Güncelleme Tarihi:
ORTADOĞU’da yaşanan gerginliğin etkisiyle aralık ayı ortasından itibaren sert bir şekilde yükselişe geçen petrol fiyatları, Libya’da devam eden olayların ciddi boyutlara varmasıyla dün de yükselişini sürdürdü ve Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da 109.54 doları gördü. Bu yükseliş, ithalata bağımlı olan Türkiye’de de anında etkisini gösterdi. Dün akaryakıt ürünlerinden 95 ve 97 oktan benzinin satış fiyatına zam yapılarak, litresi 8-9 kuruş artırıldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Metin Kilci, Arap ülkelerinde yaşanan olayların petrol fiyatları üzerinde artırıcı bir yönde etkisinin olduğunu, bunun da petrol ve doğalgazda büyük oranda ithalata bağımlı olan Türkiye’nin petrol faturasını artırdığını söyledi.
Alım maliyeini etkiler
Olayların sadece petrol faturasının artmakla kalmayacağını, petrole bağlı olarak fiyatlandırılan doğalgaz maliyetlerinde de, ileride, gecikmeli de olsa önemli artışlar meydana geleceğini kaydeden Müsteşar Kilci, fakat bunun tüketici fiyatlarına ne ölçüde yansıyacağını şu anda kestirmemin mümkün olmadığını belirtti. Şu anda doğalgaza zam yapmayı gerektirecek bir gelişmenin olmadığını ifade eden Kilci, “Ancak petrol fiyatlarının artmasının, doğalgaz alım maliyetlerine de etkisi söz konusu olacak” dedi.
Petrolde 100 doları psikolojik sınır olarak öngörmediklerini, daha önce petrolün varil fiyatının 140 doları aştığını, daha sonra ise 60-65 dolarlara kadar düştüğünü hatırlatan Kilci, “Fiyatlarda zaman içerisinde böylesine iniş çıkışlar olabilir. Piyasaları yakından izliyoruz. Hem akaryakıt ürünlerinin tüketiciye yansıması açısından hem de doğalgaz fiyatları açısından. Maalesef bu gelişmeler en başta cari açığımız olmak üzere aleyhimize olan gelişmeler. Umarım kısa zamanda piyasalar istikrar kazanır” diye konuştu.
Bu arada Libya’daki olayların diğer
petrol üretici ülkelere sıçrayacağı ve petrol arzının düşeceği endişeleriyle petrol fiyatlarındaki artış sürüyor. Libya’da devam eden olaylar nedeniyle, dün petrolün varil fiyatı 109 doları aşarken, ABD ham petrolünün varil fiyatı 97.64 doların üzerine tırmandı. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da 109.54 doları gördü.
Benzinin litresi 4 lirayı geçti
AKARYAKIT ürünlerinden 95 ve 97 oktan benzinlerin satış fiyatı dünden itibaren geçerli olmak üzere litrede 8-9 kuruş artırıldı. Akaryakıt dağıtım şirketlerine göre farklılık göstermekle birlikte, 95 oktan kurşunsuz benzinin satış fiyatı Ankara ve İstanbul’da litrede 4.03 lira ile 4.04 lira arasında, İzmir’de 4.02 lira ile 4.03 lira, Van’da ise 4.11 lira ile 4.13 lira oldu. 97 oktan kurşunsuz benzin ise zam sonrası litrede 4.06 ile 4.17 lira arasında değişen fiyatlardan satılmaya başladı. Dağıtım firmalarının belirlediği tavan fiyatlar, rekabet ve serbesti nedeniyle şirketler ve kentlere göre küçük çaplı değişiklikler gösteriyor.
Elektrik ve doğalgaza zam yok
NİSAN ayında ne doğalgaz ne de elektrik fiyatlarında bir artış beklentisi içinde olmadıklarını belirten Metin Kilci, “Petrol fiyatlarının maliyetlere belli miktarda yansıması olacak, fakat şu anda bu maliyetler katlanılabilir düzeyde. Yakın bir zamanda ne elektrik ne de doğalgaz fiyatlarında bir artış öngörmüyoruz” diye konuştu.
IATA: Artan petrol havacılığa 32 milyar dolar olarak yansıyor
ULUSLARARASI Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Başkanı Giovanni Bisignani, petrol fiyatlarındaki yükselişin havacılık sektörü için çok büyük bir sorun olduğunu söyledi. Bisignani, Tokyo’da düzenlediği basın toplantısında, petrol tarifesinin, sektördeki durumu radikal bir biçimde değiştirebilecek düzeyde büyük bir problem oluşturduğunu belirterek, 104 dolar değerindeki petrolün varil fiyatının, havacılık sektörü için 32 milyar dolar tutarında fatura anlamına geldiğini vurguladı.
Enerji Forumu’nda fiyat dizginleyici görüşmeler oldu
ENERJİ ve Tabi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Olağanüstü Uluslararası Enerji Forumu’nda 10 ülkeden enerji bakanı ve üst düzey yöneticileri görüştüğünü belirterek, “Petrol fiyatlarını dizginleyici görüşmeler ve konuşmalar oldu. Ülkemizdeki kalıcı istikrara görüştüğümüz ülkeler tarafından da inanılıyor” dedi. Dünyada 2030-2035’e kadar petrol ve doğalgazın kaynak olarak birinci sırada yer almaya devam edeceğini konusunda mutabık kaldıklarını kaydeden Yıldız, bölgedeki gelişmelerin ardından petrolün varil fiyatının 107 dolara çıkmasının üretici ve tüketicilerin orta ve uzun vadede lehine olmayacağı görüşünün dile getirildiğini vurguladı. Taner Yıldız, şu değerlendirmeyi yaptı: “Suudi Arabistan Petrol Bakanı Al Naimi, petrol üretimini arttırabileceğini söyledi ve arz talepten kaynaklanan bir sıkıntı olmayacağını vurgulaması bence önemliydi. OPEC ülkelerinin günlük üretimi 30 milyon varil civarında. OPEC üyesi olmayan ülkelerin de günlük üretimi yaklaşık 52 milyon varil. Dünyanın günlük 87 milyon varil ihtiyacı düşünüldüğünde, Libya’nın günlük 1.5 milyon varil üretimi vardı. Yani bunu çok fazlası ile rahatlatacak bir yapı burada tekrar vurgulandı. Bu aslında tüketici ülkeler için rahatlatıcı bir unsurdur diye düşünüyorum.”
Türkiye ithalatçı ülke dünyada fiyat artışları iç piyasaya yansır
PETROL Sanayi Derneği (PETDER) Başkanı Muammer Ekim, şu anda fiyatların gelişimiyle ilgili bir tedirginlik olduğunu belirterek, şu açıklamayı yaptı: “Libya’nın günlük 1.5 milyon varil üretimi, dünya üretiminin yaklaşık yüzde 2’sine karşılık geliyor. Ancak bu rakamı küçümsememek gerekiyor. Piyasada dengesizlik yaratabilir. Türkiye de ithalatçı konumundan dolayı dünyadaki petrol varil fiyatlarına bağlı. Türkiye’deki fiyatların yüzde 60’ı sabit vergi olsa da, yüzde 40’ı dünyadaki gelişmelerden etkilenebilir. Yani dünyada fiyatlar 10 kuruş artarsa, bu Türkiye’de 4 kuruş olarak yansıyacaktır. Mevzuata göre izlenecek başka yol ve yöntem yoktur. Dünya fiyatlarındaki artış, Türkiye’de de yükselişe neden olacaktır.”
IATA: Artan petrol havacılığa 32 milyar dolar olarak yansıyor
ULUSLARARASI Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Başkanı Giovanni Bisignani, petrol fiyatlarındaki yükselişin havacılık sektörü için çok büyük bir sorun olduğunu söyledi. Bisignani, Tokyo’da düzenlediği basın toplantısında, petrol tarifesinin, sektördeki durumu radikal bir biçimde değiştirebilecek düzeyde büyük bir problem oluşturduğunu belirterek, 104 dolar değerindeki petrolün varil fiyatının, havacılık sektörü için 32 milyar dolar tutarında fatura anlamına geldiğini vurguladı.
Moody’s Bahreyn’i izlemeye aldı
ULUSLAR-ARASI kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Bahreyn’in kredi notunu olası bir indirim için izlemeye aldığını duyurdu. Kuruluştan yapılan açıklamada, ülkenin ‘A3’olan kredi notunun yeniden gözden geçirileceği belirtilerek, devam eden politik karışıklıkların aşağı yönlü ekonomik riskleri keskinleştirdiği uyarısında bulunuldu. Bir diğer Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Standard and Poor’s (S&P), bu hafta Bahreyn’in
‘A’ olan uzun vadeli kredi notunu bir basamak indirerek ‘A-’ye çekmiş, görünümünü ise ‘negatif’ olarak belirlemişti.
Nomura Bank: 220 doları aşabilir
JAPON Nomura Bank, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki şiddet olaylarının yayılması sonucu Libya ve Cezayir’in birlikte petrol üretimini durdurması halinde petrolün varil fiyatının 220 doları aşabileceği tahmininde bulundu. Nomura Bank’tan yapılan değerlendirmede, petrol fiyatlarında şu andaki durum 1990-1991’de Körfez Savaşı sırasında, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) atıl kapasitesini günlük 1.8 milyon varil azaltması nedeniyle yedi ayda fiyatların yüzde 130 arttığı dönemle karşılaştırıldı. Değerlendirmede, “Libya ve Cezayir petrol üretimini birlikte durdurursa petrol fiyatları varil başına 220 doları aşabilir ve OPEC’in atıl kapasitesi günlük 2.1 milyon varil azalır, Körfez Savaşı sırasında görülen seviyelere benzer ve petrol fiyatlarının 2008 yılında 147 dolara ulaştığı zaman gibi” denildi.
Bankacılar: Böyle dönemde müteahhide sorun çıkarmayız
LİBYA’da işleri duran işadamlarının bir de kredi ve finansmanla ilgili sorunlar yaşayıp yaşamayacağı konusundaki endişelere bankacılardan yanıt geldi. Devlet Bakanı Zafer Çağlayan bu konuda bankaları uyararak “Türk bankacılık sistemi de bir sınavdan geçecek” dese de, bankacılardan “Böyle mücbir şartların olduğu bir dönemde müşterilerimizle aramızı bozmayız” yanıtı geldi. Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Tolga Egemen, “Kimsenin böyle bir dönemde böyle bir tavır içine gireceğini sanmam, bu şirketlerle tek işbirliğimiz Libya değil, birçok yerde birlikte çalışıyoruz ve çalışmaya devam edeceğiz” dedi.
TPAO’nun Libya’daki faaliyetleri durdu
TÜRKİYE Petrolleri Anonim Ortaklığının (TPAO) Libya’daki çalışmalarının şu anda durdurulmuş durumda olduğunu açıklayan Metin Kilci, “Zaten şu ana kadar keşif yapılan noktalarda gerekli çalışmalar yapılıp kuyular bağlanmıştı. Yeni kuyuların açılması ve kulelerin buralara nakli söz konusuydu. Bu sürece ara verildi. Şu anda çalışmalar durmuş durumda, gelişmelere göre çalışmaların devamı gündeme gelecek” dedi. Öte yandan, Libya’daki en büyük enerji üreticisi İtalyan petrol ve doğalgaz şirketi Eni, Libya’daki petrol ve doğalgaz faaliyetlerini geçici olarak durdurdu. Şirket, 100 işçi ve ailelerinin İtalya’ya götürüleceğini, diğer 34 çalışanın ise başkent Trablus ve başka bölgelerde kalacağını belirtti.