Paris’teki ünlü markaların ardında Türklerin izi var

Paris’in büyük markalarını üreten küçük Türk atölyeleri Channel’in, Hermes’in, ürünlerini dikiyor. Taşeron atölyeler Nicole Kidman’dan Carla Bruni’ye, Catherine Deneuve’den, Audrey Toutu’ya pek çok ünlüyü giydiriyor. Yalnızca 10 kişinin çalıştığı MPL Tekstil, Channel’in dünyadaki 300 mağazasına gönderdiği tüm deri kolleksiyonlarını üretiyor. Yenilmez Tekstil ise 40 yıldır haute couture alanında birbirinden ünlü isimleri giydiriyor. Konfeksiyonda artık birer duayen olup Paris piyasasında isim yapan ustaların kimi Arnavut kökenli, kimi Trabzon Rumu, kimi Kars’tan, Denizli’den İstanbul’dan göçmüş. Hepsinin bir başarı hikayesi var.
Kriz onları da vurdu
Paris’i Paris yapan haute couture ve lüks giyim sektörünün can çekiştiği söyleniyor. Kriz nedeniyle lüks merakı frenlenince işler iki yıldır düşüş göstermiş. Paris’in konfeksiyon mahallesi Sentier’de bu büyük markalardan beslenen yüzlerce fason konfeksiyon atölyesi birbiri ardına kapanmış. “Made in China” etiketi, Sentier mahallesi sakinlerini de ezmiş. Channel’e çalışan MPL firmasının üç aktörü Celal Alsaç, Yakup Daştemur ve onların Fransız ortağı Alain de Smet, eskiden daha çok eleman çalıştırdıklarını ama krizle bu sayının 35’den 10’a düştüğünü anlatıyor.
Channel’in deri ürünleri
Channel’in bütün dünyaya pazarladığı deri ürünlerini bu 10 kişi dikiyor. Daştemuş, 15 yıl önce Channel’e çalışan Sonia B. firmasında başlamış. Bayan Sonia B. ölünce onun şirketini Alain ile birlikte satın almış ve beraberce M.P.L.’i kurmuşlar. Kars kökenli bir İstanbullu olan Daştemuş ve ortağı Alain, işi büyüterek bugünkü kâr hacmine ulaştırmış.
Celal Alsaç ise Arnavut kökenli bir Türk göçmeni. 35 yıl önce göçmüş. Hem MPL ile hem de Channel’e doğrudan çalışıyor. MPL yıllık 3.5 milyon Euro iş hacmine sahip, onlara bağlı olarak çalışan Alsaç’ın tek başına yıllık cirosu ise 1 milyon Euro. Piyasanın en ciddi firması olarak tanınıyorlar.

Bir mont yapmak için 14 timsah derisi gerekiyor

KRİZ konfeksiyona uğrasa da, bundan en az lüks tüketimin etkilendiğini savunan Yakup Daştemur, “Alçakgönüllü olmayacağım. Paris’te artık bizim gibi kaliteli diken bir atölye yok. Yalnız biz varız. Burada yılda ortalama 3.5 milyon Euro’luk iş dönüyor. Pek çok ünlünün sırtında bizim ürünlerimiz var” diyor. MPL için çalışan İstanbullu konfeksiyon işçisi Nalan ise, Paris’e yerleştiği ilk günler en kötü konfeksiyon atölyelerinde yok pahasına çalışmış. Bugün Türkiye’de üst düzey bir bürokratın aldığı maaşı alıyor. Son derece pahalı ürünler üretiyor ama hiçbirini, giymek dahi içinden gelmiyor; “İnsanların bu kadar pahalı malzemelere neden para verdiklerini hâlâ anlayamıyorum” diyerek lüks meraklılarını eleştiriyor. Türk işçilerden Can, eline aldığı timsah derisini göstererek, “Bu gördüğünüz timsahın sırt derisi. Sadece santimetre karesi 1200 Euro. Bu derilerden tam 14 tane gerekiyor bir mont için. Bir timsah ceket 60 bin ile 80 bin Euro’ya mal oluyor” diyor.

Channel, işçi çıkarmasınlar diye fazladan sipariş verdi

YAKUP Daştemuş’la çalışan Trabzon kökenli Mustafa Sevinç, iç işleyişten sorumlu. Sevinç, 15 yıldır aynı mahallede konfeksiyon işinde çalışıyor. Son iki yıldır krizin sektörü vurduğunu, birbiri ardına atölyelerin kapandığını anlatan Sevinç, “Üretimin yüzde 90’nını Channel için yapıyoruz. Yüzde 10’luk bölümünü de Hermes’e çalışıyoruz” dedi. Channel ve Hermes’le ilişkileri ayarlayan Fransız ortak Alain ise “Channel, en iyi deri diken atölyesi MPL krizden etkilenmesin, işçi çıkarmasın diye 2009 yılında 450 sipariş fazladan verdi. İş yükümüz arttı. Krizi de atlattık. 2010 için 3 yaz, 3 kış koleksiyonu siparişi aldık. 2009 zor geçti ama 2010 daha iyi olacak. Hareketlilik yeniden başlıyor” diye konuştu.

Carla Bruni’ye 3 ceket

Fransa’dan Carla Bruni, Johhny Holiday, Charlotte Ginsbourg, Audrey Tautou ve daha pek çok star için tasarlanan deri ceketleri Paris’teki küçük Türk atölyeleri  dikmiş. Coco Avant Channel filminin deri kıyafetleri ile  Madonna ve Kylie Minogue için  deri ürünler de dikmişler.

Nicole Kidman’ın gelinliğini diken Bekir Yenilmez Denizlili bir terzi patronu

YENİLMEZ firmasının sahibi Bekir Yenilmez, Denizlili bir terzi. “Terzi olmadan modacı olunmaz” diyen Bekir Yenilmez, Türkiye’deki modacılara “Yaratıcı değiller, terzi bile olmayanı var. Eski terziler buralardan kopya ediyorlar, yeni nesil daha iyi” sözleriyle kızıyor. Fransız Haute Couture Federasyonu, Bekir Yenilmez’e bir kitap yazmasını ve yeni kurulacak moda okulunda yöneticilik yapmasını önermiş. Emekliliğe karşı çıkan Yenilmez, “Yaşa da yenilmek yok. Çalışarak ölmeyi tercih ederim” diyor. 1966’da, 25 yaşında Paris’e yerleşen Yenilmez, Pierre Cardin için haute couture dikerek başlamış. Ardından Hermes, Givenchy, Franco Ferré, Chloe, Torrente, Yves Saint Laurent, Balenciaga gibi dev markalar gelmiş. Balenciaga çizgilerinden ünlü sinema oyuncusu Nicole Kidman’ın gelinliğini dikmiş. Fransızların büyük oyuncusu Chaterine Deneuve’ün “8 kadın”, Fikret Hakan’ın “Paralı Askerler” filmlerindeki tüm kostümleri de o dikmiş. En son müşterileri Çin Cumhurbaşkanı ve Japon prensesi olmuş. Yves Saint Laurent ve Franco Ferre ile yakın dost olmuş. Moda dünyası ve Fransa’nın kalburüstü isimleriyle yakınlaşmış. “Hermes’i Hermes yapan 4 kişiden biriyim” diye tanımlıyor kendini... Hermes’in dünyadan 500 kişiyi davet ettiği av partilerine katılmış. Bekir Yenilmez, rakam vermekten kaçınıyor ama milyonlarca Euro kazandığını imalarından anlıyoruz. Çin’in haute couture piyasasını bitireceğini söylüyor: “Haute couture’ün geleceği iç açıcı değil. Fazla değil 3 yıl sonra bu işin sonu Çin’e gider.”