OluÅŸturulma Tarihi: Ocak 19, 2005 00:00
4842 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişiklikle ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde özel gider indirimi uygulaması kaldırılarak, bunun yerine vergi indirimi uygulaması getirilmiştir.Gerçek ücretlerin vergilendirilmesinde, mükellefin kendisi, eşi ve çocukları ile ilgili eğitim, sağlık, gıda, giyim ve ikamet edilen konuta ait kira harcamalarına ait belgeleri 01.01.2005 tarihinden itibaren toplamaya devam edeceklerdir. (255 Seri No’lu G.V. Genel Tebliği) Vergi İndiriminin Uygulanması           1- Ücretliler Tarafından Yapılacak İşlemler :  Ücretliler bir takvim yılı boyunca yaptıkları vergi indirimine konu eğitim, sağlık, gıda, giyim ve kira harcama tutarlarını, ertesi takvim yılının 20 Ocak tarihinin mesai saati sonuna kadar "Ücretlilerde Vergi İndirimine Ait Bildirim" ile işverenlerine beyan edeceklerdir. Bu bildirimin "vergi indirimine esas belgeler" ile ilgili arka yüzü doldurulurken, harcama belgelerinin 50'den fazla olması halinde, bildirimin arka yüzünün fotokopisi çekilerek, her bir belgenin yazılabileceği kadar yaprak kullanılabilecektir.  Ücretliler bu bildirimde, yıllık harcama toplamının bir önceki yıl vergi matrahını aşmayan tutarını göstereceklerdir. Harcama tutarının bir önceki yıl vergi matrahını aşması halinde, indirime esas tutar olarak vergi matrahı esas alınacaktır.  2004 yılı harcamalarına uygulanacak tarife 3 milyara kadar %8, ilave 3 milyara %6 ve 6 milyarı aşan kısma ise %4’ tür. 2- İşverenlerce Yapılacak İşlemler : İşverenler, ücretliler tarafından kendilerine verilen bildirimi ve harcama belgelerini 20 Ocak tarihine kadar alacaklardır. İşverenler kendilerine ibraz edilen harcama belgelerinin geçerli belge olup olmadığını, harcamanın vergi indirimi kapsamına girip girmediğini ve harcama toplamının doğru beyan edilip edilmediğini kontrol edeceklerdir.  İşverenler, kendilerine ibraz edilen vergi indirimine ait bildirimlerde yer alan harcama tutarını dikkate alarak, Ocak ayı sonuna kadar "Vergi İndirimine Ait Bordro"yu düzenleyeceklerdir. Her bir ücretlinin yararlanacağı vergi indirimi ayrı ayrı hesaplanarak bordroda gösterilecektir. İşverenler bu bordroyu, fiilen çalışan ücretliler için ayrı, emekli olanlar, işten ayrılıp başka bir işveren nezdinde çalışmayanlar ile vefat edenler için ayrı düzenleyeceklerdir. İşverenler kendilerine ibraz edilen bildirim ve harcama belgelerini tarh zaman aşımı süresi içinde saklamak ve istenildiğinde vergi incelemesine yetkili olanlara ibraz etmek zorundadırlar.   3- Vergi İndiriminin Gerçekleştirilmesi : İşverenler, Ocak ayı sonuna kadar düzenleyecekleri vergi indirimine ait bordroda her bir ücretli için hesaplayacakları vergi indirimi tutarını, Şubat ayından itibaren ödeyecekleri ücretlerin gelir vergisinden mahsup edeceklerdir. Mahsup işlemi her bir ücretli için ayrı ayrı yapılacaktır. Bir ücretliye ait mahsup edilecek vergi indirimi, diğer ücretlilerin vergileriyle ilgilendirilmeyecektir. Bu mahsup işlemi için işverenler, düzenledikleri ücret bordrosunda, "Vergi indiriminden doğan mahsup edilecek gelir vergisi" başlığı altında bir sütun daha açacak ve mahsup ettikleri vergi tutarını bu sütunda göstereceklerdir. Mahsup edilecek vergi indirimi, ücretlinin o aydaki ücretinden kesilen gelir vergisinden fazla olamayacaktır. Aşması halinde ise aşan kısım izleyen aylarda ödenen ücretlerden kesilen gelir vergisinden mahsup edilecektir.           Ücretler üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilen vergi indirimi tutarları muhtasar beyannamede mahsuplar arasında gösterilecek ve kalan tevkifat tutarı ödenecektir. Muhtasar beyannamede vergi indirimi tutarının mahsup edilebilmesi için mutlak suretle ücretlilere ödenmiş olması gerekmektedir. Ücretlilere ödenmeyen tutarların mahsup edilmesi halinde bu tutar işverenlerce muhtasar beyanname üzerinden eksik beyan edilmiş ve ödenmemiş gelir vergisi olarak addolunacaktır.  ÖRNEK:(C) Anonim Şirketinde çalışan ücretli (D)’nin 2004 yılı gelir vergisi matrahı 10.000.000.000 TL (10.000 YTL) olup, ücretli vergi matrahının tamamı kadar işverenine harcama belgesi ibraz etmiştir. Ücretlinin Şubat ayında aldığı ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi 150 YTL’dir. Bu ücretlinin vergi indirimi bordrosunda görülecek tutarlar aşağıdaki şekilde olacaktır.- Ücretlinin 2004 Yılı Vergi Matrahı Toplamı 10.000 YTL- Vergi İndirimine Konu Harcama Tutarı10.000 YTL- Vergi İndirimine Konu Olacak Tutar- Hesaplanan Vergi İndirimi Tutarı(6.000 X %7 = 420 YTL)(4.000 X %4 = 160 YTL)10.000 YTL 580 YTL - Ücretlinin 2005 Şubat Ayı Hesaplanan Gelir Vergisi 150 YTL- Şubat Ayında Mahsup Edilecek Vergi İndirimi Tutarı 150 YTL- Müteakip Aylarda Mahsup Edilecek Vergi İndirimi Tutarı(580-150 = 430 YTL)430 YTL Muhtasar beyanname vermek zorunda olan işveren, 580 YTL olarak hesap edilen vergi indirimi tutarını, 1/2/2005 tarihinden itibaren ücretli (D)’nin aylık ücretleri üzerinden kesilen vergiye mahsup edecektir. Diğer bir ifade ile işveren, Şubat ayında mahsup edilecek vergi indirimi tutarı kadar ücretli (D)’ye ödeme yapacaktır. İşveren, ücretlinin Şubat ayı ücretinden kesilen gelir vergisinden mahsup ettiği vergiyi, ücret bordrosunda ayrıca gösterecektir. Mahsuba rağmen arta kalan kısım müteakip ayların ücretinden kesilecek gelir vergisinden mahsup edilecektir. ÖRNEK:İşveren (C)’nin 2005 yılının Şubat ayında ücretlilere yapılan 10.000 YTL ücret ödemesi üzerinden tevkif suretiyle kestiği vergiler toplamı 1.500 YTL’dir. Aynı işveren serbest meslek erbabına yaptığı 2.000 YTL tutarındaki ödemeden 440 YTL tutarında tevkifat yapmıştır. İşverenin çalışanları için düzenlemiş olduğu vergi indirimine ait bordronun Şubat ayı sütununda mahsup edilecek vergi indirimi tutarı toplamı ise 1.400 YTL olarak hesaplanmıştır. İşveren Mart ayında vereceği muhtasar beyannamede; ödemelerin gayrisafi tutarı toplamı 12.000 YTL, gelir vergisi kesintisi tutarı toplamı 1.940 YTL, mahsup edilecek vergi indirimi tutarını ise 1.400 YTL olarak gösterecektir. Beyannamenin tahakkuka esas icmal cetvelinde; matrah 12.000 YTL, tahakkuk eden vergi 1.940 YTL, mahsup edilen vergi indirimi tutarı 1.400 YTL olarak gösterilecek, mahsup sonrası kalan tutar olan (1.940 YTL – 1.400 YTL=) 540 YTL ise vergi dairesine ödenecektir. 4- Özel Gider İndirimi Kapsamında Olmayan Harcamalar : Özel gider indirimi kapsamında olmayan harcamalardan bazıları aşağıda verilmiştir :   İkamet edilen konuta ait yakacak giderleri (odun, kömür, fuel-oil, gazyağı alımı) ile bunların nakliyesi için yapılan giderler; Genel bütçeye dahil dairelere ait lojman kiraları; Vekalet ücretleri; Yolcu ve yük taşıma giderleri; Otel, motel ve pansiyonlara ödenen konaklama giderleri; Tiyatro,
sinema, konser salonu, plaj, yüzme havuzu giderleri; Ziynet ve süs eÅŸyaları; Temizlik madde ve malzeme alımları, kuru temizleme giderleri; Her türlü kadın ve erkek tuvalet ve ıtriyat madde ve malzeme giderleri; Kozmetik maddelerin alımı; Çiçek alımları; Kuaför ve berberlere ödenen ücretler; FotoÄŸraf filmi ve tab ücreti; Fotokopi ücreti; Ampül, floresan ampul ve pil alımları; Plak, teyp ve video kaset alımları ile bunların kiralanması karşılığında ödenen ücretler; Konutların boya ve badana giderleri ile duvar kağıdı giderleri; Elektrik ve su tesisatı için yapılan ödemeler; Billuriye, züccaciye; Çocuk Oyuncakları; Havlu, çarÅŸaf, nevresim alımları; Plastik eÅŸya alımları; Çanta ve valiz alımları; Tüp gaz giderleri; Evlerde beslenen hayvan yemleri, mamaları vb.                                                                               2005 Yılı : Vergi indirimi uygulamasında esas alınan tarife 2005 yılı harcamalarına uygulanmak üzere aÅŸağıdaki ÅŸekilde yeniden belirlenmiÅŸtir :                3.300 Yeni Türk Lirası’na kadar% 86.600 Yeni Türk Lirası’na kadar3.300 YTL’sı için % 8 aÅŸan kısmı için %66.600 Yeni Türk Lirası’ndan fazlası 6.600 YTL’sı için %7 aÅŸan kısmı için %47-GAYRÄ°MENKUL SERMAYE Ä°RATLARININ BEYANI VE ÖDENMESÄ°:  GVK’nun 70.maddesinde sayılan mal ve hakların (bina, arazi, gemi, motorlu araçlar, patent ve telif hakları ile kanunda sayılan diÄŸer mal ve hakların ) sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri irtifak ve intifa hakkı sahipleri tarafından kiraya verilmesinden elde edilen gelirler gayrimenkul sermaye iradıdır. Gayrimenkul sermaye iratları içinde ise konut ve iÅŸyeri kira gelirleri önemli bir yer tutmaktadır. Konut ve iÅŸyeri kira gelirlerinin vergilendirilmesinde genel kural; bu gelirlerin yıllık beyanname ile beyan edilmesidir. Yıllık beyanname dışında diÄŸer bir vergileme ÅŸekli ise kira gelirlerinin GVK Md. 94 uyarınca kiracılar tarafından stopaja tabi tutulmasıdır. Stopaja tabi kira geliri elde edenler de aÅŸağıda belirtilen belli ÅŸartların oluÅŸması halinde anılan gelirlerini yıllık beyanname ile beyan etmek zorundadırlar. *2005 yılı içinde elde ettikleri konut kira geliri istisna tutarı olan 2.000 YTL.’nı aÅŸanlar, (2004 yılı için 1.800.000.000 TL)*Ä°ÅŸyeri kira gelirleri üzerinden stopaj yapılanlardan kira gelirlerinin brüt tutarı GVK’nun 103.maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan 15.000 YTL.’nı aÅŸanlar, (2004 yılı için 14.000.000.000 TL)*Ä°ÅŸyerlerini stopaj yapma zorunluluÄŸu olmayanlara kiralayanlar. (2004 için 750 milyonu, 2005 için 800 milyonu aÅŸanlar) 8-YENÄ° ASGARÄ° ÃœCRET: Asgari Ãœcret Tespit komisyonu, 4857 sayılı Ä°ÅŸ Kanunu’nun 39. maddesi gereÄŸince 01.01.2005 – 31.12.2005 tarihleri arasında geçerli olacak asgari ücreti belirlemiÅŸtir. Yeni asgari ücret tutarı, tarım ve orman işçileri de dahil olmak üzere tüm sektörler için aynıdır.01.01.2005 – 31.12.2005 DönemiGünlük (YTL)Aylık (YTL)- 16 Yaşından büyükler için16,29488,70- 16 Yaşından küçükler için13,86415,809-SSK TAVAN VE TABANI: 01.01.2005 tarihinden itibaren geçerli olan SSK tavan ve taban ücretleri aÅŸağıda verilmiÅŸtir. Söz konusu tutarlar 31.12.2005 tarihine kadar geçerlidir.  Günlük (YTL)Aylık (YTL)Alt Sınır16,29488,70Ãœst Sınır105,893.176,7010- SSK Ä°DARÄ° PARA CEZALARI:Fiilin oluÅŸtuÄŸu tarihte uygulanan asgari ücrete göre belirlenen SSK idari para cezaları 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren yeni asgari ücret tutarına göre (488.70 YTL) uygulanacaktır.           Bu nedenle,1 Ocak 2005 tarihinden itibaren uygulanacak asgari ücrete göre aÅŸağıdaki gibi olacaktır:Ä°ÅŸyeri Bildirgesinin Yasal Süresi İçinde Kuruma Verilmemesi-Bilanço Esasına Göre Defter Tutanlar1.466,10 YTL-DiÄŸer Defterleri Tutmak Zorunda Olanlar977,40 YTL-Defter Tutmakla Yükümlü Olmayanlar488,70 YTLSigortalı Ä°ÅŸe GiriÅŸ bildirgesinin Yasal Süresi İçinde Kuruma Verilmemesi-Her Bir Sigortalı İçin488,70 YTL-Bildirilmeyen Sigortalının Çalışma Ä°zni Olmaması Halinde (Yabancılar İçin)977,40 YTL79. Madde Kapsamına Giren Aylık Sigorta Primleri Bildirgeleri, Dört Aylık Sigorta Primleri Bordroları ve Aylık Sosyal Güvenlik Destek Prim Bordrolarının Yasal Süresi İçinde Kuruma Verilmemesi Durumunda Her Bir Fiil İçin Aylık Asgari Ãœcretin Üç Katını Geçmemek Kaydıyla ve Belgenin Asıl veya Ek Olma NiteliÄŸine Göre-Asıl Nitelikte Olması Halinde Belgede Kayıtlı Sigortalı Sayısı Başına97,74 YTL-Ek Belge NiteliÄŸinde Olması Durumunda Sigortalı Sayısına Bakılmaksızın61,09 YTL-Hiç Belge Vermeyenlere Ä°se Sigortalı Sayısına Bakılmaksızın Her Ay İçin1.466,10 YTL-Sigortalının adını, soyadını, sigorta sicil numarasını ve çalıştığı süreyi gösteren ve örneÄŸi yönetmelikle belirlenen asıl ve ek belgelerin yasal süresi içinde Kuruma verilmemesi durumunda her bir fiil bir belgenin iÅŸyerinde çalışanlar tarafından görülebilecek bir yere asılmaması  977,40 YTLKurumca Yapılan Yazılı Ä°htara RaÄŸmen Üç Gün İçinde Vizite Kağıdı Verilmemesi488,70 YTLÄ°ÅŸyeri Kayıtlarının Ä°braz Edilmemesi-Bilanço Esasına Göre Defter Tutanlar5.864,40 YTL-Bilanço Esası Dışında Defter Tutanlar2.932,20 YTL-Defter Tutmayanlar1.466,10 YTLÄ°braz Edilen Ä°ÅŸyeri Kayıtlarının Yönetmelikte Belirlenen Usul ve Esaslara Uygun Olmaması Halinde Her Bir Geçersizlik Hali İçin, Ä°braz Edilmemesi Ãœzerine Uygulanan Miktarları AÅŸmamak Kaydıyla244,35 YTL11-Ä°ÅžSÄ°ZLÄ°K SÄ°GORTASI PRÄ°MLERÄ°: İşsizlik Sigortası Primleri 01.01.2002’ten  itibaren işçiden % 1 ve iÅŸverenden % 2 olmak üzere toplam % 3 oranında uygulanacaktır.  12- BAZI VERGÄ°LERLE Ä°LGÄ°LÄ° OLARAK BEYAN VE ÖDEME SÃœRELERÄ° :  VERGÄ° TÃœRÃœBEYAN SÃœRESİÖDEME SÃœRESÄ°Yılık Gelir Vergisi (Gerçek Usulde VergilendirilenlerÄ°zleyen yılın Mart ayının 15'ine kadarÄ°zleyen yılın Mart ve Temmuz ayları sonuna kadar (2) eÅŸit taksitleYıllık Gelir Vergisi (Basit Usulde Vergilendirilenler)Ä°zleyen yılın Åžubat ayının 15'ine kadarÄ°zleyen yılın Åžubat ve Haziran ayları sonuna kadar (2) eÅŸit taksitleAylık Gelir Vergisi Tevkifatı (Muhtasar Beyanname)Ä°zleyen ayın 20 nci günü akÅŸamına kadarÄ°zleyen ayın 26 ncı günü akÅŸamına kadarÜç Aylık Gelir Vergisi Tevkifatı (Muhtasar Beyanname)Üç aylık dönemi izleyen ayın ( Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim ayları) 20 nci günü akÅŸamına kadarÜç aylık dönemi izleyen ayın ( Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim ayları) 26 ncı günü akÅŸamına kadarYıllık Kurumlar Vergisi (Normal Hesap Dönemi)Ä°zleyen yılın Nisan ayının 15' ine kadarÄ°zleyen yılın Nisan ayı sonuna kadar tek taksitleYıllık Kurumlar Vergisi (Özel Hesap Dönemi)Hesap dönemini izleyen dördüncü ayın 15'ine kadarHesap dönemini izleyen dördüncü ayın sonuna kadar tek taksitleKatma DeÄŸer VergisiÄ°zleyen ayın 20 nci günü akÅŸamına kadarÄ°zleyen ayın 26 ncı günü akÅŸamına kadarGeçici Vergi (Normal hesap dönemi)Geçici vergi dönemini izleyen ikinci ayın ( Mayıs, AÄŸustos, Kasım ve Åžubat) 10'uncu günü akÅŸamına kadarGeçici vergi dönemini izleyen ikinci ayın (Mayıs, AÄŸustos, Kasım ve Åžubat) 17 nci günü akÅŸamına kadarGeçici Vergi (Özel hesap dönemi)Geçici vergi dönemini izleyen ikinci ayın 10 uncu günü akÅŸamına kadarGeçici vergi dönemini izleyen ikinci ayın 17 nci günü akÅŸamına kadarÂ
button