Özel okul öğretmenlerine sözleşme şoku
Güncelleme Tarihi:
On binlerce özel okul öğretmenine sözleşme şoku. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun denetiminden kaçan özel okullar, öğretmenlerine ‘ücretli öğretmen’ sözleşmesi dayatmaya başladı. Öğretmenler, yıl ortasında ‘ya ücretli öğretmen sözleşmesini imzalarsın ya da kendine başka bir iş ararsın’ dayatmasıyla karşı karşıya bırakıldı.
Hürriyet’in 11 Eylül’de gündeme getirdiği ve “Özel Okullarda Maaşlar 2200 ile 2800 liranın Altında Olmayacak” başlığıyla duyurduğu haberin ardından özel okul öğretmenleri ‘ücretli öğretmen’ sözleşmeleriyle sarsıldı.
60 BİN ÖĞRETMENİ İLGİLENDİRİYOR
SGK, kayıt dışılıkla mücadele için özel okulları mercek altına alacak. Yaklaşık 3 bin 700 özel okulda çalışan 59 bin öğretmenin maaşını masaya yatıracak olan kurum, maaşı 2 bin 200 ile 2 bin 800 lira arasında olmayan öğretmenler için okullara, ceza kesecek.
Çünkü 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 9. maddesi, özel okullarda çalışan öğretmen maaşlarının, ek ders ücretlerinin, sosyal yardımlarının kamudaki emsal kıdemdeki öğretmen maaşlarından az olamayacağına hükmediyor. İşte bu hüküm çerçevesinde Milli Eğitim Bakanlığı’ndan kamudaki ‘öğretmen maaşlarını’ isteyen SGK, kıdeme göre maaşların brüt 2 bin 200 ile 2 bin 800 aralığında olduğu yanıtı aldı.
SGK, maaşları düşük gösterilerek, düşük prim yatırılan özel okul öğretmenlerinin mağduriyetini gidermek üzere ‘özlük haklarını’ , devletteki meslektaşları ile paralel hale getirmek için adım atacaktı.
Okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve ortaöğretim özel okullarında çalışan öğretmen ve yöneticilerin maaşları, kıdemlerine göre 2 bin 200 ile 2 bin 800 liranın altında olamayacaktı.
Bu kurala uymayan özel okula, her bir öğretmen için; eksik prim yatırılan her ay için asgari ücretin iki katına kadar ‘ceza’ kesilebilecekti. Örneğin bir matematik öğretmeninin maaşı 5 yıl boyunca asgari ücretten gösterilmişse; priminin öncelikle devlette çalışan 5 yıllık matematik öğretmeninin maaşına yükseltilmesi istenecek. Geçmişe dönük 5 yıllık prim farkı, aylık yüzde 2 faiziyle birlikte SGK’ye yatırılacaktı.
Her bir ay için uygulanacak 2 asgari ücret tutarı olan bin 880 lira, 60 ayla çarpılarak; 112 bin 800 lira da ‘ceza’ kesilebilecekti.
ÖNCE MESLEK KODLARI
Sosyal Güvenlik Kurumu, bu denetimi ‘meslek kodları sistemine’ geçişle birlikte başlatacaktı. Yani bir özel okul, çalıştırdığı kişilerin SGK bildirimini meslek koduyla birlikte yapacağı için, örneğin öğretmenin kodu ayrı, hizmetlinin kodu ayrı olacağı için öğretmen ücretlerinin kamudaki ücretlere uygun olup olmadığı, priminin eksik yatıp yatmadığı sistem üzerinden rahatlıkla görülecekti.
İşte özel okullar bu denetimden kaçmak için öğretmenlerini ‘ücretli öğretmen sözleşmesi’ imzalamaya zorluyor. Bu durumda öğretmenlere verilen ücret, ders saatine göre olduğundan, primleri de ders saati üzerinden yatırılıyor. Sözleşme süresinin 1 yıldan az olması mümkün olabiliyor. Dolayısıyla 5580 sayılı Kanun’un 9. Maddesine ilişkin denetimden kurtulmuş oluyor.
1 YILDAN AZ SÖZLEŞME OLAMAZ
İŞTE O MADDE
5580 Sayılı Kanun- Madde 9:
“Kurumlarda çalışan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler ile kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılacak iş sözleşmesi, en az bir takvim yılı süreli olmak üzere yönetmelikle belirtilen esaslara göre yazılı olarak yapılır. Mazeretleri nedeniyle kurumdan ayrılan öğretmen ve öğreticilerin yerine alınacak olanlar ile devredilen kurumların yönetici, öğretmen ve öğreticileri ile bir yıldan daha az bir süre için de iş sözleşmesi yapılabilir.
Okullarda yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmeti yapanlara, kıdemlerine göre (emekliler hariç) dengi resmî okullarda ödenen aylık ile sosyal yardım kapsamındaki ek ödeme tutarlarından az ücret verilemez.
Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemeler, bütçe kanunlarıyla, bu durumda resmî okul öğretmen ve personeline sağlanan haklara denk olarak okul öğretmenlerine ve personeline de ödenir. Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemelerden gelir vergisi kesilmez.
Kurumlardaki ek ders ücreti miktarı, resmî okullar için tespit edilen miktardan az olamaz. Ancak, 8 inci madde uyarınca resmî okul ve kurumlardan ücretli olarak görevlendirilenlere verilecek ek ders ücreti miktarı, resmî okullar için tespit edilen ek ders ücretinin iki katını geçemez .
Kurumlarda görev yapan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler, bu Kanun hükümleri saklı kalmak üzere;
a) Sosyal güvenlik ve özlük hakları yönünden; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu,
b) Yetki, sorumluluk, ödül ve cezalar ile bunların uygulanması bakımından; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1702 sayılı İlk ve Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Tecziyeleri Hakkında Kanun, 4357 sayılı Hususi İdarelerden Maaş Alan İlkokul Öğretmenlerinin Kadrolarına Terfi, Taltif ve Cezalandırılmalarına ve Bu Öğretmenler İçin Teşkil Edilecek Sağlık ve İçtimaî Yardım Sandığı ile Yapı Sandığına ve Öğretmenlerin Alacaklarına Dair Kanun ile 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun, hükümlerine tâbidir.