Paketten BDP’ye 2016 vadeli piyango

BDP 2015 seçimlerine katılır ve yüzde 3 barajı yasalaşırsa 2016’daki Hazine yardımından yararlanabilecek. Düzenleme son seçimde geçerli olsaydı, BDP parti olarak seçime katıldığında 10 milyon liraya yakın Hazine yardımı alacaktı.

BAŞBAKAN Recep Tayyip Erdoğan’ın dün açıkladığı demokratikleşme paketinde yer alan önemli maddelerden biri de Hazine yardımı için seçim barajının yüzde 7’den yüzde 3’e çekilmesi oldu. Son seçimlere bu düzenlemeye göre girilseydi BDP 9 milyon 975 bin liralık yardım alacaktı. Tabi bunun için BDP’nin bağımsız adaylar yerine seçime parti olarak girmesi gerekecekti. Seçim barajının yüzde 3’e çekilmesi ile dördüncü bir parti de Hazine yardımından pay alacağı için AKP, CHP ve MHP’nin de aldığı Hazine yardımı ise azalacaktı. AK Parti, CHP ve MHP 2002 yılından 2012 yılına kadar toplam 1 milyar 392 milyon 332 bin liralık Hazine yardımı aldı. AK Parti’ye 11 yılda Hazine’den 768 milyon, CHP’ye 389 milyon, MHP’ye ise 234 milyon liralık yardım aktarıldı. Partilere yapılacak yardımın tutarını Siyasi Partiler Kanunu düzenliyor. Buna göre son genel seçimlere katılma hakkı tanınan ve Milletvekili Seçimi Kanunu’ndaki genel barajı aşan siyasi partilere her yıl, o yılki Genel Bütçe Gelirleri cetvelindeki tutarın 5 binde 2’si oranında mali yardımda bulunuluyor.

ORANTILI PAY EDİLİYOR

Devlet yardımı, siyasi partilere, genel seçim sonrasında Yüksek Seçim Kurulu’nca ilan edilen toplam geçerli oy sayılarıyla orantılı şekilde pay ediliyor. 2011 genel seçimlerinde AK Parti’nin yüzde 49, CHP’nin yüzde 26, MHP’nin de yüzde 13 oy aldığı göz önüne alındığında 2013 yılı başında AK Parti’ye 81 milyon, CHP’ye 42 milyon, MHP’ye de 21 milyon lira Hazine yardımı yapıldı. Meclis’in 4’üncü partisi BDP ise seçimlere bağımsız adaylarla katıldığı için yardımdan yararlanamadı. Yardım, partilere genel seçimlerin yapılacağı yıl 3 katı, yerel seçimlerin yapılacağı yıl 2 katı ödeniyor. Her iki seçimin aynı yıl içerisinde yapılması halinde de ödeme miktarı 3 katı geçemiyor. Buna göre 2013 yılı yerel seçimlere denk geldiği için AK Parti’ye 162 milyon, CHP’ye 84 milyon, MHP’ye ise 42 milyon liralık yardım yapılacak.

BDP’YE YARDIM 2016’DA

Erdoğan paketi açıklarken, devlet yardımı için yüzde 7 olan baraj şartının 3’e indirileceğini söyledi. Partilere Hazine yardımı Siyasi Partiler Yasası’nın Ek 1’nci maddesinde düzenleniyor. Yasada, ‘genel barajı aşmış siyasi partilere Hazine’den ödenmek üzere...’ ibaresi yer alıyor. Son genel seçimler 2011 yılında yapıldı. Bu seçimlere BDP parti olarak değil bağımsız adaylarla katıldı. Bunun için paketle açıklanan yüzde 7 şartı, yüzde 3’e hemen indirilse bile öncelikle BDP’nin genel seçimlere girmesi şartı aranacak. BDP 2015 seçimlerine katılırsa ve yüzde 3 barajı yasalaşırsa 2016’daki Hazine yardımından yararlanabilecek.

CUMHURBAŞKANI ADAYINA BAĞIŞ

Gelecek yıl Cumhurbaşkanlığı seçimi de yapılacak. 19 Ocak 2012 tarihinde çıkan 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi yasasına göre adaylara nakdi yardım yapılabilecek. Yani bütçeden pay aktarılmayacak.

İş dünyası: Sürpriz yok umut var

Seçim barajı net değil
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Cem Negrin:

Paket çok fazla konuyu kapsıyor. Bütün bunların etkilerini, getirdiklerini çok daha detaylı incelemek gerekiyor. Örneğin seçim barajıyla ilgili yapılan öneriler, neler getiriyor, bunların etkileri neler olacaktır anlamak, bilmek isterim.

Hayale bir adım
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Hüseyin Doğan:

Daha özgürlükçü bir Türkiye hepimizin hayali. Elbette eksik bulan eleştirenler oluyor. Bu da demokrasiye daha büyük bir talep olduğunu gösteriyor. Süreci kesintisiz sürdürürsek bu hayale ulaşırız.

Kaliteli demokrasi kaliteli ekonomi
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu:

Kaliteli demokrasi ve güçlü ekonomi birbirlerinin tamamlayıcısıdır. Daha kaliteli demokrasiye ulaşmak ülkenin daha güçlü ekonomiye ulaşmasına destek olacaktır.

Daha kalıcı ve tatminkâr adımlar bekliyoruz
Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) Başkanı Ali Yücelen:

İyi niyetli bir çaba. Ama Aleviler gibi grupları da kapsayarak tatminkar adımlar bekliyoruz. Parti içi demokrasinin geliştirilmesinde de yeni adımlar bekliyoruz. Seçim yardımlarının yüzde 3’e çekilmesi çok olumlu bir adım.

Nifak bitince hızlı büyüyeceğiz
Türkiye Esnaf ve sanatkârları Konfederasyonu Başkanı Bendevi Palandöken:

Paketli ilgili beklen-tilerim son derece olumlu. Türkiye’de demokratik-leşmenin hız kazanacağını düşünüyorum ve birçok mesele hallolacak. Bin yıldır birlikte yaşadığımız insanlarla nifak bittikten sonra Türkiye hızla büyüyecek.

Demokrasimizin kalitesini yükseltecek
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan:

Paket, ülkemizde demokrasinin kalitesinin yükselmesine önemli katkı yapacak. Demokratikleşmenin kesintiye uğramaksızın devam edeceğine dair umutlarımız güçlenmiştir.

‘Ooo dedirtecek maddeler yok’
İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi:

Yıllardır konuşulan, ama adım atılmayan bir çok konuda adım atılmış olması çok sevindirici. Paketten daha fazla şey bekleniyordu. Pakette ‘Ooo’ dedirtecek maddeler yok.

Beklentileri karşılamıyor
GÜNEYDOĞU Sanayici ve İş Adamları Derneği (GÜNSİAD) Başkanı Şahismail Bedirhanoğlu:

Önemli reformlar içeriyor ama Bölge’nin beklentilerinin karşılandığını söylemek güç. KCK tutuklularının salıverilmesi, Kürtçe’nin kamusal alanda kullanımı gibi temel beklentiler vardı.

Çok şaşırtıcı bir madde yok
İstanbul İhracatçılar Birliği (İİB) Başkanı Zekeriya Mete:

Açıkçası pakette çok şaşırtıcı bir madde yok. Bundan sonraki paketlerde sanayici ve ihracatçının sorunlarının çözümüne yönelik adımlar da bekliyoruz.

Anadilde eğitim serbest olmalıydı
GÜNEYDOĞU Genç İşadamları Derneği (GÜNGİAD) Başkanı Hakan Akbal:

İyi niyetle hazırlanmış bir paket fakat umduğumuzu bulamadık. Örneğin biz ana dilde eğitimin serbest olmasını beklerdik Pakette sadece özel okullarla sınırlandırılmış durumda.

Piyasalar ABD’ye baktı, paketi görmedi

ABD’deki ‘borç tavanı’ krizinin etkisinde yeni haftaya başlayan piyasalarda Başbakan Erdoğan’ın açıkladığı demokrasi paketi sınırlı bir etki yarattı. ABD’de bütçe krizinin kapıda olmasıyla neredeyse bütün dünyada borsalar yeni haftaya düşüşle merhaba derken BIST 100 endeksi de bu düşüşten nasibini aldı. Başbakan Erdoğan’ın paketi açıklamasının ardından endeks günü yüzde 0.38 düşüşle 74 bin 486 puandan kapadı. Dolar kurunda da ABD kaynaklı endişelerin de etkisiyle yukarı yönlü baskı yaşandı. Gün içinde 2.0440 TL’yi gören dolar kapanışta 2.0260 TL’ye geriledi. Uzmanlar piyasalara ABD’de yaşanan borç tavanı krizinin etkili olduğunu belirtti. İntegral Menkul Değerler Araştırma Müdürü Egemen Candır Erdoğan’ın açıklamalarında piyasaları doğrudan etkileyebilecek etkenlerin sınırlı olduğunu belirtti. Standard Bank Gelişen Piyasalar Ekonomisti Timothy Ash ise açıklanan demokrasi paketinin Türkiye’nin politik risk seviyesini çok değiştirmeyeceğini söyledi.