Parite çarptı

İHRACATIMIZDA olumsuz tablo devam ediyor. Yıla yüzde 9.8 düşüşle başlayan ihracat şubattaki yüzde 13 kayıptan sonra martta da yüzde 13.4 geriledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) verilerine göre mart ayında ihracat 11.2 milyar dolara indi. Geçtiğimiz yıl TİM’in altın hariç hesapladığı mart ayı ihracatı 12.9 milyar dolardı. Düşüşte en büyük sorun ise Euro/dolar paritesindeki değişim.

Doların değerlenmesine karşılık Euro’daki hızlı değer kaybı ihracatçıyı çıkmaza sürüklüyor. Ocakta parite nedeniyle 800 milyon dolar, şubatta 900 milyon dolar kayıp yaşan ihracatçı martta ise paritedeki yüzde 22’lik gerileme ile yaklaşık 1.3 milyar dolardan oldu. Değerli dolar sadece Avrupa Birliği ülkelerinde sıkıntı yaratmıyor. Özellikle üretici ihracatçılar ara madde ithalatını dolarla yaparken satışlarını çoğunlukla Euro üzerinden yapıyorlar. Ve bu durum çift taraflı bir kayıp yaratıyor. Martta Türkiye’nin yaptığı ihracat miktarı üyüzde 4.4 artsa da Euro ve diğer ülkelerde dolar yüzünden ‘fiyat kırın’ baskısıyla ihracat geriledi.

TAŞIMACILIK ENDEKSİ
TİM marta ilişkin ihracat verilerini yazılı açıkladı. Üç aylık (iki ayına altın dahil) ihracat yüzde 6.8 düştü ve 35.8 milyar dolara indi. Son 12 aylık ihracat değişmeyerek 153 milyar 309 milyon dolarda kaldı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ihracatta yaşanan düşüşte, parite etkisi ile dünya ticaretinde yaşanan daralmanın da etkili olduğuna dikkat çekerek “2015 geneli için tahminler, dünya ticaretinin yüzde 4 ila 5 gerileme kaydedebileceği yönünde. ‘Capesize Dry Index’ (küresel taşımacılık endeksi), son 6 yıldaki en düşük seviyelerine inerek, bu daralmanın devam edeceği sinyalini veriyor” dedi. Büyükekşi’nin verdiği bilgiye göre Euro/dolar paritesi martta, geçen yıl marta göre yüzde 21.5, ilk çeyreğinde ise yüzde 17.6 değer kaybetti. İhracatta Euro’nun ağırlığının yüksek olduğunu hatırlatan Büyükekşi “Euro bazında bakıldığında AB’ye ihracat artıyor. Martta Euro bazında AB’ye ihracat yüzde 5.3, ilk 3 ayda yüzde 6.5 arttı. İhracatta yüzde 78’lik payı olan ilk 30 ülke içerisinde 13 ülke AB-28 bölgesi ülkeler. Bu ülkelere Euro bazda ilk 3 ayda ortalama yüzde 8’lik ihracat artışı yakaladık” dedi.

TÜRKİYE’NİN AB’DE PAZAR PAYI KAYBI YOK
ASLINDA TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi Euro/dolar paritesi ihracattaki kayıpta her ne kadar etkili olsa da bu durumun geçici olduğuna dikkat çekiyor. Ve rakamlar bize Türkiye’nin Avrupa Birliği’nde pazar payı kaybı yaşamadığını ve Euro 1 doların altına düşmediği sürece toparlanmanın olacağını gösteriyor. Ama geçtiğimiz yıl haziran ayından beri ihracatımızın düştüğü Irak ile sadece mart ayında yüzde 34’lük gerilem yaşadığımız ve son altı aydır kayıpların sürdüğü Rusya pazarlarında henüz düzelme yok.