Otomotiv yine çifte rekor kırdı keyifleri kriz darbesi kaçırdı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 25, 2008 00:00
Üretim, ihracat ve iç pazarda hızlı ve istikrarlı büyüyen Türk otomotiv sektörü, 2008 yılının son 3’üncü çeyreğinden itibaren global krizin etkilerini derinden hissetti.
Ekim ve kasım aylarında yüzde 50’yi aşan düşüşler yaşayan otomotiv sektörü 2008’i iç pazarda yüzde 18 küçülme, üretimde yüzde 6, ihracatta yüzde 10 büyümeyle kapatacak.
2003-2007 yılları arasında üretim, ihracat ve iç pazarda hızlı, istikrarlı büyüme yaşayan, ekonominin lokomotifi haline gelen otomotiv sektörü, 2008 yılının son üçüncü çeyreğinden itibaren global krizin etkilerini derinden hissetmeye başladı. Ekim ve kasım aylarında yüzde 50’yi aşan düşüşler yaşayan otomotiv sektörünün 2008 yılını iyi senaryoya göre ilk yarıdaki performansının etkisiyle iç pazarda yüzde 18 küçülme, üretimde yüzde 6, ihracatta ise yüzde 10 büyümeyle kapatacağı tahmin ediliyor. 2008 yılı sonunda üretim 1 milyon 160 bin adetle, ihracat ise 900 bin adetle yeni bir rekora imza atmaya hazırlansa da, bu rakamlar yıl başında yapılan 1.4 milyon adet üretim ve 1 milyon adet ihracat tahminlerinin altında kaldığı için 2009 yılı hedeflerine de olumsuz yansıdı. Otomotiv Sanayi Derneği’ne (OSD) göre, 2009 yılında sektörün 2008’e göre üretim, ihracat ve iç pazarda yüzde 15-20 düşmesi bekleniyor.
İlk çeyrek iyi başladı
Son 4 yılda art arda önemli rekorlar kıran otomotiv sektörü, 2007 yılında 1.1 milyon adet üretim, 830 bin adet ihracat ve 20 milyar dolarlık ihracat gelirine ulaşarak önemli başarıya imza attı. Her yıl yeni rekora imza atmaya alışan otomotiv sektörü 2008 yılına da çok iyi girmiş, ilk çeyrek sonunda iç pazarda yüzde 26, ihracatta yüzde 46, üretimde ise yüzde 42 büyüyerek, hedeflerini hızla revize etmeye başlamıştı. 2008 yılı için 1.3 milyon adet üretim 950 bin adet de ihracat hedefi koyan sektör, yılın ilk çeyreğindeki büyümeyle birlikte üretim hedefini 1.4 milyon adede, ihracatı 1 milyonun üstüne çıkarmıştı.
Yeni yatırımlar sıraya girdi
Son yıllardaki büyümeyle yatırımların ve istihdamın hızla arttığı otomotiv sektöründe büyüme 2008 yılının ikinci çeyreğinde de devam etti. Her nekadar iç pazardaki büyüme ilk çeyreğe göre düşüş gösterse de 2007 yılına göre yüzde 2 artış yine de otomotivcilerin yüzü güldü. Aynı dönemde ihracatın yüzde 28 üretimin ise yüzde 24 artmasıyla, fabrikalar kapasitesi artırmaya, yeni markalarda ’Türkiye’ye yatırıma geliyoruz’ mesajları vermeye başladı.
Krizi ramazan ayı erteledi, kasımda sert düşüş başladı
ABD’de başlayıp dünyaya yayılan finansal krizin etkisi Türk otomotiv sektörüne 3’üncü çeyrekte tam anlamıyla yansımadı. Mevsimsel nedenler ve Ramazan ayı iç pazar satışlarındaki düşüşün uzun süre sonra başlamasında etkili oldu. Üçüncü çeyrekte toplam pazar bir önceki yıla göre yüzde 11 gerilerken, üretim artışı yüzde 7’de ihracat artışı ise 19’da kaldı. Buna rağmen 2008 yılının ilk 9 ayında iç pazar satışları 2007’ye göre yüzde 2.2 artarken, üretimde yüzde 25, ihracatta ise yüzde 30’luk büyüme yaşandı. Eylül ayıyla birlikte Amerika’da dev şirketlerin batmaya başlamasıyla tüm dünyaya sıçrayan finansal kriz Türk otomotiv sektörünü de etkilemeye başladı. Krizin Avrupa’ya sıçraması ve otomotiv satışlarının rekor seviyede düşmesiyle Türk otomotiv sektöründe hem iç pazar, hem üretim hem de ihracatta ekim ayından itibaren ciddi düşüşler görüldü. İç pazarda eylül ayında başlayan düşüş, ekim ayında hızlanıp yüzde 37’lik kayba ulaştı. İhracatta yüzde 28, üretimde ise yüzde 21’lik ani kayıplar görüldü. Kasım ayına gelindiğinde toplam pazardaki kayıp bankaların kredileri kesmesinin de etkisiyle yüzde 58’e ulaştı. Üretimde yüzde 50, ihracatta yüzde 42’lik sert düşüşler yaşandı. Otomotivciler ekim ve kasımdaki kayıplardan sonra aralık ayına son umut olarak bakıyordu. Aralık ayının ilk iki haftası da Kurban Bayramı nedeniyle tatil olunca, işleri çok daha zorlaştı. Yılın son iki haftasında fiyatları indirerek, çok cazip kampanyayı devreye sokan otomotiv firmaları, bu çabalarına rağmen istedikleri verimi almakta başarılı olamadı.
İyimser senaryo
Otomotiv sektörü temsilcilerinin iyi senaryolarına göre 2008 yılı aralık ayı ve toplam pazar tahminleri şöyle:
2008 yılında toplam pazar 525 bin adede ulaşıp, 2007’ye göre kaybı yüzde 18 olacak.
Üretim ve ihracatta ciddi kayıplar yaşansa da ilk 9 aydaki artışla yıl toplamında 2007’e göre büyüme söz konusu. 2008 yılı büyümesi yüzde 6 ve toplam üretim 1 milyon 160 bin tahmin ediliyor.
Aralık ayında ihracattaki düşüşün yüzde 60 kayıpla 29 bin adede gerileceği, ama 2008 yılı toplamında yüzde 10’luk büyümeyle 903 bin aracın ihraç edilmesi bekleniyor.
2007 yılında 19 milyar 270 milyon dolar olan ihracat gelirinin 2008 yılı sonunda 21 milyar dolara çıkması bekleniyor. Yıl başında sektörün ihracat hedefi 25 milyar dolardı.
Türkiye, Avrupa oto liginde 6 sıra düştü
KASIM ayında otomobil satışlarında yaşanan hızlı ve ani düşüş, global krizin etkilerinin Türkiye’de Avrupa’dan çok daha fazla olduğunu ortaya koydu. Türkiye’de otomobil satışları Kasım ayında Avrupa ortalamasının üzerinde düşünce, Avrupa otomobil liginde bir anda 6 basamak birden geriledik. Avrupa Otomotiv Üreticileri Derneğinin (ACEA) verilerine göre Kasım ayında Avrupa’da otomobil satışları yüzde 25.6 düşerken, Türkiye’deki düşüş yüzde 56.6’yı buldu. Bu da Avrupa otomobil satışlarında geçtiğimiz yıl Kasım ayında 6’ıncı sırada olan Türkiye’nin aylık bazda 12’nci sıraya gerilemesine neden oldu. Belçika, Hollanda, Polonya, İsviçre, Avusturya ve İsveç otomobil satışlarında Türkiye’yi geride bıraktı. Ocak-Kasım döneminde ise Türkiye, yılın ilk yarısındaki artışın gücüyle Avrupa’dan daha az kayıp yaşamasına rağmen yerini Polonya’ya kaptırarak 9’unculuğa düştü.
Otomotivde üretime 12 Ocak’a kadar mola
SİPARİŞLERİN azalması yüzünden aralıkta otomotiv sanayi üretime ara verdi. Stoka üretim yapmak istemeyen şirketlerden Ford Otosan, Oyak Renault ve Tofaş 12 Ocak’a kadar üretime ara verdi. Ford Otosan, Kocaeli ve İnönü fabrikalarında 20 Aralık 2008’den 12 Ocak 2009’akadar üretim yapılmaması kararı alırken, İnonü fabrikasından 300 kişiyi 29 Aralık itibariyle çıkartacağını açıkladı. Oyak Renault geçtiğimiz hafta üretimini durduruken, Tofaş üretime 27 Aralık 2008-12 Ocak 2009 tarihleri arasında ara verdiğini açıkladı.
Stok maliyeti korkulu rüya olacak
EKİM ve kasım aylarında satışları hızlı düşen otomotiv sektörü yılın son ayına büyük stokla girdi. Kasımda otomotiv pazarının beklenenden daha fazla daralması, firmaların stoklarını 160 bin adete çıkardı. Otomotiv sektörü yetkilileri kaba bir hesapla bu stokun maddi yükünün 2.5 milyar doları bulduğunu kaydediyor. Firmaları zorlayan en büyük sorun ise bu paranın büyük kısmının henüz ödenmemiş olması. Gelecek yıl vadelerin gelmesiyle birlikte bu sorunun otomotiv firmalarının korkulu rüyası olacak gibi görünüyor.
Kriz sürer, otomotiv yüzde 20 küçülür
OTOMOTİV Sanayi Derneği (OSD) Genel Sekreteri Ercan Tezer, kasımda gerçekleşen düşüşlerin aralık ayında da devam ettiğini belirterek, "Aralık ayında kümülatif bazda üretim ve ihracatta yaşanan daralmanın artmasını bekliyoruz. 2008 başında 1.4 milyon adete doğru giden üretim gelişmesinin yıl sonunda 1.2 milyon adedin altında kalacağı ve ihracatın da 1 milyon adetten 900 milyon adet dolayına ineceğini tahmin ediyoruz" dedi. Bu durumun 2009 yılı hedeflerine de olumsuz yansıyacağını kaydeden Tezer, "2009 yılında otomotiv üretimi ve ihracatının 2008 yılına göre yüzde 15-20 oranında gerilemesini bekliyoruz" dedi. Buna göre, 2009 yılında üretimin 920 bin adetler civarına, ihracatın ise 720 bin adetler civarına gerileyeceği ortaya çıkıyor. 2009 yılında iç pazar satışlarının da en az yüzde 20 düşmesi bekleniyor.
2003-2007 yılları arasında üretim, ihracat ve iç pazarda hızlı, istikrarlı büyüme yaşayan, ekonominin lokomotifi haline gelen otomotiv sektörü, 2008 yılının son üçüncü çeyreğinden itibaren global krizin etkilerini derinden hissetmeye başladı. Ekim ve kasım aylarında yüzde 50’yi aşan düşüşler yaşayan otomotiv sektörünün 2008 yılını iyi senaryoya göre ilk yarıdaki performansının etkisiyle iç pazarda yüzde 18 küçülme, üretimde yüzde 6, ihracatta ise yüzde 10 büyümeyle kapatacağı tahmin ediliyor. 2008 yılı sonunda üretim 1 milyon 160 bin adetle, ihracat ise 900 bin adetle yeni bir rekora imza atmaya hazırlansa da, bu rakamlar yıl başında yapılan 1.4 milyon adet üretim ve 1 milyon adet ihracat tahminlerinin altında kaldığı için 2009 yılı hedeflerine de olumsuz yansıdı. Otomotiv Sanayi Derneği’ne (OSD) göre, 2009 yılında sektörün 2008’e göre üretim, ihracat ve iç pazarda yüzde 15-20 düşmesi bekleniyor.
İlk çeyrek iyi başladı
Son 4 yılda art arda önemli rekorlar kıran otomotiv sektörü, 2007 yılında 1.1 milyon adet üretim, 830 bin adet ihracat ve 20 milyar dolarlık ihracat gelirine ulaşarak önemli başarıya imza attı. Her yıl yeni rekora imza atmaya alışan otomotiv sektörü 2008 yılına da çok iyi girmiş, ilk çeyrek sonunda iç pazarda yüzde 26, ihracatta yüzde 46, üretimde ise yüzde 42 büyüyerek, hedeflerini hızla revize etmeye başlamıştı. 2008 yılı için 1.3 milyon adet üretim 950 bin adet de ihracat hedefi koyan sektör, yılın ilk çeyreğindeki büyümeyle birlikte üretim hedefini 1.4 milyon adede, ihracatı 1 milyonun üstüne çıkarmıştı.
Yeni yatırımlar sıraya girdi
Son yıllardaki büyümeyle yatırımların ve istihdamın hızla arttığı otomotiv sektöründe büyüme 2008 yılının ikinci çeyreğinde de devam etti. Her nekadar iç pazardaki büyüme ilk çeyreğe göre düşüş gösterse de 2007 yılına göre yüzde 2 artış yine de otomotivcilerin yüzü güldü. Aynı dönemde ihracatın yüzde 28 üretimin ise yüzde 24 artmasıyla, fabrikalar kapasitesi artırmaya, yeni markalarda ’Türkiye’ye yatırıma geliyoruz’ mesajları vermeye başladı.
Krizi ramazan ayı erteledi, kasımda sert düşüş başladı
ABD’de başlayıp dünyaya yayılan finansal krizin etkisi Türk otomotiv sektörüne 3’üncü çeyrekte tam anlamıyla yansımadı. Mevsimsel nedenler ve Ramazan ayı iç pazar satışlarındaki düşüşün uzun süre sonra başlamasında etkili oldu. Üçüncü çeyrekte toplam pazar bir önceki yıla göre yüzde 11 gerilerken, üretim artışı yüzde 7’de ihracat artışı ise 19’da kaldı. Buna rağmen 2008 yılının ilk 9 ayında iç pazar satışları 2007’ye göre yüzde 2.2 artarken, üretimde yüzde 25, ihracatta ise yüzde 30’luk büyüme yaşandı. Eylül ayıyla birlikte Amerika’da dev şirketlerin batmaya başlamasıyla tüm dünyaya sıçrayan finansal kriz Türk otomotiv sektörünü de etkilemeye başladı. Krizin Avrupa’ya sıçraması ve otomotiv satışlarının rekor seviyede düşmesiyle Türk otomotiv sektöründe hem iç pazar, hem üretim hem de ihracatta ekim ayından itibaren ciddi düşüşler görüldü. İç pazarda eylül ayında başlayan düşüş, ekim ayında hızlanıp yüzde 37’lik kayba ulaştı. İhracatta yüzde 28, üretimde ise yüzde 21’lik ani kayıplar görüldü. Kasım ayına gelindiğinde toplam pazardaki kayıp bankaların kredileri kesmesinin de etkisiyle yüzde 58’e ulaştı. Üretimde yüzde 50, ihracatta yüzde 42’lik sert düşüşler yaşandı. Otomotivciler ekim ve kasımdaki kayıplardan sonra aralık ayına son umut olarak bakıyordu. Aralık ayının ilk iki haftası da Kurban Bayramı nedeniyle tatil olunca, işleri çok daha zorlaştı. Yılın son iki haftasında fiyatları indirerek, çok cazip kampanyayı devreye sokan otomotiv firmaları, bu çabalarına rağmen istedikleri verimi almakta başarılı olamadı.
İyimser senaryo
Otomotiv sektörü temsilcilerinin iyi senaryolarına göre 2008 yılı aralık ayı ve toplam pazar tahminleri şöyle:
2008 yılında toplam pazar 525 bin adede ulaşıp, 2007’ye göre kaybı yüzde 18 olacak.
Üretim ve ihracatta ciddi kayıplar yaşansa da ilk 9 aydaki artışla yıl toplamında 2007’e göre büyüme söz konusu. 2008 yılı büyümesi yüzde 6 ve toplam üretim 1 milyon 160 bin tahmin ediliyor.
Aralık ayında ihracattaki düşüşün yüzde 60 kayıpla 29 bin adede gerileceği, ama 2008 yılı toplamında yüzde 10’luk büyümeyle 903 bin aracın ihraç edilmesi bekleniyor.
2007 yılında 19 milyar 270 milyon dolar olan ihracat gelirinin 2008 yılı sonunda 21 milyar dolara çıkması bekleniyor. Yıl başında sektörün ihracat hedefi 25 milyar dolardı.
Türkiye, Avrupa oto liginde 6 sıra düştü
KASIM ayında otomobil satışlarında yaşanan hızlı ve ani düşüş, global krizin etkilerinin Türkiye’de Avrupa’dan çok daha fazla olduğunu ortaya koydu. Türkiye’de otomobil satışları Kasım ayında Avrupa ortalamasının üzerinde düşünce, Avrupa otomobil liginde bir anda 6 basamak birden geriledik. Avrupa Otomotiv Üreticileri Derneğinin (ACEA) verilerine göre Kasım ayında Avrupa’da otomobil satışları yüzde 25.6 düşerken, Türkiye’deki düşüş yüzde 56.6’yı buldu. Bu da Avrupa otomobil satışlarında geçtiğimiz yıl Kasım ayında 6’ıncı sırada olan Türkiye’nin aylık bazda 12’nci sıraya gerilemesine neden oldu. Belçika, Hollanda, Polonya, İsviçre, Avusturya ve İsveç otomobil satışlarında Türkiye’yi geride bıraktı. Ocak-Kasım döneminde ise Türkiye, yılın ilk yarısındaki artışın gücüyle Avrupa’dan daha az kayıp yaşamasına rağmen yerini Polonya’ya kaptırarak 9’unculuğa düştü.
Otomotivde üretime 12 Ocak’a kadar mola
SİPARİŞLERİN azalması yüzünden aralıkta otomotiv sanayi üretime ara verdi. Stoka üretim yapmak istemeyen şirketlerden Ford Otosan, Oyak Renault ve Tofaş 12 Ocak’a kadar üretime ara verdi. Ford Otosan, Kocaeli ve İnönü fabrikalarında 20 Aralık 2008’den 12 Ocak 2009’akadar üretim yapılmaması kararı alırken, İnonü fabrikasından 300 kişiyi 29 Aralık itibariyle çıkartacağını açıkladı. Oyak Renault geçtiğimiz hafta üretimini durduruken, Tofaş üretime 27 Aralık 2008-12 Ocak 2009 tarihleri arasında ara verdiğini açıkladı.
Stok maliyeti korkulu rüya olacak
EKİM ve kasım aylarında satışları hızlı düşen otomotiv sektörü yılın son ayına büyük stokla girdi. Kasımda otomotiv pazarının beklenenden daha fazla daralması, firmaların stoklarını 160 bin adete çıkardı. Otomotiv sektörü yetkilileri kaba bir hesapla bu stokun maddi yükünün 2.5 milyar doları bulduğunu kaydediyor. Firmaları zorlayan en büyük sorun ise bu paranın büyük kısmının henüz ödenmemiş olması. Gelecek yıl vadelerin gelmesiyle birlikte bu sorunun otomotiv firmalarının korkulu rüyası olacak gibi görünüyor.
Kriz sürer, otomotiv yüzde 20 küçülür
OTOMOTİV Sanayi Derneği (OSD) Genel Sekreteri Ercan Tezer, kasımda gerçekleşen düşüşlerin aralık ayında da devam ettiğini belirterek, "Aralık ayında kümülatif bazda üretim ve ihracatta yaşanan daralmanın artmasını bekliyoruz. 2008 başında 1.4 milyon adete doğru giden üretim gelişmesinin yıl sonunda 1.2 milyon adedin altında kalacağı ve ihracatın da 1 milyon adetten 900 milyon adet dolayına ineceğini tahmin ediyoruz" dedi. Bu durumun 2009 yılı hedeflerine de olumsuz yansıyacağını kaydeden Tezer, "2009 yılında otomotiv üretimi ve ihracatının 2008 yılına göre yüzde 15-20 oranında gerilemesini bekliyoruz" dedi. Buna göre, 2009 yılında üretimin 920 bin adetler civarına, ihracatın ise 720 bin adetler civarına gerileyeceği ortaya çıkıyor. 2009 yılında iç pazar satışlarının da en az yüzde 20 düşmesi bekleniyor.