Özel sektörde yolsuzluk algısı yüzde 70’i buldu

YÖNETİCİLER ve çalışanlar özel sektörde yolsuzluğun yaygın olduğu kanaatinde. Etik ve İtibar Derneği’nin (TEİD) araştırma şirketi Barem’e gerçekleştirdiği araştırmaya göre özel sektördeki yöneticilerin ve çalışanların neredeyse yüzde 70’i yolsuzluğun yaygın olduğunu belirtiyor. TEİD’in araştırmasının tüm ayrıntıları 17 Nisan günü 5. Uluslararası Etik Zirvesi’nde uluslararası yolsuzluk raporuyla beraber İstanbul’da açıklanacak. Ancak araştırmadan dikkat çeken veriler özel sektörde yolsuzluk algısının ne kadar yüksek olduğunu ortaya koymaya yeterli. Araştırma yüzde 57’si çalışanlar ve yüzde 31’i orta ve üst düzey yöneticilerin oluşturduğu katılımcılarla yapıldı. Araştırma kapsamında “Özel sektör içerisinde yaşanan etik dışı davranışların, yolsuzluk vakalarının ne ölçüde yaygın olduğuna inanıyorsunuz” sorusuna katılımcıların yüzde 8.9’u yolsuzluk “çok yaygın” derken, yüzde 25.9’u “yaygın”, yüzde 34.1’i ise “biraz yaygın” yanıtını verdi. Yani yolsuzluğun olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 68.9’ ulaştı. “Yaygın değil” yanıtını verenler yüzde 26 iken, “hiç yaygın değil” diyenler sadece yüzde 5.2 düzeyinde kaldı.

OLAĞAN ŞÜPHELİLER

Sektörel bazda hangi sektörlerde etik dışı davranış ve yolsuzluk vakalarının en çok yaygın olduğu sorulduğunda, katılımcıların yüzde 22’si lojistik ve gümrük, yüzde 19’u inşaat, yüzde 15’i ise medya ve iletişim sektörünü işaret etti. Etik dışı davranışların ve yolsuzluk vakalarının en az yaygın olduğu ilk üç sektör sorulduğunda ise katılımcıların yüzde 13’ü bilgi teknolojileri, aynı oranla sivil havacılık ve yüzde 12 ile savunma sanayini gösterdi.

DURUMA GÖRE DEĞİŞİR

Araştırma, özel sektör çalışanları ve yöneticilerinin etik dışı davranışa tolerans gösterebilecekleri durumları da gözler önüne serdi. Buna göre “belgeler üzerinde oynayarak vergi indirimi sağlamayı” katılımcıların yüzde 98’i “kabul edilemez”, yüzde 2’si “duruma göre değişir” veya “kabul edilebilir” şeklinde yanıtladı. “Ticari kazanç sağlamak adına ihaleye çeşitli yollarla müdahale etmeyi” yüzde 96’sı kabul edilemez bulurken, yüzde 3’ü “duruma göre değişir”, yüzde 1’i “kabul edilebilir” cevabını verdi. “Belirli bir şirketteki ana hissedarın, kendi çıkarları doğrultusunda küçük ortakların haklarını göz ardı etmesini” yüzde 96’sı “kabul edilemez” derken, yüzde 8’i “duruma göre değişir”, yüzde 1’i “kabul edilebilir” dedi. “Şirket imkanlarını kişisel amaçlı kullanmayı” yüzde 88’i “kabul edilemez” bulurken, yüzde 11’i “duruma göre değişir”, yüzde 1’i “kabul edilebilir” gördü. “Belirli bir sektördeki ana oyuncuların, piyasayı kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirmeyi” yüzde 85’i “kabul edilemez” diye yanıtlarken, yüzde 13’ü “duruma göre değişir”, yüzde 1’i “kabul edilebilir” buldu.

ŞİRKET İMKÂNLARINI KULLANMAYA TEPKİ

ARAŞTIRMADA yöneticiler de çalışanlar da etik dışı davranışta liste başına “şirket imkanlarını kişisel amaçlı kullanmayı” koydu. Orta ve üst düzey yöneticilerin yüzde 45’i, çalışanların yüzde 66’sı en çok karşılaştıkları etik dışı davranışın “Şirket imkanlarını kişisel amaçlı kullanmak” olduğu yönünde görüş belirtti. En çok karşılaşılan etik dışı davranışlar sıralamasında “Belirli bir sektördeki ana oyuncuların, piyasayı kendi çıkarları doğrultusunda doğrultusunda yönlendirme” konusunu çalışanların yüzde 38’i ikinciliğe koydu. Yöneticiler ise en etik dışı davranışta ikinciliği yüzde 44 ile “ticari kazanç sağlamak adına ihaleye çeşitli yollarla müdahale etmeyi” söyledi. “Belgeler üzerinde oynayarak vergi indirimi sağlama” konusunda yöneticilerin yüzde 11’i, çalışanların yüzde 13’ü etik dışı davranış olarak tanımladı.