Özince: Dolara yüzde 10 faiz çirkin

Küçük ve orta ölçekli ihracatçı kuruluÅŸlara yıllık yüzde 4-5 faizli kredi uygulaması baÅŸlatan Ä°ÅŸ Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, ''Birçok bankamız bu iÅŸe girsin, heves etsin. Neticede doların normalinin 10 katı olan çirkin faizi insin'' dedi.Türkiye Ä°ÅŸ Bankası ile Türkiye Ä°hracatçılar Meclisi (TÄ°M) üyeleri arasında küçük ve orta boy iÅŸletmelere ihracat döviz kredisi verilmesine iliÅŸkin protokol, Ä°stanbul'da imzalandı. ''Küçük iÅŸletmeler ihracat döviz kredisi'' adı altındaki uygulama kapsamında kredi, dış ticaret sermaye ÅŸirketleri ve sektörel dış ticaret ÅŸirketleri hariç olmak üzere imalatçı-ihracatçı veya ihracatçı firmalara döviz kredisi olarak kullandırılacak.    Nihai karar Ä°ÅŸ Bankası'na ait olmak üzere, kredinin limiti, ihracatçının ödeme gücü ve moralitesi deÄŸerlendirilerek ve geçmiÅŸ takvim yılı itibariyle gerçekleÅŸtirdiÄŸi ihracat tutarı asgari 150 bin dolar olmak kaydıyla, geçmiÅŸ takvim yılı ihracatının yüzde 30'unu aÅŸmamak koÅŸulu ile belirlenecek. Firmalar lehine tahsis edilecek krediler, 3, 6, 9 veya 12 ay vadelerle azami 12 aya kadar vadeli ve 3 ayda bir faiz ödemeli olacak. Krediye iliÅŸkin faiz oranları bugün itibariyle, 3, 6, 9 ve 12 ay vadeli kredilerde ABD doları cinsinden kullandırımlar için yıllık yüzde 4, Euro cinsinden kullandırımlar için yüzde 5 olarak saptandı. 12 aya kadar vadeli aylık eÅŸit taksit ödemeli kredilerde, ABD doları cinsinden kullandırımlar için aylık yüzde 0,30 ve Euro cinsinden kullandırımlar için aylık yüzde 0,375 faiz uygulanacak. Yeni kullandırımlar, piyasa koÅŸullarına göre deÄŸiÅŸebilecek.      FAÄ°ZLERÄ°N AÅžAÄžI Ä°NDÄ°RÄ°LMESİ İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince imza töreninde yaptığı yaptığı konuÅŸmada, rekabet sistemi içinde hiçbir devlet sübvansiyonu olmadan, özel sektör mantığı içinde ve daha iyi ÅŸartlarda faizlerin aÅŸağıya indirilmesinin her kesimi dalga dalga olumlu etkileyeceÄŸini ifade etti. Bu doÄŸrultuda gerçekleÅŸtirilen çabaların psikolojiyi etkilediÄŸini ve baÅŸka olumlu geliÅŸmelerle faiz oranlarının yumuÅŸamaya baÅŸladığını vurgulayan Özince, şöyle konuÅŸtu: ''Bunlar artarsa tasarruf sahipleri gidip de mevduatını bir bankaya yatırırken, bütün dünyada 1 küsur olan dolara (Efendim ben bunu 10 istiyorum) demeyecek bir mantığa gelinirse, o zaman Türkiye rekabet gücünü, en azından finansal maliyetlerin yüksekliÄŸiyle kaybetmez. Arz ve talep karşılaşırken, fiyat Türkiye Cumhuriyeti'nde de makul olmak zorunda.'' ''KREDÄ°BÄ°LÄ°TESÄ° ÖLÇÜSÃœNDE VERECEĞİZ'' Özince, TÄ°M üyelerine verdikleri krediden perakendede özellikle çok sayıda küçük ihracatçının yararlanmasını amaçladıklarını kaydederek, şöyle devam etti: ''Biz bunu tabii ki ihracatçıya kredibilitesi ölçüsünde vereceÄŸiz ki geri dönüşü olsun ve baÅŸkalarının da faydalanmasını saÄŸlayalım. Yüzde 98, yüzde 100 geri ödeme, fırsat eÅŸitliÄŸi ve finansal piyasaların sığlığı açısından çok önemli. Bu ve benzeri çabaların, faizlerin makul düzeye çekilmesinde sivil topluma düşen görev olduÄŸuna inanıyorum.     Bundan kredilendirilecek ihracatçılar özellikle perakende, özellikle çok aşırı büyük olmayan taleplerle -yani onlarca milyon doları kastediyorum- mümkün olduÄŸunca çok firma alabildiÄŸince yararlansın. Birçok bankamız bu iÅŸe girsin, heves etsin. Daha iyisini veren rakipler çıksın. Neticede doların, normalinin 10 katı olan çirkin faizi insin ve vergi mükellefi de 10 kat dolar faizini devlet borçlanmasına ödemekten kurtulsun. Türkiye'nin ihracatçısı, döviz kaynağını ülkeye gelir saÄŸlamak için kullansın.''"DOLAR FAÄ°ZÄ° TÃœRKÄ°YE ÅžARTLARINDA DÜŞÜK"Özince, iÅŸbirliÄŸi ile belli bir dönem için sabitlenmiÅŸ, ucuz ve devlet riskinin çok çok altındaki fiyatlarla ihracatçıya döviz kredisi saÄŸlayacaklarını söyledi.     Ersin Özince, faiz oranının geliÅŸmiÅŸ ülkelerin dolar faizinin üstünde, ancak Türkiye ÅŸartlarında düşük olacağını belirterek, ''Ä°ÅŸ Bankası özelinde büyük altyapı, kadro var. Biz herkes gibi iÅŸimizi, zanaatimizi yapmak istiyoruz. Ä°ÅŸimizi yapmak da vatandaÅŸlardan topladığımız mevduatı düşük faizlerle vermek'' diye konuÅŸtu. Ä°hracatçılara düşük faizli döviz kredisine benzer bir uygulamayı, geçen yıl Ä°zmir'de esnaf ve tüccarlara sabit faizli kredi vererek gerçekleÅŸtirdiklerini anımsatan Özince, şöyle devam etti: ''Bunda çok baÅŸarılı olduk. Hükümet bozuldu, seçime gittik, savaÅŸ çıktı tavrımız deÄŸiÅŸmedi. Sözümüzü tuttuk ve sabit faizi bozmadık. Zarar mı ettik? Hayır... 15 bin esnaf ve tüccara verdik. Yüzde 98 nispetinde sorunsuz geri ödeme oldu. Tıkır tıkır ödendi. Kalan yüzde 2'si ise faizlerin yükselmesi, ticari hayatın durgunlaÅŸması ve savaÅŸa raÄŸmen gecikmeli de olsa ödendi. Vatandaşın büyük kısmı mevduatını getirip yine Ä°ÅŸ Bankası'na yatırmaya devam etti. SavaÅŸta bile döviz tevdiat hesaplarımızda çok aşırı düşüşler olmadı.'' Ersin Özince, bu uygulamanın baÅŸarıyla devam etmesiyle perakende döviz kredisinde de benzer bir projeyi hayata geçirebileceklerini düşündüklerini kaydetti. TÄ°M ile yaptıkları görüşmelerle ihracatçıya döviz kredisi vermeye karar verdiklerini bildiren Özince, üretilen malların dışarıya satılarak ülkeye gelir getirmesinin saÄŸlanmaması halinde refah seviyesinde ilerleme kaydedilemeyeceÄŸine dikkat çekerek, ''Bir ligde kendi içinde baÅŸarılı ama dünya rekabetinde en sonuncu olmanın hiçbir kıymeti yok'' dedi.      ''LÄ°MÄ°T KOYMADIK'' Soruları da yanıtlayan Ersin Özince, Ä°ÅŸ Bankası'nın, ihracat döviz kredisi pazarında en yüksek paya sahip olduÄŸunu, döviz kaynağı açısından bir sıkıntıları bulunmadığını, koÅŸulların iyileÅŸmesiyle faiz oranlarının daha da aÅŸağı çekilebileceÄŸini ifade etti.     Özince, verilecek krediye limit koymadıklarını belirterek, şöyle devam etti: ''(Yüzde 4'lerden faiz olur mu?) demeyin. 1.25 Amerika'da doların faizi. Artık Amerikalının parasının faizini bizim artırmaya hakkımız yok. Bunlar  istikrarla olacaktır. Ä°stikrar arttıkça sektörün bu tür krediye yönelmesi daha da artacak. Bu nedenle bir limit öngörmedik. Müşterinin kredibilitesi ve moralitesi yani iÅŸ ahlakı ile performansına göre, TÄ°M den onay alarak kredi vereceÄŸiz.''     Ersin Özince, baÅŸka bir soru üzerine de Türkiye'de dövizli iÅŸlerde yüksek fiyatı tek başına devletin yaratmadığını ifade ederek, ''Devlet dışında banka ve ticari kuruluÅŸlar öteden beri daha yüksek fiyatla döviz talep ettiler. Bunlar da etkili oldu'' dedi.     Ä°ÅŸ Bankası olarak bankacılık sektöründe çok geniÅŸ altyapısı ve istihdamıyla yaygın olarak asli iÅŸlerini yapmak istediklerini dile getirerek, ''Asli iÅŸimizi yapabilmek için de geleceÄŸi talep ediyoruz, geleceÄŸe risk alarak giriyoruz ve faizi belli bir dönem için sabitleyeceÄŸimizi söylüyoruz. Pek tabii ki burada hem geleceÄŸi olumlu bekliyoruz, hem de olumlu bulmak için kendi çapımızda katkımızı yapıyoruz'' ifadesini kullandı.      OÄžUZ SATICI: EKONOMÄ°NÄ°N ATEÅžTEN GÖMLEK GÄ°YÄ°YOR TÄ°M BaÅŸkanı OÄŸuz Satıcı da, Ä°ÅŸ Bankası ile yapılan protokolün ihracatçılar açısından bir atılım olduÄŸunu vurgulayarak, ''Ekonominin ateÅŸten gömlek giymeye devam ettiÄŸi bir dönemden geçiyoruz. Böyle bir dönemde Türkiye'yi ayakta tutacak güç, özveriden baÅŸka hiçbir ÅŸey deÄŸildir'' dedi.  Türk ihracatçısının rekabetçi olmayan yatırım ortamı içinde iÅŸletmesini ve çalışanlarını muhafaza etmeye çalışırken uzun süre yalnız kaldığını savunan Satıcı, ''Zarar etme pahasına devam ettirdiÄŸi üretiminin bir gün gelip kolunda altın bir bilezik olarak parlayacağını ümit eden ihracatçı, bunun boÅŸ bir ümit olmadığını görmek istemiÅŸtir'' diye konuÅŸtu.     Satıcı, Ä°ÅŸ Bankası ile yapılan protokolün diÄŸer bankalar için bir örnek teÅŸkil etmesi gerektiÄŸini belirterek, iÅŸbirliÄŸinin bu anlamda bir çıta, faiz oranlarının da standart olmasını beklediklerini söyledi. Küçük iÅŸletmelere düşük faizle kredi verilmesi konusunda kapılarının tüm bankalara açık olduÄŸunu ifade eden Satıcı, bu tür uygulamalarla Türkiye'de serbest piyasa koÅŸullarını kendi çabalarıyla açmaya çalıştıklarını kaydetti.     Bu arada, TÄ°M'in onayıyla verilecek kredi için ekspertiz deÄŸeri en az kredi tutarı kadar olan gayrimenkuller üzerine, kredinin yüzde 25 fazlasıyla ve döviz üzerinden Ä°ÅŸ Bankası lehine 1. dereceden ipotek tesis edilecek.Â