazarlığı yapmak üzere Dışişleri Bakanlığı rehine dairesi yetkilisi Roger Carstens’i gönderdi. Heyet, ABD ambargosunun hafifletilmesi karşılığında Amerikan Chevron şirketinin Venezuela’da yeniden faaliyete geçmesi teklifinde bulundu, ancak Putin yanlısı Maduro’dan olumlu yanıt alamadı. Perde arkasındaki pazarlıklar ise devam ediyor. ABD, 2019’da Trump döneminde Maduro hükümetini meşru saymama kararı almış, ilişkileri koparmıştı.
ABD, Rusya’ya uygulamak istediği petrol ambargosu sonrasında ortaya çıkacak enerji açığını kapatmak amacıyla ikinci pazarlığı İran ile yürütüyor. ABD Başkanı Biden, selefi Trump’ın, İran’ın nükleer programıyla ilgili yapılan anlaşmadan çekilerek İran’a petrol ambargosu başlatmasını hata olarak nitelendiriyor. İngiltere, Ukrayna savaşının patlamasının hemen ardından, İran’la anlaşmanın çok yakın olduğunu ilan ederken, ABD, yeni anlaşmayı kabul ederek ambargoları kaldırmayı hedefliyor. İran’la 2015’te Viyana’da yapılan anlaşmaya ABD, İngiltere, Çin, Rusya ve Almanya taraftı. Anlaşmadan çekilen ABD, günümüzdeki müzakerelere dolaylı katılıyor.
LİBYA’DA PETROL SAHASINA SALDIRI
ABD yeni enerji kaynakları ararken, Libya’da geçen hafta beklenmedik bir saldırı gerçekleşti. Zintan bölgesindeki kabilelere bağlı silahlı milisler, Sahra çölünde ülkenin en büyük petrol sahasındaki üretim ve sevkiyatı durdurdu. ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Nolan ve BM’nin Libya temsilcisi Stephanie Williams, hemen müdahale ederek, petrol sahasını işgal eden silahlı gruba, “Derhal çekilin” uyarısı yaptı. Libya dün petrol üretiminin normal bir şekilde devam ettiğini duyurdu. Hollanda merkezli enerji devi Schell, Rusya’dan petrol, doğalgaz alımını kademeli olarak durduracağını, bu ülkedeki petrol istasyonlarını da kapatacağını açıkladı.
RUSYA: PETROL 300 DOLARA FIRLAR
RUSYA, ABD ve Batı’nın petrol ambargosunu engellemeye çalışıyor. Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksander Novak, petrol ihracatına yasak ve ambargo getirilmesinin dünya ekonomisine yıkıcı bir etkisi olacağını belirterek, “Petrol fiyatları akıl almaz seviyelere, varili 300 dolara çıkar. Batı dünyası Rus enerjisine kısa sürede alternatif bulamaz. Avrupa’ya giden Kuzey Akım 2 boru hattı projesini iptal ettiniz, ama Rusya bu düşmanca adıma henüz karşılık vermedi. Birinci (Kuzey Akım 1) boru hattından hâlâ gaz veriyoruz. Avrupa’ya gazı kesebilirdik, henüz kesmedik’ dedi. Rusya diğer yandan da İran’la yapılacak yeni anlaşmayı lehine çevirme gayreti içinde. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, İran’la yapılan pazarlıklarda son dakika engeli çıkartarak, “Yeni anlaşmaya Rusya da taraf. ABD, en az dışişleri bakanı seviyesinde, İran’la yapılacak anlaşmanın Rusya’ya uygulanan ambargolardan etkilenmeyeceği ve İran-Rusya ekonomik ilişkilerinin devam edeceği yönünde yazılı onay vermezse, biz kabul etmeyiz” çıkışı yaptı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Rusya’nın talebini, “İran’la nükleer anlaşmanın Rusya’ya ambargo ile ne alakası var” diyerek reddetti.
ALMANYA BAŞBAKANI: KARANLIKTA KALIRIZ
AB liderleri, Rusya’ya muhtemel petrol ve doğalgaz yaptırımlarını ele almak üzere yarın Paris’te bir araya geliyor. Zirve öncesinde Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya’ya petrol ve gaz yaptırımına soğuk yaklaştı. Scholz, “Avrupa ısınma, elektrik üretimi ve sanayisinde Rus enerjisini kullanıyor. Kesersek, şu anda yerine koyacak bir alternatifimiz yok, enerjisiz kalırız’ dedi. AB ülkeleri enerji ihtiyacının yüzde 40’ını Rusya’dan sağlıyor. Bu oran AB’nin lokomotifi kabul edilen Almanya’da daha yüksek. AB zirvesinden enerjide Rusya bağımlılığından kurtulma hedefi çıkması bekleniyor. Zirvede AB’nin savunma bütçelerini artırması da kararlaştırılacak. (Ömer BİLGE)
ABD RUSYA’DAN GAZ VE PETROL İTHALATINI YASAKLADI
ABD Başkanı Joe Biden, dün ABD’nin Rusya’dan satın aldığı tüm gaz/petrol ticaretini yasakladığını duyurdu. Bu adımın Rusya lideri Putin’in üzerinde gerçek bir baskı yaratacağını ifade eden Biden, “Bugün aldığımız karar, bize evde de bedel ödetiyor. Bu savaş başladığından beri benzinin fiyatı arttı ve daha da artacak. Özgürlüğü savunmanın bizim için de maliyeti olacak” dedi. Kararın müttefiklerle yakın istişare içinde alındığını belirten Biden, “Bazı Avrupa ülkelerinin enerji kıtlığı nedeniyle yasağa katılamayabileceğini ve bunu anladıklarını” söyledi. Tarihte görülen en ağır ekonomik yaptırımlarla Rusya ekonomisinin ciddi şekilde zarar gördüğünü belirten Biden, “Şu anda 1 Ruble 1 ABD kuruşu bile etmiyor” şeklinde konuştu. ABD Rusya’dan 2021 yılında enerji ihtiyacının yüzde 8’ini ithal etti. Bu oranın yalnızca yüzde 3’ü ham petrol. (Razi CANİKLİGİL/NEW YORK)
AVRUPA RUS ENERJİSİNDE FRENE BASIYOR
ENERJİ alanında Rusya’ya ciddi düzeyde bağımlı olan Avrupa Birliği, bu ülkeden yapılan enerji ithalatında frene basıyor. AB Komisyonu tarafından bir dizi öneri hazırlandı. Brüksel’in hedefi yıl sonuna kadar Rusya’dan ithal edilen gaz miktarını üçte iki oranında azaltmak. Ana hedef ise 2030’a kadar Rus doğalgazı, petrolü ve kömürüne olan bağımlılığı sıfırlamak. AB, tedarikçileri çeşitlendirerek, LNG ve Rusya dışındaki boru hatlarından ithalatı, biyometan ve yenilenebilir hidrojen üretimini ve ithalatını artırmayı planlıyor. Depolamada da her ekimde yüzde 90 seviyesinin yakalanması AB’nin önerileri arasında. Geçen yıl AB’nin enerji ithalatında Rus gazı yüzde 45, petrolü yüzde 27, kömürü ise yüzde 46’lık oranla ilk sıradaydı. Almanya ve İtalya gibi ülkelerin Rus enerjisine ihtiyacının yüksek olması temkinli adım atılmasını gerekli kılıyor. AB Komisyonu Birinci Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, bir gecede Rus enerjisinden vazgeçmenin bazı üye ülkeler açısından ciddi sorun yaratacağına dikkat çekerek, “Kendimize Putin’e verdiğimizden daha fazla zarar vermediğimizden emin olmalıyız” dedi. AB liderleri yarın Paris yakınlarındaki Versailles’da yapılacak zirvede konuyu masaya yatıracaklar. (Güven ÖZALP)