Güncelleme Tarihi:
Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) faiz kararına karşı diğer merkez bankaları hamle telaşında. İsviçre şokları sürdürebileceğini belirtti, Avrupa (ECB) tahvil alımı için kararını açıklayacak. Türkiye’nin (TCMB) ise bugün vereceği faiz kararı ile hem içeride en üst düzeyden gelen ağır eleştirileri hesaba katması hem de küresel tehditlere karşı uygun adım atması gerekiyor.
DÜNYADA gözler merkez bankalarında. Amerikan Merkez Bankası’nın faiz yükseltmesinden önce İsviçre Merkez Bankası Euro’ya olan talebi azaltacak adım attı, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ise değer kaybına uğrayan Euro karşı genişleme paketi hazırlığında. Türkiye’de ise Merkez Bankası bugün yılın ilk faiz toplantısı için bir araya gelecek. Erdem Başçı başkanlığındaki Para Politikası Kurulu ise hem içerideki eleştirileri hesaba katmak hem de uluslararası gelişmelere karşı stratejik hamlesini yapmak zorunda. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Ey Merkez Bankası, indirim için daha neyi bekliyorsun” diye seslendiği Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun (PPK) bugün yüzde 8.25 olan faizlerde 0.25-0.50 puan arası indirime gitmesi bekleniyor.
PPK’da bu ay bir miktar faiz indirimi bekleniyordu. Ancak hem Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Neyi bekliyorsun?” çıkışı hem de Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin “Hakem değişir” sözlerinden sonra faizlerde indirim oranının ne olacağı merak konusu oldu. Piyasada 25 ve 50 baz puanlık bir indirim olabileceği beklentisi var. İndirimin 1 puana ulaşması ve daha fazlası piyasada siyasi olarak yorumlanacak ayrıca piyasa uzmanları, “Zamanlama Merkez Bankası’na bırakılmalı” mesajı veriyor.
SON 1 YILDA ARTTI
Erdoğan, başbakanlığı döneminde de Merkez Bankası sık sık eleştirdi. 2006’da Merkez Bankası Başkanı olan Durmuş Yılmaz’ı da eleştiren Erdoğan, Erdem Başçı’nın görevde olduğu 2014 yılı başından itibaren daha da sertleşti. 2014 yılının ocak ayında olağanüstü toplanarak faizleri 5.5 puan artırılmasının ardından Erdoğan, iyi niyetle gelişmeleri takip edeceğini söylerken, nisan ayından itibaren ise Merkez Bankası’nın faizleri düşürmesi gerektiğini yeniden gündeme getirmeye başladı. Mayıs ayında yapılan PPK’da faizlerin yarım puan indirilmesini yetersiz bulan Erdoğan, “Sen dalga mı geçiyorsun?” çıkışını yaptı. Erdoğan’ın Merkez Bankası’nı 27 Mayıs günü yapılan AK Parti grup toplantısında, “Artık yetti” diye eleştirmesinin ardından Başkan Erdem Başçı, Bakanlar Kurulu’nda bir sunum yaptı. Ardından haziran ve temmuz aylarında ölçülü indirim yapan Merkez Bankası temmuz ayından beri faizleri sabit tutuyor. Son olarak 24 Aralık 2014 tarihindeki PPK sonrasında yapılan açıklamada ise top ekonomi yönetimine atılarak, yapısal reformların uygulamaya geçirilmesiyle büyüme potansiyelinin artabileceği vurgulanmıştı.
Meksa Yatırım Menkul Değerler Genel Müdür Yardımcısı Figen Özavcı, piyasada fiyatlamanın değiştiğini belirterek, borsa ve kur piyasasında Merkez Bankası’nın indirim yapacağının fiyatlanmaya başladığını söyledi. Merkez Bankası’nın kur riski yaratmamaya çalışacağını tahmin ettiğini bu çerçevede 25-50 baz puanlık bir indirimin gündeme gelebileceğini söyleyen Özavcı, aslında Merkez Bankası’nın bir ay daha beklemesinin daha doğru olacağını kaydetti. Gelişen piyasalarda risk olduğunu dile getiren Özavcı, “Merak ediyorum, nasıl indirecek? İşi zor. Zamanlama piyasada herşeydir. Zamanlamanın Merkez Bankası’na bırakılması gerekir. Enflasyon düşmeden yapılacak 25 baz puanlık indirime piyasada tepki verebilir ama enflasyon düştükten sonra piyasada tepki vermez. Bu yüzden zamanlamanın Merkez Bankası’na bıkarılması gerekiyor” dedi. Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi ise indirim beklemediğini belirtirken, yeterli sinyal olmadığını söyledi. Dış piyasaların çok sık yön değiştirdiğine dikkat çeken Bürümcekçi, indirimin şartlara bağlı olduğunu, indirim için yer olduğunu, zamanlamasının Merkez Bankası’na kaldığını ifade etti. Bürümcekçi, “Geçmişe göre daha dikkatli gitmek istiyor” dedi.
27 OCAK’TA RAPOR
Merkez Bankası kararını açıkladıktan sonra 27 Ocak tarihinde de Enflasyon Raporunu açıklayacak. Yılın ilk enflasyon raporu ile 2015 yılına ilişkin enflasyon tahminini kamuoyuna duyuracak. Faizle ilgili karardan bir hafta sonra açıklanacak Enflasyon Raporu piyasa açısından kritik bulunuyor.
Bu arada Ekonomi Bakanı Zeybekçi’nin “hakem değişir” sözleri ancak yasa değişikliğinde söz konusu olabiliyor. Merkez Bankası’nın yasasına göre Başkan görevden alınamıyor ancak bunun için yasa değişmesi gerekiyor.
Merkez Bankası bağımsızdır
AVRUPA Merkez Bankası’nın (ECB) Euro’nun korunması yönünde “ne gerekiyorsa yapılacağı” kararlılığı bu hafta ciddi bir testten geçecek. ECB deflasyonla mücadele ve ekonominin canlandırılması amaçlı devlet tahvili alımlarına ilişkin kararını bu haftaki toplantısının ardından açıklayacak. Ancak toplantı öncesi ECB Başkanı Mario Draghi’nin Almanya Başbakanı Angela Merkel ile özel olarak görüştüğü haberleri kararın siyasi tarafına da dikkat çekiyor. Almanya Başbakanı Merkel dün ise “Bu haftayı Euro için bir kader haftası olarak değerlendirmiyorum. ECB kararını bağımsız biçimde verecektir” dedi.
BAŞKAN ANCAK YASA İLE DEĞİŞİR
Bu arada Ekonomi Bakanı Zeybekçi’nin “hakem değişir” sözleri ancak yasa değişikliğinde söz konusu olabiliyor. Merkez Bankası’nın yasasına göre Başkan görevden alınamıyor ancak bunun için yasa değişmesi gerekiyor.
ERDOĞAN NE DEDİ
* 7 Nisan 2014: Tayyip Erdoğan Azerbaycan ziyareti sonrasında, “Nasıl daha önce olağanüstü toplanıp faizleri artırdıysa şimdi de olağanüstü toplanıp faizi düşürmesi gerekir” dedi.
MERKEZ NE YAPTI
* 22 Mayıs 2014: Para Politikası Kurulu yüzde 10 olan faizleri 9.5’a indirdi.
ERDOĞAN NE DEDİ
* 25 Mayıs 2014: Erdoğan, yarım puan indirim yapan Merkez Bankası’nı, “Sen dalga mı geçiyorsun? Yükseltirken beş puan birden yükseltiyorsun, şimdi yarım puan indiriyorsun. Kendine çeki düzen vermesi lazım” diye eleştirdi.
* 27 Mayıs 2014: Erdoğan, “Artık yetti” dedikten sonra, “Ha vakti dolar, dolduğu zaman da tabii biz gereğini yaparız, ayrı mesele, bu işi çözmek zorundayız” dedi.
MERKEZ NE YAPTI
* 24 Haziran 2014: Para Politikası Kurulu faizleri 9.5’dan 8.75’e düşürdü.
ERDOĞAN NE DEDİ
* 29 Haziran 2014: Erdoğan, MÜSİAD’ın iftarında, “Merkez Bankası’nın faiz politikalarını bir başbakan olarak kabul etmiyorum. Sadece bağımsız olduğu için müdahale yetkimiz yok ama kabul etmiyorum. Faiz oranlarının bu denli yüksek olduğu bir ülkede girişimci kalkıp da rahat rahat yatırım yapamaz” dedi.
MERKEZ NE YAPTI
* 17 Temmuz 2014: Para Politikası Kurulu faizi yüzde 8.75’den 8.25’e indirdi.
ERDOĞAN NE DEDİ
* 16 Ocak 2015: Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ey Merkez Bankası neyi bekliyorsun?” diye çıkıştı.
MERKEZ NE YAPACAK?
* 17 Ocak 2015: Merkez Bankası’nın yüzde 8.25 olan faizlerde 0.25-0.50 puan arası indirim yapması bekleniyor.