Şehriban OĞHAN, Nuray BABACAN/ ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Ocak 29, 2002 02:19
Bakanlar Kurulu’nda başta Hüsamettin Özkan olmak üzere, bakanlar Hazine'ye patladı. Özkan, Marmaray’a sağlanan krediyi onaylamayan Hazine'ye, ‘‘O bürokrat ya Pazartesi'ye kadar onaylar, ya boş kağıdı imzalar’’ dedi.
Bankacılık yasası ve isyan ettiren emlak vergileri arasında sıkışan kabine üyeleri, dün Hazine'ye patladı. Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan, Anadolu-Avrupa bağlantısını sağlayacak ‘Marmaray’ tüp geçit projesinin Ankara-İstanbul demiryolu rehabilitasyonu bölümü için öngörülen İspanyol kredisine onay vermeyen Hazine Müsteşarlığına sert çıktı. Özkan, isim vermeden, ‘‘Hangi bürokrat devletin yararına olan projeyi bekletme hakkını kendinde görüyor. Kimsenin keyfi davranmaya hakkı yok. Bu bürokrat ya pazartesiye kadar onay verir, ya da boş kağıda imza atar’’ dedi. Özkan'ın bu sözleri bürokratı istifaya davet ettiği şeklinde algılandı.
Bakanlar Kurulu'nun yaklaşık 3 saat süren dünkü toplantısı bakanlar arasında sert tartışmalara neden oldu. İlk tartışma Ulaştırma Bakanı Oktay Vural'ın 2.5 milyar dolarlık Marmaray projesi brifinginin ardından yaşandı. 2007'ye kadar tamamlanacak ve saatte 100 bin kişiyi taşıyacak projenin yürürlüğe girmesiyle birlikte 2050'ye kadar üçüncü boğaz köprüsüne ihtiyaç duyulmayacağını anlatan Vural, bu projenin bir bölümü olan Ankara-İstanbul demiryolunun rehabilitasyonu için bulunan kredinin Hazine tarafından hala onaylanmadığını hatırlattı. Bunun üzerine Başbakan Yardımcısı Özkan devreye girerek, Hazine Müsteşarlığını hedef alan şu sözleri söyledi:
‘‘Projenin önemini biliyorsunuz. Uygun koşulda yüzde 2.5 faizle İspanyol kredisi bulundu. Ancak Hazine buna onay vermedi. Hangi bürokrat devlet yararına olan projeyi bekletme hakkını kendinde görüyor. Kimsenin bu kadar keyfi davranmaya hakkı yok. Siyasi kararsa biz verdik ve sorumluluğu taşıyoruz. Bu bürokrat ya Pazartesiye kadar bu krediye onay verir, yada boş kağıda imza atar.’’
Özkan'ın bu sözleri bakanlar arasında, bürokratı (Hazine Müsteşarı Faik Öztrak) istifaya davet ettiği şeklinde algılandı.
TÜTÜN TARTIŞMASI
Bakanlar Kurulunda ikinci tartışma ise tütün destekleme fiyatları yüzünden Devlet Bakanları Yılmaz Karakoyunlu ile Kemal Derviş arasında yaşandı. Tütün yasasının çıktığını, ama tütün destekleme fiyat kararnamesi Hazine tarafından onaylanmadığı için açıklanamadığını söyleyen Karakoyunlu, ‘‘Tütün fiyatlarını ilan etme yetkisi benim. Siz imzalasanız da, imzalamasanız da ilan edeceğiz. Böyle hareket edeceğinize Tekel'i Hazine'ye bağlayın, sorun ortadan kalksın’’ dedi. Kararnamenin bekletilmesinde bir artniyet olmadığını savunan Derviş ise, sorunun eşgüdümden kaynaklandığını ifade etti. Karakoyunlu bunun üzerine, Hazine'yi sorumluluk almamakla suçlayarak şunları söyledi:
‘‘Ben devletle 40 sene çalıştım. Her kelimeyi seçerek ve dikkatli kullanırım. Sorumluluk almamakla eşgüdüm arasındaki farkı idrak edebilirim. Bu sadece eşgüdüm sorunu değil. Sorumluluk almama anlayışı.’’
Karakoyunlu, toplantı sonrası, bir-iki gün içinde tütün destekleme fiyatlarını açıklayacağını duyurdu. Edinilen bilgiye göre, geçen sene uygulanan destekleme fiyatına bu yıl yüzde 35 eklenecek.
İLAÇ FİYATLARI
Toplantıda Çalışma Bakanı Yaşar Okuyan, Sağlık Bakanlığı'nın, Bağkur ve SSK'ya eczanelerin uyguladığı yüzde 5 indirimli ilaç satışı uygulamasını kaldırmasından duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Bunun 150 trilyonluk ek külfet getirdiğini ifade eden Okuyan, uygulamanın iyi olmadığını ifade etti. Sağlık Bakanı Osman Durmuş ise, bazı ilaçlarda kurumlarla ilaç firmalarının yaptıkları anlaşma gereği yüzde 300'e varan indirimler yapıldığını hatırlatarak, Okuyan'ın itirazlarına katılmadığını ifade etti. Bu konu için de, Sağlık Bakanı Durmuş başkanlığında Okuyan ve Maliye Bakanı Sümer Oral'dan oluşan komisyon kuruldu.
Toplantıda ayrıca, Karabük Demir İşletmelerinin borçları ve çözüm önerileri de konuşuldu. Kardemir'in sorunlarının giderilmesi ve yurtdışında iş yapan Türk müteahhitlerinin kamu bankalarından teminat almalarındaki zorlukların aşılması amacıyla iki ayrı komisyon daha kuruldu.
‘Devlette Küçülme Komisyonu’ kuruldu
Bakanlar Kurulu toplantısında, devlette yeniden yapılanma ve küçülme planı çerçevesinde 40'a yakın kuruluşun bölge müdürlüklerinin kaldırılmasına ilişkin çalışma da gündeme geldi. Köy Hizmetleri, MTA, ÇAYKUR, DSİ ve Karayolları bölge müdürlüklerinin kapatılmasına bazı bakanlar itiraz ettiler. İtirazlar, bazı kurumların il teşkilatları bulunmadığını için bölge müdürlüklerinin kapatılması halinde hizmetin aksayacağı yönünde oldu. Köy hizmetlerinden sorumlu Devlet Bakanı Mustafa Yılmaz, tepkisini, ‘‘Kapatılacaksa hepsi kapatılsın’’ sözleriyle gösterdi. Bunun üzerine, il müdürlükleri olan bölge müdürlüklerinin kapatılması, il teşkilatı olmayan bölge müdürlüklerinin de daraltılması konusunda çalışma yapmak üzere bir Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan başkanlığında bir komisyon kuruldu.
Emlak Vergisi indirimi komisyona havale
Bakanlar Kurulu, dünkü toplantısında Emlak Vergisi'nde özellikle rayiç bedellerin yüksekliği sorununa çözüm bulabilmek amacıyla bir komisyon kurulmasına karar verdi.
Bu arada, Maliye Bakanlığı, yüksek arsa birim metrekare değerleri nedeniyle büyük sorun olan emlak vergisi konusunun, belediyelerin yüksek değerleri düşürerek çözülmesini istiyor.
Kendi aralarında yaptıkları değerlendirmelerde yüksek rayiç değerlerin düşürülmesi, taraflara yeni itiraz hakkı ve 2002 yılı emlakvergisinin 2001 rakamları belli oranda arttırılarak hesaplanması alternatiflerini tartışan Maliye Bakanlığı, bunlardan değerlerde indirimi benimsedi.
Maliye Bakanlığı'nın uygulanmasını istediği alternatife göre, belediyelere, yüksek ve adaletsiz olduğu gerekçesiyle tepki çeken arsa birim metrekare değerlerini indirmesi için 1 aylık süre verilecek. Bu süre içinde hemen özel komisyonlar oluşturulacak ve arsa birim değerleri yeniden gözden geçirilecek.
Yeni değerlerin ilanından sonra ise yine taraflara 15 gün içinde itiraz hakkı tanınacak. Ardından da hızlı yargı süreci işleyecek. Diğer yandan Mart, Nisan ve Mayıs aylarında ödenecek Emlak Vergisi'nde, önceki genel beyan dönemlerinde olduğu gibi bu yıl da süre, mevcut sorun dikkate alınarak Temmuz ya da Ağustos sonuna kadar uzatılacak.
Maliye Bakanlığı tarafı, bu önerinin hem belediyelerin mali durumları hem de vatandaş açısından en iyi çözüm olduğunu belirtti.