Oyak: Dersinizi iyi çalışın, virgülüne kadar vergimizi ödüyoruz

ORDU Yardımlaşma Kurumu (Oyak) Genel Müdürü Coşkun Ulusoy ile Koç Holding CEO’su Bülend Özaydınlı arasındaki ‘hangimiz daha verimli ve kárlı’ polemiği devam edecek gibi görünüyor. Ulusoy son olarak Özaydınlı’nın tepkisini Oyak’ın web sitesinde ayrıntılı olarak yanıtladı ve ‘Oyak’ın sahip veya ortak olduğu bütün şirketleri, diğer şirketler hangi vergi mevzuatına tabi iseler, noktasına-virgülüne kadar, aynı mevzuata tabidir. Oyak’ın yıllardır bilgilendirmesine rağmen bazı çevreler nedense hálá Oyak’ın hiç vergi vermediği iddialarını yinelemektedirler’ dedi. Ulusoy, Oyak’ın vergi muafiyetleri olduğunu iddia edenleri ‘derslerini iyi çalışmamakla’ suçladı.

TARTIŞMANIN KAYNAĞI:

Coşkun Ulusoy’un, 7 Eylül’de Antalya’da yapılan Oyak ortaklar ve bayiler toplantısında yaptığı, Oyak, Koç, Sabancıkıyaslamasıyla Oyak’ın Koç ve Sabancı’dan her açıdan daha verimli ve kárlı çalışan bir grup olduğunu söylemesine Koç Holding CEO’su Bülend Özaydınlı’dan 15 Eylül’de (Tüpraş ihalesinden hemen sonra yapılan bilgilendirme toplantısında tepki gelmişti. Özaydınlı Coşkun Ulusoy’un kıyaslamasını ima ederek, ‘Çeşitli kuruluşlar kendi finansal büyüklüklerini kamuoyuna açıklarken topluluğumuzun verilerini esas kabul edip karşılaştırma yoluna gidiyor. Kıyaslamaların uluslararası standartlar çerçevesinde yapılması ve ‘elmayla armudun’ karşılaştırılmaması, kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi açısından önemlidir’ demişti.

UZMANLAR KONUŞSUN:

Özaydınlı’nın bu tepkisinden sonra Oyak Genel Müdürü Coşkun Ulusoy’un www.oyak.com.tr ‘ye koyduğu ayrıntılı yazısında ‘Bazı hususların konunun uzmanı olmayan kişilerce iyi bilinemeyebileceği veya, kötü niyet ayrık olmak üzere, eksik bilgiden gelen yanlış anlamaların olabileceği düşünülerek aşağıdaki bilgiler dikkate sunulmaktadır’ deniliyor, şöyle devam ediliyor: ‘Her kuruluşun, kendi performansını ölçmek için bazı ölçüler benimseyerek değerlendirmeler yapması kabul görmüş işletmecilik uygulamasıdır. Diğer kuruluşların kamuya açık bilgilerini kullanarak benzer bazlarda karşılaştırma yapmaya literatürde genel itibariyle ‘benchmarking’ de denilmektedir. Temel amaç, ele alınan kuruluşun incelenen boyutunun, uygun bulunan başka kuruluşların rakamlarının bir ‘ölçü’ olarak kullanılması suretiyle, ‘nerede, hangi mertebelerde’ olduğunun tespitidir.’

Koç’la kıyaslayınca kárımızın değeri daha iyi anlaşılıyor

Coşkun Ulusoy’un ‘kıyaslama açıklamasında’ bu tür kıyaslamaların, ‘değer hakkında fikir’ verdiği belirtilerek şunlar söyleniyor: ‘Mesela, ‘ciro’yu değil, nihai amaç olan ‘kár’ı vurgulayan Oyak’ın 2004 yılı UFRS’ye göre hesaplanmış net dönem kárının 744 trilyon TL olduğunun tek başına belirtilmesi, bu işlerin uzmanı olmayan bir kişiye kafi derecede fikir vermeyebilir. Bu rakamın örneğin Koç Grubu’nun aynı muhasebe standartlarıyla (UFRS) hesaplandığı ifade edilen 508 trilyon TL’lik net dönem kárından çok daha yüksek bir mertebeyi ifade ediyor olduğunun böyle bir karşılaştırma sonucu gösterilmesi, bahsi geçen rakama tek başına verebildiği bilginin ötesinde bir anlam kazandırmakta, seviyesinin ne olduğu hakkında daha iyi bir değerlendirme imkanı yaratmaktadır.’

Son noktayı koyuyoruz

OYAK Genel Müdürü Coşkun Ulusoy’un açıklamasında Koç Holding CEO’su Bülend Özaydınlı’yı en ağır şekilde eleştirdiği bölüm ise şöyle: ‘Kıyaslamalar (benchmarking) yapılırken elmalarla armutlar karıştırılmamış, sadece daha ufak bir bahçeden yani Toplam Varlıklardan daha fazla sayıda elma (veya arzu edenler için armut da olabilir) yani Toplam Net Dönem Kárı alınabildiğine işaret edilmiştir. Ne yazıktır ki yıllardır izah edilmesine rağmen bilgi eksikliği, dersini iyi çalışmamış olmak veya iyi niyet yoksunluğu sonucu hálá gündeme getirilebilmekte olan yanlış değerlendirme ve iddialara da artık nihai bir cevap verilmiş bulunulduğu, bu hususlara ilişkin artık son noktanın koyulmuş olduğu umut edilmektedir.’

Holdingler vergide daha da avantajlı

OYAK Genel Müdür Coşkun Ulusoy’un açıklamasında Oyak’ın vergi yükümlülükleri konusunda da şu bilgilere yer veriliyor: ‘Oyak’ın sahip veya ortak olduğu bütün şirketleri, piyasadaki diğer şirketler hangi vergi mevzuatına tabi iseler, ‘noktasına-virgülüne kadar’, aynı mevzuata tabidirler. Bu bağlamda, şirket seviyesinde en ufak bir ayrıcalıkları yoktur. Bu şirketler Oyak’a temettülerini sonuçta, tüm diğer vergilerinin gereğini son kuruşuna kadar yaptıktan sonra verebilmektedirler. Hatta, bunun da ötesinde, iştiraklerin Oyak’a yaptıkları temettü ödemelerinde stopaj da bulunmaktadır. Holdingler için bu geçerli değil. Yani, bu açıdan Oyak daha dezavantajlı bir konumda. Mevzuat açısından bakıldığında, Oyak’ın da, Holdingler’in de, tamamen benzer veya diğer tarafa nispetle lehte ve aleyhte olarak yorumlanabilecek durumları bulunduğu değerlendirilebilir. Örneğin, her iki tarafta da iştiraklerden elde edilen kazançlardan dolayı Kurumlar Vergisi açısından vergi yükümlülüğü doğmamaktadır. Diğer yandan, Oyak’ın ‘sivil savunma fonu’ ve ‘sosyal yardım zammı’ gibi uygulamalardan muafiyeti bulunmazken, Holdingler bunlardan muaf tutulmaktadırlar. Öte yandan da Kurum’a yapılan faiz ödemeleri stopaja tabi bulunmamaktadır. Mevzuat yönünden kıyaslama için ele alınan kuruluşlarla Oyak temelde aynı bazda bulunuyor. Dolayısıyla, esas itibariyle uygulama açısından farklılığa yol açan bir durum doğmamaktadır.’