Pamuk fiyatlarında 'şaşırtan' düşüş

Adana Ticaret Borsası Başkanı Muammer Çalışkan, Türkiye'nin en önemli tarım merkezlerinden Çukurova'da, mart ve nisan aylarında toprakla buluşan tohumlardan elde edilen pamuğun, özen ve sabır isteyen sulama, çapalama ve ilaçlama gibi işlemlerden sonra her yılın ağustos sonu ve eylül ayında hasat edildiğini söyledi.

Geçen yılın ocak ayında kilogram fiyatı 2,5 lira olan pamuğun, bu yıl başından itibaren anormal bir yükselişe geçerek mayıs sonunda 7 lira sınırına dayandığını anımsatan Çalışkan, düşüşün son günlerde hız kazanarak, 3,6 lirayı bulduğunu, bunun da kendilerini şaşırttığını ifade etti. “Pamuk fiyatlarında düşüş bekliyorduk ama bu kadarını değil” diyen Çalışkan, şunları kaydetti:

“Her üründe olduğu gibi pamukta da bir miktar düşüş başlayınca, alıcılar 'daha da düşer mi?' beklentisi içine girerek, büyük çaplı alımı ertelediler. Pamuk fiyatları yükselirken, satıcı 'yarın biraz daha yükselecek mi' diye beklerken, şimdi de fiyatların inişi sırasında alıcı 'biraz daha düşer mi' diye bekliyor. Bu da piyasadaki hareketi kısıtlayarak pamuk fiyatlarının düşüşünde önemli bir etken oluyor.”

Çalışkan, pamuk kullanıcılarının halen büyük alımlar yerine, günübirlik ihtiyaçlarını giderecek kadar çok küçük çaplarda alım yaptığını belirterek, “Bu da fiyatın düşmesine yol açıyor. Ancak fiyatlarda tekrar toparlanma olur ama bu ne zaman olur kesin bir şey söylemek mümkün değil” dedi.

Pamuğun referans borsasının New York Borsası olduğunu ifade eden Çalışkan, “Aralık kontratı düşüktü. Fiyat 7 lira iken bunun 4, 4,5 lira olacağını düşünüyorduk. Şimdi 3, 3,3 aralığında olmasını bekliyoruz. Umarız tekrar toparlanır. Ama buna rağmen üreticinin zarar edeceği fiyatlar değil. Borsa her zaman dik iniş çıkışlar yapabilir, biz bunları normal karşılıyoruz” diye konuştu.

Çalışkan, bu yılın ekim sezonu öncesinde pamukta 7 lira sınırına dayanan fiyatı görerek, tarlalarının önemli bir bölümünü pamuğa ayıran üreticilerin hayal kırıklığı yaşamasını istemediklerini belirterek, şöyle devam etti:

“Paniğe kapılmaya gerek yok. Pamuk ülkemiz için stratejik bir ürün ve ihracatımızın en büyük kalemini oluşturan tekstilin ana ham maddesidir. Şu anda 3,6 liranın altında bile normal pamuk alabilirsiniz. Dünyada pamuk fiyatlarına yön veren en önemli borsa New York Borsası. Bu borsadaki 2010 aralık ayı kontratlarını dikkate aldığımızda düşüşün erken başlaması bizi şaşırtmakla birlikte böyle devam etmeyeceğini umuyoruz.”

PRİM DÜZENLEMESİ BEKLENTİSİ

Çalışkan, fiyatın beklenenden daha da aşağıya düşmesi halinde hükümetin pamuk ekiminin önümüzdeki yıl da devam etmesi açısından kilogram başına verdiği 42 kuruşluk primi yeniden gözden geçirilerek artırması gerektiğini savundu.

Eğitim ve gelir seviyesi arttıkça pamuklu giysilerin sağlık yönünden avantajlarının daha iyi anlaşıldığını belirten Çalışkan, bu nedenle pamuğa önümüzdeki dönemlerde daha fazla ihtiyaç duyulacağını, pamuğun üreticinin gözdesi olacağını ifade ederek, “Bir dönemin pamuk ağalarını çıkaran Çukurova üreticimiz pamuk ekmeye devam etmeli. Bu yıl geçen yıla göre yüzde 30 düzeyinde olan ekim alanlarındaki artış sürmeli” dedi.

TÜRKİYE'NİN PAMUK ÜRETİMİ

Akdeniz Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Tarık Bozbey de pamuk fiyatının son 20 yılda ortalama kilogramının 1,5 dolar seviyelerinde seyrettiğini söyledi.

Son bir yılda ise tepe noktasının 5,3 dolar, ortalamasının ise 3,7 dolar seviyelerinde olduğunu belirten Bozbey, “Pamuk fiyatları önümüzdeki yıllarda 2,5 ile 3,5 dolar bandında olacak ve bir daha 1,5 dolar seviyelerine inmeyecektir. Pamuk fiyatları makul dengelere oturacak” diye konuştu.

Bozbey, dünyada pamuğa olan talebin, nüfus ve doğal gereklerden dolayı artacağını belirterek, “Buna karşın üretim aynı oranda artamayacak. Ülkemizin neredeyse 2 milyon tona yakın olan üretim kapasitesi kullanılmıyor. 360 bin tona kadar gerileyen balya pamuk üretimimizin bu yıl ülke genelinde en az yüzde 50 artacağı bekleniyor. Yani 500 bin tonu geçecek. Keşke herkes daha fazla pamuk ekebilseydi” diye konuştu.